Turkish Textbooks in Terms of Speaking Methods and Techniques

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 38 - 56, 30.06.2024

Fatma Nur Doğan , Ahmet Turan Sinan

Öz

The aim of this study is to examine the speaking activities in 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks in terms of speaking methods and techniques. The study was carried out with the document rewiew method in a qualitative approach. Study material 6th grade Turkish textbooks by the Ministry of National Education Publications and Anka Kuşu Publishing House, 7th grade Turkish textbokk by Dörtel Publishing, 8th grade Turkish textbooks by Ministry of National Education Publications and Ferman Publishing are textbooks. The data were analyzed with the descriptive analysis method. Speaking activities in the 5 books included in the study were examined in terms of distribution of speaking methods and techniques. As a result of the research, it was determined that guided speaking methods and techniques were used the most at all grade levels and therefore speaking methods and techniques were not distributed evenly in the textbooks. However, among the books prepared for the 6th grade, it was determined that the book of the Ministry of National Education Publications was richer in terms of both the number of speaking activities and speaking methods and techniques than the book of Anka Kuşu. Among the books prepared for the 8th grade, it has been determined that the book by Ferman Publishing is richer in terms of both the number of speaking activities and speaking methods and techniques than the book of the Ministry of National Education Publications. In addition, it was observed that the 8th grade Turkish textbooks were prepared more carefully than other grade levels in terms of the number of speaking activities and the variety of speaking methods and techniques

Anahtar Kelimeler

Speaking, Speaking Training, Speaking Activities, Turkish Textbook, Speaking Methods and Techniques

Konuşma Yöntem ve Teknikleri Bakımından Türkçe Ders Kitapları

Öz

Bu çalışmanın amacı 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki konuşma etkinliklerini konuşma yöntem ve teknikleri açısından incelemektir. Çalışma nitel yaklaşımda doküman incelemesi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma materyali Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları’na ve Anka Kuşu Yayınevi’ne ait 6. sınıf Türkçe ders kitapları, Dörtel Yayıncılık’a ait 7. sınıf Türkçe ders kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları’na ve Ferman Yayıncılık’a ait 8. sınıf Türkçe ders kitaplarıdır. Veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında bulunan 5 kitaptaki konuşma etkinlikleri konuşma yöntem ve tekniklerine dağılım bakımından incelenmiştir. Araştırma sonucunda bütün sınıf düzeylerinde en fazla güdümlü konuşma yöntem ve tekniğinin kullanıldığı ve dolayısıyla ders kitaplarında konuşma yöntem ve tekniklerinin dengeli bir biçimde dağıtılmadığı saptanmıştır. Bununla birlikte 6. sınıfta Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları’na ait kitabın Anka Kuşu’na ait kitaba göre hem konuşma
etkinliklerinin sayısı hem de konuşma yöntem ve teknikleri bakımından daha zengin olduğu belirlenmiştir. 8. sınıfta ise Ferman Yayıncılık’a ait kitabın Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları’na ait kitaba göre hem konuşma etkinliklerinin sayısı hem de konuşma yöntem ve teknikleri bakımından daha zengin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca konuşma etkinliği sayısı ile konuşma yöntem ve teknik çeşitliliği bakımından 8. sınıf Türkçe ders kitaplarının diğer sınıf düzeylerine göre daha özenli hazırlandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Konuşma, Konuşma Eğitimi, Konuşma Etkinlikleri, Türkçe Ders Kitabı, Konuşma Yöntem ve Teknikleri

Kaynakça

• Adalı, O. (2003). Anlamak ve anlatmak. Pan Yayıncılık.
• Abe, C. M., Bretanha, A. C., Bozza, A., Ferraro, G. J. K., & Lopes-Herrera, S. A. (2013). Verbal communication skills in typical language development: a case series. CoDAS, 25(1), 76-83.
• Adhelia, S., & Triastuti, A. (2023). Online communicative speaking tasks to enhance students’ speaking skills. Indonesian Journal of English Language Teaching and tive Speaking Tasks, 7(2), 308-324.
• Aksan, D. (2000). Türkiye Türkçesinin dünü, bugünü, yarını. Bilgi Yayınevi.
• Aktaş, H., & Bayram, B. (2021). Anlatma becerileri kapsamında 1-8. sınıf Türkçe ders kitaplarına bir bakış: konuşma ve yazma stratejilerinin kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 1-18.
• Ashirbekovna, S. Z., Kulakhmet, M., Aizhumashevna, A. A., Bolatbek, T., Muratbekovna, O. L., & Borashkyzy, A. U. (2022). Scientific methodological basis of teaching primary school pupils language by developing speaking activities. Cypriot Journal of Educational Science, 17(5), 1825-1837. https://doi.org/10.18844/cjes.v17i5.7350
• Aslan, Y., & Yaylı, D. (2019). Konuşma eğitiminde temel kavramlar. G. Çetinkaya (Ed.), Konuşma eğitimi içinde (s. 1-18). Pegem Akademi.
• Ayaz, H., & Yenen Avcı, Y. (2017). Türkçe öğretmen kılavuz kitaplarında konuşma eğitimi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(1), 745-760.
• Başaran, M., & Demir, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerin konuşma becerisini geliştirmeye yönelik kullandığı yöntem-teknik ve örnek uygulamalar üzerine bir inceleme. Öğretmen Eğitiminde Yenilikçi Araştırmalar Dergisi, 1(1), 39-54. https://doi.org/10.29329/jirte.2020.321.3
• Barın, M. (2018). Konuşma becerisi: konuşma ve yazı dili. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı), 1903-1913.
• Broderick, J. T., Sareh, N., & Aggrey, P. M. B. (2023). Teaching preschool teachers to converse productively with children: a single case design. Early Childhood Education Journal, 51(1), 165-178.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceran, D. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 337- 358.
• Çetinkaya, M. (2020). Konuşma yöntemi ve tekniklerinin Türkçe ders kitaplarına somut yansımaları (altıncı sınıf örneklemi). I. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Sempozyumu, 335-344. https://sempozyum2020.tekedernegi.org/index.php/tr/
• Deniz, K., Karagöl, F., & Tarakcı, R. (2019). Konuşma kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Turkish Studies Educational Sciences, 14(4), 1257-1269.
• Deringöl, Y., & Guseinova, E. (2023). Problem-posing activities in primary school mathematics textbooks in Russia and Azerbaijan, Mimbar Sekolah Dasar, 9(3), 535-551.
• Doğan, F. N., & Sinan, A. T. (2024). 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki konuşma etkinliklerinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (39), 26-46. 10.29000/rumelide.1471641.
• Dohen, M. Schwartz, J., & Bailly, G. (2010). Speech and face-to-face communication. Speech Communication, (52), 477–480.
• Erdal, N. (2023).Ortaokul ve İmam Hatip ortaokulu Türkçe 7 ders kitabı. DÖRTEL Yayıncılık.
• Erdem, İ. (2019). Konuşma eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay (Ed.), Türkçe öğretimi içinde (s. 179-2017). Pegem Akademi.
• Erden, B. (2014). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programında konuşma eğitimine yönelik olarak önerilen yöntem/tekniklere ilişkin öğretmen görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Erdoğan, Ö., Uzuner, F. G., & Gülay, A. (2018). Sözlü iletişim becerilerinin geliştirilmesine ilişkin sınıf öğretmenlerinin yaptıkları çalışmaların incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(1), 166-182.
• Ertürk, N., Keleş, S., & Külünk, D. (2021). Ortaokul ve İmam Hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. N. Ertürk (Ed.). Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Eselioğlu, H., Set, S., & Yücel, A. (2021). Ortaokul ve İmam Hatip ortaokulu Türkçe 8 ders kitabı. A. Yücel (Ed.). MEB Yayınları.
• Eyüp, B., & Kansızoğlu, N. (2021). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki konuşma etkinlikleri üzerine bir inceleme. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 366-385.
• Fidan, M. (2019). 7. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan konuşma etkinliklerinin analizi. Turkish Studies Educational Sciences, 14(4), 1367-1379.
• Fletcher, L. (2014). Konuşma sanatı. (F. Şahin, Çev.). Omega Yayınları.
• Ghoneim, N. M. M., & Elghotmy, H. E. A. (2016). Usıng voıce thread to develop efl pre-servıce teachers' speakıng skılls. International Journal of English Language Teaching, 4(6), 13-31.
• Gonzalez, P. F., Ochoa, C. A., Cabrera, P. A., Castillo, L. M., Quinonez, A. L., Solano, L. M., Espinosa, F. O., Ulehlova, E., & Arias, M. O. (2015). Efl teaching in the amazaon region of ecuador: A focus activities and resources for teaching listening and speaking skills. English Language Teaching, 8(8), 94-103.
• Horvat, S. A., Rončević, T. N., Bogdanović, I. Z., & Rodic, D. D. (2023). Differences in graphic illustrations in the contents of natural sciences in regular textbooks and textbooks for students with special educational needs in the Republic of Serbia. In V. Lamanauskas (Ed.), Science and technology education: New developments and Innovations. Proceedings of the 5th International Baltic Symposium on Science and Technology Education (BalticSTE2023), 88-98. https://doi.org/10.33225/BalticSTE/2023.88
• Hudiyono, Y., Rokhmansyah, A., & Elyana, K. (2021). Class conversation strategies in junior high schools: study of conversation analysis. Cypriot Journal of Educational Sciences, 16(2), 725-738.
• Kalaycı, N., & Yıldırım, N. (2020). Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi ve değerlendirilmesi (2009-2017-2019). Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 238-262.
• Karadüz, A, & Damar, G. (2016). Ortaokul Türkçe öğretim programındaki konuşma yöntem ve tekniklerinin uygulanma durumu. Journal of Academic Studies, 17(67), 145-165.
• Karasar, N. (2015). Araştırmalarda rapor hazırlama. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karasu Avcı, E., & Ketenoğlu Kayabaşı, Z. E. (2019). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları yöntem ve tekniklere ilişkin görüşleri: bir olgubilim araştırması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 34(4), 926-942. 10.16986/HUJE.2018044069
• Kayabaşı, Y. (2012). Öğretmenlerin öğretim sürecinde kullandıkları öğretim yöntem ve teknikleri ile bunları tercih etme nedenleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 45-65.
• Kesici, S. (2021). Konuşma becerisini geliştirmek için kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri ile ilgili çalışmalar üzerine bir inceleme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kırbaş, A., & Bulut, M. (2022). Content Analysis of Postgraduate Theses on the Concept of Oral Communication. In A. Ben Attou, M. L. Ciddi ve M. Unal (Ed.), Proceedings of ICSES 2022-International Conference on Studies in Education and Social Sciences (s.709-719), Antalya, Türkiye. ISTES Organization.
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları- Türkçenin öğretimi özel sayısı, (13), 287-309.
• Marangoz, M. M. (2014). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında konuşma eğitimi uygulamaları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Mardiyana, T., Fauziati, E., Prastiwi, Y., & Minsih, M. (2023). A content analysis of the language quality of thematic textbooks for elementary school students. Journal of Education and Learning (EduLearn), 17(2), 229-240. 10.11591/edulearn.v17i2.20573
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed.). Nobel Yayınları. Miles, M. B. ve Huberman, M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev. Ed.). Pegem Akademi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2012). Millî eğitim bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1605.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). İlköğretim Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları. http://mufredat.meb.gov.tr /Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3 %A7e%20%C3%96 %C4 %9 Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf
• Özdemir, E. (2021). Konuşma sanatı. Bilgi Yayınevi.
• Özdoğan, Ü. Sarıçam, İ., & Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Türkçe öğretmenlerinin konuşma yöntem ve tekniklerini kullanma durumları. International Journal of Language Academy, 7(4), 327-341. http://dx.doi.org/10.29228/ijla.37385
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
• Pavešić, B.J., & Cankar, G. (2022). Textbooks and students’ knowledge. CEPS Journal, 12(2), 29-65.
• Polat, M., Kılıç, Ö., & Topçuoğlu Ünal, F. (2020). Ortaokul 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerde kullanılan konuşma yöntem ve tekniklerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (107), 457-468. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.44208
• Saygı, S. (2023). Ortaokul ve İmam Hatip ortaokulu Türkçe 8 ders kitabı. A. Kılıçarslan (Ed.). Ferman Yayıncılık. Sergeeva, O. V., Zheltukhina, M. R., Bikbulatova, G. I., Sokolova, E. G., Digtyar, O. Y., Prokopyev, A. I., & Sizova, Z. M. (2023). Examination of the relationship between information and communication technology competencies and communication skills. Contemporary Educational Technology, 15(4), eq483. https://doi.org/10.30935/cedtech/13819
• Serin, N., & Arslan, N. (2023). Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarındaki konuşma etkinliklerinin incelenmesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(2), 2027-2052.
• Sezerer Albayrak, E. (2020). Kişilerarası iletişimde kullanılan bir araç olarak sosyal medya: bir vakıf üniversitesi öğrencilerine yönelik uygulama örneği. Ulakbilge, 53, 1109-1125.
• Soysal, T. (2022). Konuşma yöntem ve teknikleri. M. Gün ve M. Memiş (Ed.), Konuşma eğitimi içinde (s. 211-230). Nobel Yayıncılık.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2018). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık. Taşpınar, M. (2012). Öğretim ilke ve yöntemleri. Elhan Kitap.
• Temizyürek, F. (2007). İlköğretim ikinci kademede konuşma becerisinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 113-131.
• Temizyürek, F., Erdem, İ., & Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi. Öncü Kitap.
• Türkel, A. (2019). Konuşma eğitimi yöntem teknik ve stratejileri. G. Çetinkaya (Ed.), Konuşma ve eğitimi içinde (137-169), Pegem Akademi.
• Türkben, T. (2019). The effects of interactive teaching strategies on speaking skills of students learning Turkish as a second language. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(3), 1011-1031.
• Yalçın, A. (2018). Son bilimsel gelişmeler ışığında Türkçenin öğretimi yöntemleri. Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, D., & Abacı, İ. Ç. (2023). Ortaokul Türkçe öğretmenlerinin kullandıkları konuşma yöntem ve teknikleri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 12(36), 919-936.
• Yavuz, D. & Kahraman, G. (2023). Ortaokul ve İmam Hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Anka Kuşu Yayınevi.