KÜRESEL ENERJİ POLİTİKASINDA BALKAN JEOPOLİTİĞİ VE ENERJİ GÜVENLİĞİ PARADİGMASI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 19 - 28, 26.12.2017

Güney Ferhat Batı

Öz

Balkanlar diğer bölgelerle karşılaştırıldığında (Ortadoğu, Orta Asya ve
Kafkaslar gibi) enerji kaynakları açısından zengin bir bölge değildir. Bu
nedenle Balkanların enerji bağlamında, büyük ülkelerin stratejik çıkarlarının
merkezinde değil çevresinde yer aldığı söylenebilir. Bununla birlikte
Balkanların doğrudan enerji üretimi ile olmasa bile enerjinin taşınması
konusunda önemli bir konumda olduğunu iddia etmek mümkündür. Balkan ülkeleri,
dünya petrol rezervlerinin %56,6’sına sahip Orta Doğu ile dünya doğalgaz
rezervlerinin %30,6’sını barındıran eski Sovyetler Birliği ülkelerine oldukça
yakın bir coğrafyada bulunmaktadır. Balkanlar ayrıca büyük ekonomilere sahip,
enerjinin yoğun kullanıldığı tüketici ülkelere de komşu konumdadır. Balkan
ülkelerinin sanayileşme ve değişen yaşam şartları bağlamında enerji ihtiyacının
her geçen gün arttığı görülmektedir. Bu bağlamda, enerji ‘’Küresel Enerji Politikası’’ ve ‘’Balkan Jeopolitiği’’nde önem arz eden bir
konumdadır. Bu konum Rusya-Ukrayna arasında oluşan krizden sonra hem Küresel
Güçler hem de Avrupa için daha fazla önemsenmektedir. Çünkü dünyanın sayılı
mevcut ‘’Enerji Boru Hatları ve Projeleri’’ Balkan coğrafyasından
geçmektedir. Bu da ‘’Enerji
Güvenliği Paradigması’’nda Balkanların önemini göstermektedir. Bu çalışmamızda,
Balkan Kavramı ve Jeopolitiği; Küresel Enerji Politikası ve Güvenliği;
Balkanların Enerji Güvenliği ve Paradigması analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Balkanlar, Balkan Jeopolitiği, Enerji Politikası, Enerji Paradigması, Enerji Güvenliği

Kaynakça

• Aydın Koyuncu, Ç. ‘’Güney Akım Projesi Çerçevesinde Bulgaristan Enerji Politikasının Analizi’’, Alternatif Politika, Cilt 8, Sayı 2, Nisan 2016, s.349.
• Arı, T. ve Pirinççi, F., ‘’Soğuk Savaş Sonrasında ABD’nin Balkan Politikası’’, Alternatif Politika. Cilt 1. , Sayı 3. , s.1-3.
• Belet, N., ‘’Avrupa Birliği ve Enerji Arzı Güvenliği Açısından Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’’, Enerji Tabii Kaynakları, Uluslararası Avrasya Ekonomi Konferansı, 2013, s.1000.
• Britannica Ansiklopedisi, http://global.britannica.com/search?query=Balkan, Erişim: 30.10.2017.
• Karpat, K., Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri. 1.Baskı. Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2003, s.16.
• Kodaman, T. ve Birsel, H. ‘’21. Yüzyıl Balkan Jeopolitiğinin Çok Boyutlu Bir Bakış Açısı İle İncelenmesi ve Türkiye’ye Etkilerinin Değerlendirilmesi’’, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 19, Sayı 1, 2014, s.56-57.
• Kunt Akın, E., ‘’Karadenizin Artan Jeopolitik Önemi’’, Karadeniz Bülteni-Bahçeşehir Üniversitesi Karadeniz-Kafkasya Araştırmaları Merkezi Aylık Yayını, Sayı 2, Aralık 2006, s.3.
• Özey, R., Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Siyasi Coğrafya. 9.Baskı. İstanbul: Aktif Yayınevi, 2013, s.271.
• Özgöker, U. ve Batı, G.F., ‘’AB’nin Doğu Sınırı Balkanlar’’, 1.Baskı, İstanbul, Der Yayınları, 2016, s.33-34. Pamir, N., ‘’Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye’’, TMMOB Türkiye 6. Enerji Sempozyumu – Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye Gerçeği, s.16.
• Türbedar, E., ‘’Balkanlar ve Enerji’’, Avrasya Dosyası, Enerji Özel, Bahar 2003, Cilt 9, Sayı 1, s.217.