Third Person Reflexive Pronoun “Hǐy” in Chuvash Turkic and Its Binding Properties in Sentences

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 3, 85 - 107, 30.09.2017

Bahar Eriş Karaoğlan

Öz

In this paper according to the Binding Theory of assumptions, 3 singular reflexive pronoun “hĭy” and its inflected forms of possessives (hǐyne, hǐynçe, hǐynçen) are observed in terms of distributional differences. The antecedent and the place where the referent is mapped are named as opaque or transparent domains. These local domains are restricted to transparent or opaque domain depending on their bounding properties. In Chuvas Turkic clauses with {-mA} are transparent domain, clauses with{-nĭ}/{-n} and participles where take nominalizer are opaque domain. If the antecedent doesn’t agree with the anaphora, there will be a transparent domain. If the antecedent agrees with the anaphora, there will be an opaque domain. These local domains of attachment are seen in sentences, phrases, and sentences where the agreement relationship is seen. Also we can see that pronominal has an dual function. If the anaphora doesn’t bind with its antecedent in binding domain, it will have discourse function in narrative text context or it will be a pronominal. Then reflexive pronoun “hĭy” obeys condition B of binding theory because it is not bound by a c-commanding antecedent in its minimal domain. If anaphora and antecedent bind in a sentence, we can say that this pronoun is Long-Distance Reflexive. Also 3 singular reflexive pronoun “hĭy” can use repetitively in Chuvash sentences, but they are not a phrase and they bind in their minimal domain one by one.

Anahtar Kelimeler

Binding Theory, 3 singular reflexive pronoun hĭy, anaphora, pronominal, long-distance reflexive

Çuvaş Türkçesinde 3. Teklik Dönüşlülük Adılı “Hĭy” Ve Tümcedeki Bağlanma Özellikleri

Öz

Bu yazıda, Bağlama Kuramı’nın varsayımları çerçevesinde Çuvaş Türkçesinde 3. teklik dönüşlülük adılı hĭy “kendi, kendisi” ve çekimli dönüşlülerin (hǐyne, hǐynçe, hǐynçen) dağılımsal farklılıkları incelenmiştir. Dizimde öncül ve göndergenin eşleşebilmesi için gerekli olan alanlar kapalı ya da açık alanlar olarak adlandırılmıştır. Yazımızda uyum özelliklerini taşıyan alanlar kapalı bir alan iken uyum özelliklerini taşımayan (sayı ve şahıs uyumu göstermeyenler) ve kuraldışı durum yüklenmiş özneli alanlar açık alanlar olarak tanımlanmıştır. Çuvaş Türkçesinde {-mA}’lı tümcecikler birer açık alan özelliği göstermiş, {-nĭ}/{-n} biçimbirimli öznesi olan partisipli tümcecikler sözdizimsel adlaştırıcı biçimbirimini alarak birer kapalı alan oluşturmuştur. Aynı tümce sınırları içinde farklı bağlanma alanlarında, yantümce ve asıl tümce arasında gerçekleşen eşleşmelerde gönderge ve öncül arasında uzak-ara dönüşlü (long-distance reflexive) özelliği görülmektedir. Ayrıca kapalı alanlarda bağlanamayan adıllar ise birer adılsıl (pronominal) özelliği gösterip Bağlama Kuramı’nın B şartını sağlamıştır. Bu şart bağlamdan bağımsız olmayan kullanımlarda ve tümceden büyük birliklerde öncülünü veya göndergesini söylemden (discourse) alır. Yerel bağlama alanlarından biri olan ilgeç öbekleri/ad öbeği kapalı ve açık alanlar olarak ikili bir özellik göstermektedir. 3. teklik şahıs dönüşlülük adılının tekrarlı her kullanımında bir öbek özelliği görülmezse de bu adılların yerel bağlanma alanlarında öncül ve göndergesinin bağlandığı görülür.

Anahtar Kelimeler

Bağlama Kuramı, 3. teklik şahıs “hĭy” adılı, gönderge, adılsıl, uzak-ara dönüşlü

Kaynakça

• Aygen, G. (2006). Finiteness And The Relation Between Agreement And Nominative Case- Agreement Systems, US: John Benjamins Publishing.
• Bayram, B. (2007). Çuvaş Türkçesi- Türkiye Türkçesi Sözlük, Konya: Tablet Yayınları.
• Brame, M. K. (1977). Alternatives To The Tensed S And Specified Subject Condition, Linguistic And Philosophy, C 1, S: 3, s. 381-411.
• Carnie, A. (2006). Syntax -A Generative Introduction, UK: Blacwell Publishing.
• Chomsky, N. (2001). Derivation By Phase, Cambridge: Mıt Press, s.1-52.
• Chomsky, N. (1982). Lecturec Lectures On Government And Binding: The Pisa Lectures, USA/Holland: Forıs Publication.
• Chomsky, N. (1993). Lectures On Government And Binding: The Pisa Lectures. Berlin: Volter De Gruyter And Co. D.
• Chomsky, N. (2004). “On Nature And Language”, UK: Cambridge University Press.
• Cook, V., Newson, M. (1997). Chomsky’s Universal Grammar, USA: Blackwell Publishers.
• Durmuş, O. (2009). Çuvaşçanın Şekil Bilgisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi.