ÂŞIK ÇELEBİ’DEN FARUK NAFİZ’E DUVAR ŞİİRLERİ

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 79 - 87, 30.12.2014

Mehmet Nuri Çınarcı

Öz

İnsanlar düşünce dünyalarında zuhur eden bazı zihinsel etkinlikleri somut hayata aktarmak amacıyla çeşitli yollara başvururlar. Düşüncenin hayata yansıması kimi zaman iletişim aracı olan dil, kimi zaman sözel ifadenin harf ve sözcükler kullanılarak hayat bulduğu yazı, kimi zaman da vücut uzuvlarının çeşitli reaksiyonlarıyla iletişimi anlamlandırmaya çalıştığı beden dili ile olur. Yazı ve özellikle de duvar yazıları bireyin duygu dünyasını ifşada önemli bir rol oynar. Günümüzde duvar yazıları, insanların hararetle savundukları siyasi fikirlerinden en büyük aşklarına, propagandasını yaptıkları siyasi partiden satmak istedikleri mal ya da hizmetin reklamına kadar birçok duygu ve düşüncenin toplum tarafından algılanmasına ev sahipliği yapar. Modern dünyada duvar yazılarının bu tarz bir iletişim malzemesi olarak kullanılmasına mukabil elimizdeki örneklerden hareketle geçmişte şair ya da şair tabiatlı kişilerin de duvarlara şiirler yazdıklarına tanıklık ediyoruz. Bu yazımızda ilk olarak Âşık Çelebi Tezkiresindeki bir şairin biyografisinde tesadüf etiğimiz duvar şiirinin Hasan Çelebi Tezkiresindeki iki şairin biyografisinde yer alan yansımaları üzerinde durulacaktır. Akabinde ise Evliyâ Çelebi’nin kendi yazısıyla duvarlara ve ağaç gövdelerine yazdığı tarih belirten ibareler ve Faruk Nafiz Çamlıbel’in Han Duvarları şiirinde, seyahati esnasında kaldığı hanların duvarlarında rastladığı şiirlerden bahsedilmektedir. Örnekler verilirken Âşık Çelebi ve Hasan Çelebi’nin kendi yazdıkları şair biyografilerinden, Evliyâ Çelebi’nin ziyaret ettiği şehirlerdeki cami duvarları ile ağaç gövdelerine yazdığı tarih kıtalarından, Faruk Nafiz Çamlıbel’in ise Han Duvarları şiirinden istifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duvar yazıları, duvar şiirleri, Âşık Çelebi, Faruk Nafiz

Kaynakça

• Âşık Çelebi (2010): Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, (Haz. Filiz Kılıç), İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
• Baysun, M. Cavid (1955). “Evliyâ Çelebi’ye Dair Notlar,” Türkiyat Mecmuası, C. XII., s. 257-264.
• Çamlıbel, Faruk Nafiz (1976). Han Duvarları, İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Dankoff, Robert (2006). Bir Edebiyat Anıtı: Evliya Çelebi Seyahat-name’si, Türk Edebiyatı Tarihi 2, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• İlgürel, Mücteba (1995). Evliya Çelebi, Büyük Türk Seyyahı, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 11, s. 529-533.
• İnalcık, Halil (2005). Şair ve Patron, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kaplan, Mehmet (1994). Şiir Tahlilleri 2, Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, Ankara: Dergah Yayınları.
• Kınalızade Hasan Çelebi (ET: 20.11.2010): Tezkiretü‟ş-Şu‟arâ I-II, (Haz. Aysun Sungurhan-Eyduran), KB Yay., Ankara 2009. www.kulturturizm.gov.tr.
• Dindaş, T. Turbo (2009). Street Soul: Graffiti From Turkey (Kollektif), İstanbul: Marmara Çizgi Yayınevi.
• Tütüncü, Mehmet (2011). “Evliya Çelebi’nin Bilinmeyen El Yazısı,” Yedikıta Dergisi, S. 32, Nisan, s. 15-20.