Kaynak Bağlantılarında Hasar Analizi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 67 - 75, 25.12.2019

Serdar Mercan

Öz

Kaynaklı bir yapıda veya makinede en zayıf unsur birleşme bölgeleridir. Bu nedenle kaynaklı bağlantılarda hasar analizi sistemin çalışması ve benzer hataların tekrarını önlemek açısından çok önemlidir. Kaynaklı bağlantılarında hasar analizi; hataları tespit etmekte ve bu hatalar nedeni ile ortaya çıkan olumsuz faktörleri göz önünde bulundurarak, bağlantının hasara uğrama nedenlerini ortaya koyan yöntemdir. Hatalar kaynak tasarımı, imalat süreci veya çalışma koşullarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Aşırı zorlanma ve teknolojik hatalardan bir veya birkaçının biraraya gelmesi sonucunda hasar meydana gelmektedir. Oluşan hasar türleri ise çarpılma, kırılma, korozyon ve yorulma hasarları olarak ana başlıklar altında toplanabilir. Bu çalışmada, kaynak yöntemi ile birleştirilmiş metal malzemelerde oluşan hasar mekanizmalarının incelenmesi ile hasar nedenlerine karar vermek ve hasar analizlerinde kullanılmak üzere sistematik bir yaklaşım oluşturulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kaynak, Hasar, Hasar analizi, Kaynak hataları, Hasar türleri

Teşekkür

SOCAR Turkey Enerji AŞ. Malzeme ve Kontrol birim çalışanı teknisyen Şevket MALKOÇ’ a katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Failure Analysis of Weld Joints

Öz

The weakest element in a welded structure or machine is the joint areas. For this reason, failure analysis of welded joints is very important in terms of system operation and preventing recurrence of similar failures. Failure analysis of welded joints; it is a method that identifies the causes of the connection to be damaged by detecting the failure and taking into account the negative factors that arise due to these failures. Failures occur depending on welding design, manufacturing process or working conditions. Damage is caused by excessive stress and the combination of one or more technological failures. The types of damage can be classified under the main headings as crash, fracture, corrosion and fatigue damages. In this study, it is aimed to investigate the mechanism of damage occurring in welded metal materials and to determine the causes of damage and to create a systematic approach to be used in failure analysis.

Anahtar Kelimeler

Welding, Failure, Failure analysis, Welding defects, Types of failure

Kaynakça

• [1] Kejanlı, H., Çalıgülü, U., Kolukısa, S., Ti45.2Ni49.1Cu5.7 Kompozitinin 910-940-970 ºC Sıcaklıklarda Cu-Ni Folyolu Difüzyon Kaynağında Sıcaklık ve Sürenin Birleşmeye Etkisinin Araştırılması, E-Jour. of New World Sci. Acd., 3,3,A0092, 2008.
• [2] Sehgal, R., Angra, S., Sharma, V., Failure cause analysis of welded joints, Indian Jour. of Eng. Mat. Sci., 14,24-30, 2007.
• [3] Öndürücü, A., Kanbir, Ö., Bir Greyderin Dişli Rotunun Hasar Analizi, Süleyman Demirel Ünv. Fen Bil. Ens. Dergisi 21,2,599-606, 2017.
• [4] Toparlı, M.B., Soğuk Dövme Kalıplarında Ömür Artışı Elde Etmek İçin Baskın Hasar Mekanizmasının Belirlenmesi, Uludağ Ünv. Müh. Fak. Dergisi, 24,2,157-172, 2019.
• [5] Kumari, S., Satyanarayana, D.V.V., Srinivas, M. Failure Analysis of Gas Turbine Rotor Blades, Engineering Failure Analysis, 45,234-244, 2014.
• [6] Aktas A., Karakuzu R., Failure analysis of two-dimensional carbon-epoxy composite plate pinned joint, Mechanical Composite Material Structures, 6,347-361, 1999.
• [7] Tariq, F., Naz N., Amir, M., Rasheed, K., Baloch, A., Failure Analysis of High Density Polyethylene Butt Weld Joint, J Fail. Anal. and Preven. 12:168–180, 2012.
• [8] Malachowski, J., Damaziak, K., Platek, P., Sarzynski, M., Kupidura, P., Wozniak, R., Zahor, M., Numerical and experimental failure analysis of rifle extractor, Engineering Failure Analysis, 62,112–127, 2016.
• [9] http://www.metaluzmani.com/kaynak-yontemlerinin-sınıflandırılması/.
• [10] https://web.itu.edu.tr/temizv/Sunular/Kaynak.pdf.
• [11] http://w3.bilecik.edu.tr/makine/wp-content/uploads/sites/27/2016/12/kaynakteknigi-f%C3%B6y-notu.pdf.
• [12] Karataş, Ö., Morgenstern, C., Sonsino, M., C., Vogt, M., Dilger, K., Gülsöz, A., “Biçimlenebilen Magnezyum Alaşımlardan Kaynaklı Birleştirmelerin Yorulma Dayanımı Değerlendirmelerinde Mikro-Destek Etkisi Konseptinin Uygulanması, 8. Uluslararası Kırılma Konf., 2007.
• [13] Anık, S., Tülbentçi, K., Kulaç, E., Örtülü Elektrod ile Elektrik Ark Kaynağı”, Gedik Holding Yayını, İstanbul, 1991.
• [14] Eroğlu, M., Aksoy, M., 15Mo3 Çeliğinin Kaynağında Enerji Girişinin Kaynak Bölgesinin Mikroyapısı ve Mekanik Öz. Etkisi, Kaynak Teknolojisi II. Ulusal Kongresi, S.31.
• [15] Eryürek, B., Dikicioğlu, A., Onarım Kaynağında Hasar Analizinin Önemi”, Kaynak Teknolojisi IV. Ulusal Kong., 2003.
• [16] Eryürek, B., “Hasar Analizi”, Birsen Yayınevi, 171s., 1993.
• [17] Ay, İ., http://w3.balikesir.edu.tr/~ay/lectures/ha/lecture1.pdf.
• [18] http://www.metaldunyasi.com.tr/haber/detay/1884.
• [19] Varol, H., Av Ve Spor Tüfeklerin İçin Kritik Parçaların Hasar Analizi, Süleyman Demirel Ünv. Fen Bil. Ens., Makina Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek L. Tezi, 2008.
• [20] Anonim, Failure Analysis and Prevention, ASM International, 11,2910, USA, 2002. [21] Ayşe, B.,R., Pense, A.,W., Welding Failure Analysis, Materials Characterization, 33,3,295-309, 1994.
• [22] http://www.tech.plym.ac.uk/sme/Interactive_Resources/tutorials/FailureAnalysis/index. html.
• [23] Canale, L.,C.,F., Mesquita, R.,A., Totten, G.,E., Failure Analysis of Heat Treated Steel Comp., ASM International, 2008
• [24] Özden, H., Gemi İnşaatında Kalın Çelik Sac Kaynak Bağlantılarının İşletme Mukavemeti, Kaynak Teknolojisi IV. Ulusal Kongresi, 2003.
• [25] https://www.askaynak.com.tr/yayinlar/bultenler/kaynak-hatalarini-onleme-yollari.
• [26] Çalıgülü, U., Dikbaş, H., Taşkın, M., Microstructural Characteristic of Dissimilar Welded Components (AISI 430 Ferritic-AISI 304 Austenitic Stainless Steels) by CO2 Laser Beam Welding, Gazi Unv. Jour. of Sci., 25(1):35-52, 2012.
• [27] Lazic´, Z.,R., Design of Experiments in Chemical Engineering A Practical Guide, Wiley VCH, 157-165, 2004.
• [28] Çelik, A., Şen, S., Ece, H., Kaynak Sonrası Isıl İşlemlerin St-37-2 Çeliğinin Mekanik Özelliklerine Etkisi, Kaynak Teknolojisi I. Ulusal Kongresi 1997.
• [29] Bernasovský, P., Faılure Analysıs Of Welded Components – Importance For Technical Practice, IIW International Congress, High Tatras, Stará Lesná, Slovakia, 2009.
• [30] Gourd, L.,M., Kaynak Teknolojisinin Esasları, İTÜ Makine Fakültesi, Birsen Yayınevi, İstanbul, 1996.
• [31] http://docplayer.biz.tr/192387-Kaynak-hatalari-cizelgesi.html.
• [32] Çalıgülü U., Ti6Al4V Alaşımının Gümüş Aratabaka Kullanılarak Difüzyon Kaynağı ile Birleştirilebilirliği”, Dicle Ünv. Müh. Fakültesi, 7,3,577-586, 2016.
• [33] Oğuz, B., Ark Kaynağı El Kitabı, Oerlikon Yayını, 1975.
• [34] Şen, F., Sayman, O., Seri Çift Civata Bağlantılı Çapraz Takviye Edilmiş Tabakalı Kompozit Levhaların Hasar Davranışı, DEÜ Müh. Fak. Fen ve Müh. Der., 9,3, 21-33, 2007.