Verstehen und Deuten in der intralingualen Übersetzung am Beispiel des medizinischen Fachjargons und der Werbesprache

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 8, 30.12.2014

Aylin Seymen

Öz

The term “translation” is the process of transferring from one language to another language. In fact, translation is a procedure between languages. Therefore, the translation also means intercultural communication. In this study, we want to analyze the intralingual translation. The intralingual translation is not a translation from one language to another language. It is an interpretation of verbal signs by means of other signs of the same language (Jacobson, 1959:233). The intralingual translation of a word uses other signs to understand the context better. So the intralingual translation interprets the signs by using other signs of the same language. In fact, the intralingual translation is a way to simplify a text. This type of translation may seem a new field of translation, but actually we often use it in our daily live. In our daily live, we often use the intralingual translation. For example, while explaining something to our children we are forced to use intralingual translation. In this study we want to demonstrate the significance of the intralingual translate in the medical field and in advertising language. Especially we want to show with examples in which cases the intralingual translation is not used and the reason and cases in which intralingual translation must be used to be clarified the situation.

Verstehen und Deuten in der intralingualen Übersetzung am Beispiel des medizinischen Fachjargons und der Werbesprache

Öz

Çevirinin tanımlaması her zaman bir dildeki bir metnin başka bir dile aktarılması işlemini akla getirir. Çevrilecek dil kaynak dil, çeviri yapılacak dil ise hedef dil olarak adlandırılır. Aslında çeviri, diller arası ve özelliklede hedef dilin kültürünü temel alan ve kültürlerarası etkileşimi amaçlayan bir eylemdir. Bu nedenle de çeviri kültürlerarası bir iletişim aracı olarak da görülür. Biz bu çalışmamızda, dil içi çeviriye yönelmek istiyoruz. Dil içi çeviri diye adlandırılan işlem bir dildeki göstergeleri yine o dildeki açıklamalarla, yorumlama eylemidir (Ladmiral, 1979:277). Dil içi çeviri, diller arası çeviri kadar önem taşımasa da aslında çok sık başvurulan bir çeviri türüdür. Aslında dil içi çeviri bir metnin herkesin anlayabileceği bir biçimde basitleştirerek yeniden yazılmasıdır. Dil içi çeviri yeni bir alan gibi görünse de aslında bizim günlük hayatımızda sürekli karşılaştığımız bir olaydır. Günlük hayatımızda da dil içi çeviriyi sık sık kullanırız. Örneğin çocuklarımıza bir şey açıklarken dil içi çeviriyi kullanmak zorunda kalıyoruz veya bir konuda uzman birisiyle sohbet ederken anlamadığımız bir şey hemen anlayacağımız üslup ile anlatılmaya çalışıldığında burada dil içi çeviri kullanılmış olunuyor. Biz bu çalışmamızda tıp alanında ve reklamlarda dil içi çeviri yapılmadığı takdirde ne gibi zorluklarla karşılaşacağımızı açıklayacağız. Hangi durumlarda özellikle dil içi çeviri kullanılmadığını ve bunun nedenleri irdelenecek ve hangi durumlarda dil içi çeviri kullanılmazsa ne gibi zorluklarla karşılaşılabilineceğine açıklık getirilecek.

Anahtar Kelimeler

Çeviri, kaynak dil, hedef dil, dil içi çeviri

Kaynakça

• Albrecht, Jörn (2005): Übersetzung und Linguistik. Tübingen: Narr Verlag
• Bühler, Karl (1909): Über das Sprachverständnis vom Standpunkt der Normalpsychologie. Deutsche Gesellschaft für Psychologie (Hg.): Bericht über den 3. Kongress für Experimentelle Psychologie. Leipzig: J. A. Barth, 94-130
• Dilthey, Wilhelm (1957): Gesammelte Schriften. V. Band. Stuttgart: Teubner
• Goethe, Johann Wolfgang von: „Drei Stücke vom Übersetzen“ in Das Problem des Übersetzens,Hrsg. Hans Joachim Störig. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1963.
• Jakobson, Roman (1959): Linguistische Aspekte der Übersetzung. In: Roman Jakobson (1992): Semiotik. Ausgewählte Texte 1919−1982. Hg. von Elmar Holenstein. Frankfurt am Main: Suhrkamp Taschenbuch Wissenschaft
• Kauffer, Maurice (2000): Fachliche Substantivkomposita in den Werbeanzeigen-Zur Bezeichnungs-und Mehrdeutigkeitsproblematik. In Morgenroth (Hrsg.) (2000:277-298)
• Ladmiral, Jean-Rene (1979): Traduire:theoremes pour la traduction (Çeviri yapmak: Çeviri için Teoremler) Paris, Payot, 277