ÜNİVERSİTE GİRİŞ SINAVLARINDA COĞRAFYA SORU SAYISINDAKİ DEĞİŞİKLİĞİN BÖLGESEL LİDERLİK AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN ORTAÖĞRETİM COĞRAFYA PROGRAMINA OLASI ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 1 - 12, 31.12.2018

Erol Sözen Ömer Türksever

Öz

Bu çalışmada üniversite giriş sınavlarında yapılan değişiklikler
neticesinde coğrafya alanındaki soru sayılarının değiştirilmesi
değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Doküman
incelemesi şeklinde veri toplama işlemi yürütülmüştür. Çalışma için özellikle
ÖSYM sınav arşivi, üniversite giriş sınavlarında çıkmış soruların olduğu
kaynaklar ve Talim Terbiye Kurulu’nca yayımlanan MEB coğrafya dersi öğretim
programı kitapçıkları değerlendirilmiş ve karşılaştırılmıştır. Araştırmanın
amacı için verilerin değerlendirilmesi ise içerik analizi türünde yapılmıştır. Üniversite
giriş sınavlarında sorulan coğrafya sorusu sayısı sürekli değiştirilmiştir. Son
değişiklik 2017 Ekim ayında açıklanmıştır. Özellikle 2017 YGS ve LYS ile
kıyasladığımızda coğrafya soru sayısı 2018 YKS ve AYT için çok fazla
düşürülmüştür. 2017’ye kadar YGS’de 12, LYS’de alana göre 16 ve 24 olmak üzere
toplamda 52 coğrafya sorusu sorulmuştur. Ancak 2018’de yapılan sınavda coğrafya
soru sayısı oldukça düşürülmüştür. Son sınav sisteminde toplamda tüm
oturumlarda 22 coğrafya sorusu sorulmaktadır. Bu sayı tüm sorulara göre %7,8
orana sahiptir. 9 ve 10. sınıflarda haftada 2 saat; 11 ve 12. Sınıflarda
haftada 4 saat olan coğrafya dersinden üniversite giriş sınavında bu kadar az
soru sorulacak olması öğrencilerin derse motivasyonunu olumsuz etkileyeceği,
coğrafya öğretimini de önemsizleştireceği öngörülmüştür. Bölgesel liderlik için
oldukça önemli olan coğrafya göz ardı edilmiştir. 1994 yılında ABD’nde coğrafya
dört temel dersten biri durumuna gelmiştir. NASA Eğitim Bölümü tarafından
ülkenin en önemli ve stratejik 4 ders içinde gösterilen coğrafya eğitiminin,
Türkiye eğitim sisteminde, önemsizleşmesine yönelik bir uygulamayla yüz yüze
bırakıldığı ve ÖSYM’nin yaptığı bu uygulamanın doğru bulunmadığı, bir an evvel
düzeltilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, coğrafya eğitimi

Kaynakça

• Aladağ, C., ve Duran, Y. (2016) 2011-LYS Coğrafya Sorularının Madde Güçlüğü ve Kavram Yanılgısı Yönünden Analizi. İlköğretim Online, 15(4), 1425-1435.Alım, M. (2003). Dokuzuncu Sınıf Coğrafya Öğretim Programının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Erzurum, Türkiye: Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Akkuş, M. (2008). Coğrafya Dersi Öğretim Programının (2005) Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Ankara, Türkiye: Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Arı, Y. (2003). Amerika Birleşik Devletleri'nde Coğrafya Eğitimi Reformu: Türkiye İçin Dersler. Coğrafya Kurultayı Bildirileri. Ankara: Türk Coğrafya Kurumu.Arseven A, D. (2001). Alan Araştırma Yöntemi (İlkeler Teknikler Örnekler) . Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.Artvinli, E. (2007). 2005 Coğrafya Öğretim Programı Öğretmenler Açısından Uygulanabilirlik Düzeyi. Erzurum, Türkiye: Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Atalay, İ. (2007). Genel Coğrafya. Meta Basım Yayıncılık. İzmir.Aydın, F., & Güngördü, E. (2015). Coğrafya Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara, Türkiye: Pegem Akademi.Bednarz, S. Bockenhauer M, H. Wlak, F, H. ( 2005), Mentoring: A New Approach to Geography Teacher Preparation, Journal of Geography, national COuncil for Geographic Education, , USA.Coşkun, M. (2008). 9. Sınıf Coğrafya Öğretim Programının Yapılandırmacılık Kuramına Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Sempozyumu (14-16 Mayıs). Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümü.Doğanay, H. (2002), Coğrafya Öğretim Yöntemleri, 5. Baskı, Erzurum: Aktif Yayınevi.Doğanay H., Server R. (2016) Genel ve Fiziki Coğrafya. Pegem Akademi. Ankara.Erden, M., (1998) Eğitimde Program Değerlendirme. Anı yayıncılık. Ankara.Gülersoy, A. E. (2007 ). Eski ve Yeni 9-10. Sınıf Coğrafya Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 21. pp 163-173.Haubrich, H. (2000) Guest editorial: Sustainable learning in geography for the 21st century. International Research in Geographical and Environmental Education 9 (4), 279–84.Karabağ, S, Şahin, S. (Ed.) (2007) Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi (5. Bölüm) Ankara: Gazi Kitabevi.Kaptan, S. (1989) “Bilimsel Araştırma ve Gözlem Teknikleri” Ankara: Tekışık A.Ş. Web Ofset.Keleş, T. ve Hacısalihoğlu K, M. (2015) 2006-2012 Yılları Arasında Yapılan ÖSS, YGS ve LYS Matematik ve Geometri Sorularının Bloom Taksonomisinin Bilişsel Süreç Boyutuna Göre İncelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.6 No.3, 532-552.Kızılçaoğlu, A. (2004). ÖSYM sınavlarında (1981-2002) sorulan coğrafya sorularının değerlendirilmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(11), 77-95.M.E.B. (2005). Coğrafya Dersi Öğretim Programı, Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi [ÖSYM]. (2018). ÖSYM Tarihsel Gelişme. http://www.osym.gov.tr/belge/1-2706/tarihsel-gelisme.html adresinden 15.03.2018 tarihinde erişilmiştir. Özçağlar, A. (2003). Coğrafyaya Giriş. Ankara: Hilmi Usta Matbaası. Ankara.Özgen, N., Bindak R., Birel, F. K., (2009). Coğrafya Dersine Yönelik Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 13, s: 58- 64Sönmez, Ö. F., Koç, H., Çiftçi, T., (2013) ÖSS, YGS ve LYS Sınavlarındaki Coğrafya Sorularının Bloom Taksonomisi Bilişsel Alan Düzeyi Açısından Analizi. Karadeniz Araştırmaları. Sayı 36. Sayfa 257-575Sözen, E. (2011). Ortaöğretim 10. Sınıf Coğrafya Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Ankara, Türkiye: Doktora Tezi Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Sözen (2013) Relationship Between Planning and Development in a Geographical Settlement: Example of Düzce (Black Sea Region-Turkey). World Applied Sciences Journal 23 (4): 450-460, ISSN 1818-4952Sözen, E. Ve Coşkun M., (2014). Üniversite Giriş Sınavlarında Sorulan Coğrafya Sorularının (2000-2014) Bloom’un Bilişsel Alan ve Piaget’in Formal Operasyonel Dönem Basamaklarına Göre İncelenmesi. 9. Uluslararası Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi - EdirneŞahin, V. (2016) Coğrafya Bölümü Öğrencilerinin YGS ve LYS’Deki Ortalama Alan Başarıları Üzerine Bir Değerlendirme. Marmara Coğrafya Dergisi. Temmuz Sayı: 34. ss/pp: 70-74Şahin, C. (1996).Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliği Uygulayan Kurumlar İçin Coğrafya I. Ders Kitapları A.Ş. İstanbul.Şahin, C. (2001). Türkiye’de Coğrafya Öğretimi, Sorunlar- Çözüm Önerileri. Gündüz Yayıncılık, AnkaraŞahin C. (2010). Ortaöğretim 9. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı, Ankara: Lider YayınlarıTalim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB). (2011). Ortaöğretim matematik (9-12. sınıflar) dersi öğretim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Tekin, H. (2003) Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayınları. AnkaraTümertekin E., Özgüç N., (2004) Beşeri Coğrafya İnsan Kültür Mekan. Çantay Kitabevi. İstanbulYılmaz, H. (2002) Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Çizgi Kitabevi. KonyaYavan N., Acar S. (2012) Türkiye’de Coğrafyanın Yansımaları. Coğrafi Bilimler Dergisi (CBD) 10 (1), 1-8