Fuar Stantlarında Aydınlatma Tasarımının Kapsamı ve Rolü Üzerine Karşılaştırmalı Bir Tespit

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1-2, 11 - 23, 25.01.2023

Edanur Fettahoğlu , Erkan Aydıntan

Öz

Modern pazarlama politikalarının dönemin teknolojisi ile desteklenerek izlenebildiği fuarlar, stant mekânlarına ev sahipliği yapmaktadır. Stant tasarımlarının ziyaretçiler üzerinde hedeflenen etkiyi sağlayabilmesi için form, renk, ışık ve diğer tasarım ögelerinin yaratıcı bir şekilde düzenlenmesi gerekir. Ancak, bu ögelerinin stant tasarımlarındaki etkilerini ele alan bilimsel çalışmalar oldukça sınırlıdır. Çalışmada, bahsedilen tasarım ögelerinden “ışık” ele alınmakta; bu bağlamda aydınlatma tasarımının stant kurgusundaki rolü irdelenmektedir. Stant tasarımında aydınlatmanın mekânsal algıyı nasıl yönlendirebileceğine, işleyişe ve kurguya nasıl etki edebileceğine ilişkin bir veri kümesinin elde edilebileceği varsayımı benimsenmiştir. Hedef, günümüzde kullanım şekli ve boyutunun değiştiği görülen aydınlatma tasarımının fuar stantlarındaki etkisinin ortaya koyulması ve bu alanda farkındalık yaratılmasıdır. Bu hedefle yapılan çalışmada; stantlarda aydınlatma tasarımı bağlamında yürütülen literatür taraması üzerinden yapılan görsel tespit ve içerik analizinin yanı sıra, tasarımcıların ve uzmanların konuya ilişkin görüşleri alınmış, karşılaştırmalı bir analiz çalışması yürütülmüştür. Araştırma sonucunda fuar standında aydınlatmanın rolüne ilişkin 22 adet bulguya ulaşılmış; bu bulgular arasında aydınlatma tasarımının stant tasarımında algısal açıdan “ilgi çekme”, işlevsel açıdan “pazarlama”, kurgusal açıdan “temayı destekleme” rolleri ön plana çıkmıştır. Listelenen bulguların niceliği, fuar stantlarında aydınlatma tasarımının kapsamının genişliğini gösterir niteliktedir. Ulaşılan sonuç, sistematik bir veri kümesinin elde edilebileceği varsayımını desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Ticaret fuarı, fuar standı, stant tasarımı, aydınlatma tasarımı, Trade fair, exhibition stand, fair stand design, lighting design

A Comparative Determination on the Scope and Role of Lighting Design in Exhibition Stands

Öz

Fairs are the meeting platform of companies and visitors. In order for the stand designs to have the targeted effect on the visitors, both perceptually and functionally, form, color, light and other design elements are expected to be creatively arranged. However, scientific studies on this subject are limited. In the study, the focus is on the subject of light. In the stand design, the assumption that a data set can be obtained on how the lighting will direct the spatial perception and affect the operation has been adopted. The aim is to reveal the effect of lighting design on fair stands and to raise awareness in this area. In the study conducted with this aim; In addition to the visual determination and content analysis made through the literature review, the opinions of the designers and experts on the subject were taken. A comparative analysis study was carried out. As a result of the research, 22 findings regarding the role of lighting in the fair stand were reached; The roles of "attracting attention", "marketing" in terms of functionality, "supporting the theme" in terms of fiction have come to the fore. The quantity of the listed findings shows the breadth of the scope of lighting design in the fair stands. The obtained result supports the assumption that a systematic data set can be obtained.

Anahtar Kelimeler

Trade fair, exhibition stand, fair stand design, lighting design

Kaynakça

• Aksu, E. (2006). Küresel Bir İletişim Platformu Olarak Fuar İç Mekânları ve Uluslararası Fuarlar Üzerinden Bir İrdeleme. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arıkan, R. (2013). Anketler ve Anket Soruları. 1. B., Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul.
• Aydıntan, E. ve Fettahoğlu, E. (2021). Fuar Stantlarında Aydınlatma Tasarımının Rolü. 5. Karadeniz Zirvesi Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı, Rize.
• Bayer, H. (1961). Aspects of Design of Exhibitions and Museums. Curator: The Museum Journal. 4(3): 257-288.
• Cuttle, C. (2015). Lighting Design: A Perception-Based Approach. 1.B., Routledge, London.
• Çevik, A. (2019). User Lighting Preferences in Museums and Galleries: Virtual Models and a Survey for Multiple Exhibition and Lighting Conditions. Master Thesis, The Graduate School of Engineering and Sciences, İzmir Institute of Technology, izmir, Turkey.
• Çevik, A., Kazanasmaz, Z.T. ve Duran H. E. (2019). Sanal Bir Sergi Mekânı İçin Kullanıcıların Aydınlatma Tercihi. VI. Elektrik Tesisat Ulusal Kongre ve Sergisi, İzmir.
• Demir, Ç. (2009). Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (2): 51-65.
• Dernie, D. (2006). Exhibition Design. Laurence King Publishing, New York.
• Duyar, H. (2011). Sergileme Elemanlarının Türkiye’deki Endüstrileşme Düzeyi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdemir, G. (2014). Müze ve Sergi Mekanlarında Aydınlatma Prensiplerinin Örnek Uygulamalar Üzerinden Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ertuğrul, H. (2003). Bilimsel Çalışmalarda Yeni Teknikler. 1. B., Nesil Yayınları, İstanbul.
• Hasol, D. (1990). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yem Yayın, İstanbul.
• Karlen, M ve Benya, J. (2004). Lighting Design Basics. John Wıley & Sons, Inc., New Jersey.
• Kovaček, T. (2018). Principles of Designing an Experiential Lighting Showroom. Master Thesis, Royal Institute of Technology Architectural Lighting Design, Stockholm.
• Licht, F. G. (2002). Good Lighting for Museum, Galleries and Exhibition. Fordergemeinschaft Gutes Licht, Frankfurt.
• Locker, P. (2010). Basics Interior Design 2: Exhibition Design. Ava, Switzerland.
• Merriam, S. B. ve Grenier, R. S. (2019). Qualitative research in practice: Examples for discussion and Analysis. Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
• Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, 1(2) Art: 20.
• Narmanlı, A. S. (2019). İstanbul Mobilya Fuarlarında Özel Tasarım Stantlarının İç Mekan Açısından İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Neidoni, N. ve Buzdugan, M. (2017). A Few Considerations About Trade Fair Stands Design. Journal of Industrial Design and Engineering Graphics, 12(1), 183-188.
• Odabaşı, Y. (1999). Anket Yöntemi. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ed. Bir, A. A., T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Oksel, Y. (2013). Sergi Mekanlarında Aydınlatma Biçimlerinin Kullanıcı Algısı Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Schielke, T. (2015). Influence of Lighting Design on Marketing Communication. Leukos, 11(3), 109-124.
• Schittich, C. (2009). In Detail, Exhibitions and Displays: Museum Design Concepts, Brand Presentation, Trade Show Design. 1. B., Birkhäuser, Berlin.
• Seggie, F. N. ve Bayyurt, Y. (2021). Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları, 3. B., Anı Yayıncılık, Ankara.
• Şahin, D. (2012). Aydınlatma Tasarımının Kullanıcı Üzerindeki Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türkseven Doğrusoy, İ. ve Oksel Ferraris, Y. (2015). Sergi Mekânlarında Doğal ve Yapay Aydınlatma Biçimlerinin Ziyaretçi Deneyimi ile Olan İlişkisinin İrdelenmesi. Tasarım + Kuram Dergisi, 20: 52-62.
• Yıldırım, D. (2018). Sosyal ve Kültürel Odaklı Sergilemelerde Tasarımcının Rolünün İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, A. (2013). Fuar Standı Tasarımında Süreç Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi, MSGSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.