The examination of sound landscape in open green spaces: Malatya case

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 21 - 30

Gizem Delikan , Sima Pouya

Öz

The concept of Aural Landscape emerged in the mid-20th century as a result of the industrial revolution. This concept was first expressed by Canadian musician R. M. Schafer. The concept of aural landscape, which he called “soundscape”, actually refers to all the sounds in a space or area. The positive and negative effects of the auditory landscape on the user were revealed by observing recreational areas with dense user mass in the city of Malatya. For this purpose, surveys and sound walks were conducted in 4 different urban open green areas (Hürriyet Park, Orduzu Çınar Park, Turgut Özal Nature Park, Battalgazi National Garden) in Malatya city and sound pressures were measured. For each area, 60 people were surveyed and sound walks were conducted at 24 different points. Sound maps were created by analyzing the results, and as a result of the surveys and observations, the “symbol sound”, “background sounds” and “foreground sounds” that make up the sound identity of the places studied were defined and suggestions for the auditory landscape were presented.

Anahtar Kelimeler

Auditory/sound Landscape, Soundwalking, Noise, Acoustic Comfort

Açık yeşil alanlarda ses peyzajın incelenmesi: Malatya örneği

Öz

İşitsel Peyzaj kavramı 20.yy ortalarında sanayi devriminin de bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. İlk olarak bu kavramı Kanadalı müzisyen R. M. Schafer tarafından dile getirilmiştir. “soundscape” olarak adlandırdığı işitsel peyzaj kavramı aslında bir mekândaki, alandaki seslerin tümünü işaret etmektedir. Bu çalışmada Malatya kentinde yoğun kullanıcı kitlesi bulunan açık yeşil alanlar gözlemlenerek işitsel peyzajın kullanıcı üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla alanı kullanan kullanıcılara yönelik Malatya kentinde bulunan 4 farklı kentsel açık yeşil alanlarda (Hürriyet Parkı, Orduzu Çınar Park, Turgut Özal Tabiat Parkı, Battalgazi Millet Bahçesi) kullanıcılara anket çalışmaları ve ses yürüyüşleri yapılmış ve ses basınçları ölçülmüştür. Her alan için 60 kişi ile anket çalışması yapılırken, 24 farklı noktada ses yürüyüşü yapılmıştır. Çıkan sonuçlar üzerinde analizler yapılarak ses haritaları oluşturulmuştur ve uygulanan anketler ve gözlemler sonucunda çalışılan alanların ses kimliğini oluşturan “sembol ses”, “arka plan sesler” ve “ön plan sesler” tanımlanmış ve işitsel peyzaj ile ilgili öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İşitsel/ses Peyzaj, Ses yürüyüşü, gürültü, Akustik Konfor

Kaynakça

• Akpınar, N., Belkayalı, N., Kaymaz, I., Turan, F., Büyükşahin Sunal, A., Oğuz, D. (2013). Kent Parklarında İşitsel Peyzaj (Soundscape) Algısı ve Kullanıcı Tercihlerinin Yaşam Kalitesi Kapsamında Değerlendirilmesi: Ankara Örneği., 110Y186 Nolu Tübitak Projesi Sonuç Raporu. Ankara: Tübitak.
• Bian, Q., Zhang, C., Wang, C., Yin, L., Han, W., Zhang, S. (2023). Evaluation of soundscape perception ın urban forests using acoustic indices: a case study in beijing. Forests, 14(7), 1435.
• Esmaeili Hesar, N. (2019). Urumiyeh (İran) kent parkının ses peyzajı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Kaymaz, I., Belkayalı, N., Akpınar, N. (2013). Peyzaj mimarlığı kapsamında işitsel peyzaj kavramı: Ankara kent parkları örneği. Peyzaj Mimarlığı, 5: 14-17.
• Kitapcı, K., Yörükoğlu, P. (2021). İç Mimarlık Eğitiminde Sesin Bir Tasarım Elemanı Olarak Ele Alınması: İşitsel Peyzaj Çalıştayı Deneyimi. 14. ULUSAL AKUSTİK KONGRESİ VE SERGİSİ 7-8 Ekim 2021. İSTANBUL
• Liu, J., Kang, J., Behm, H., Luo, T. (2014). Effects of landscape on soundscape perception: Soundwalks in city parks. Landscape and urban planning, 123: 30-40.
• Mookiah, B.C. (2023). Perception of Soundscape in Landscape. In Sustainable Regional Planning. Intechopen
• Özçevik, A. (2012). İşitsel peyzaj–soundscape kavramı ile kentsel akustik konforun irdelenmesinde yeni bir yaklaşım. Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Özgün, E.Ş. (2018). Soundscape çalışmalarına etnomüzikolojiden bir bakış. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 17: 182-191.
• Pijanowski, B. C., Farina, A., Gage, S. H., Dumyahn, S. L., & Krause, B. L. (2011). What is soundscape ecology? An introduction and overview of an emerging new science. Landscape ecology, 26, 1213-1232.
• Pouya, S. (2017). Peyzaj mimarlığının ses peyzajı deneyimindeki rolü. Türk Orman Bilimleri Dergisi, 1 (2), 183-193.
• Pouya, S. (2022). İdeal ses peyzajın planlaması ve tasarımı. Journal of architectural sciences and applications, 7(2): 919-934.
• Ren, X., Kang, J., Zhu, P., Wang, S. (2018). Ses Peyzajının Kırsal Peyzaj Değerlendirmelerine Etkileri. Çevresel etki değerlendirmesi incelemesi, 70: 45-56.
• Savaş, S. (2019). İstanbul Kavacık Mevkiinde Tem Otoyolundan Kaynaklanan Gürültünün Haritalanması ve Gürültü Perdesi Modelinin Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Sezgin, S., Mutlu, A. (2017). Ülkemizde Gürültü Farkındalığı Sorunu: Şişli Örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 725-741.
• Tian, L., Winterbottom, D., Liu, J. (2023). Soundscape optimization strategies based on landscape elements in urban parks: a case study of greenlake park in kunming. Sustainability, 15(13), 10155.
• Tufaner, F. (2010). Türkiye’nin Çevresel Gürültü Denetim Ve Yönetim Politikaları.
• Turan, F., Belkayalı, N., Kaymaz, I. Ç., Büyükşahin Sunal, A. Y. D. A., Akpınar, N. (2012). Kent Parklarında İşitsel Peyzaj (Soundscape) Algısı ve kullanıcı tercihlerinin yaşam kalitesi kapsamında değerlendirilmesi: Ankara Örneği.
• URL-1 http://www.malatya.gov.tr/cografi-konum Erişim Tarihi: 05.06.2024
• URlL-2 https://www.tripadvisor.com.tr/Attraction_Review-g298018-d23592947-Reviews-Millet_Bahcesi-Malatya.html Erişim Tarihi: 05.06.2024
• URlL-3 https://www.facebook.com/MalatyaBuyuksehirBel/posts/h%C3%BCrriyet-park%C4%B1/1548862498630693/ Erişim Tarihi: 05.06.2024
• URL-4 https://www.battalgazi.bel.tr/2023/11/27/galip-demirel-cinar-park/ Erişim Tarihi: 05.06.2024