Üniversite Personelinin Afet Yönetimi Hakkında Bilgi, Tutum Ve Davranışlarının İncelenmesi: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği

Yıl 2021, Sayı: 16, 68 - 82, 15.12.2021

Çağlar Bulat Durmuş Özbaşı

https://doi.org/10.20860/ijoses.996847

Cited By: 2

Öz

Doğada kendiliğinden olan ve herhangi bir zarara yol açmayan olaylar; insanların doğal alanları tahrip etmesi, nüfusun hızla artarak yeryüzünde kontrolsüzce yayılmaları afet kavramının oluşmasına sebebiyet vermiştir. Afetlerin zararlarına karşı insanoğlunun en büyük uygulamalarının başında ise hiç şüphesiz bilgi birikimi ve eğitim gelmektedir. Afet eğitimi konusunda en üst düzey eğitimi verebilecek yerlerin başında üniversiteler gelmektedir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile üniversite bünyesinde görevli akademik ve idari personelin afete ne denli hazır olduklarını ölçmek, afet yönetimi konusuna hazırlıkları sınanmak istenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını üniversitede görevli akademik ve idari personel oluşturmaktadır. Araştırmaya toplam 1493 kişi katılmıştır. Katılıma göre evrenin yaklaşık % 68‘ine (Evren=2491) ulaşılmıştır. Katılımcıların yaklaşık %86’sı akademik, %14’ü idari personelden oluşmaktadır. Gerçekleştirilen bu çalışmanın sonucunda; üniversite de görevli akademik ve idari personelin afetlere hazırlık bilgi düzeyinin orta seviyede oldukları sonucuna ulaşılmıştır. İdari personelin hazırlık bilgi düzeyi ile davranış düzeyi akademik personellerin bilgi ve davranış düzeylerinden daha yüksek olduğu ortaya çıkmış olup tutum seviyelerinde herhangi bir farklılık tespit edilmemiştir. Personelin yaş seviyesi arttıkça afetlere hazırlık bilgi seviyesinde bir artışın olduğu ve bu artışın sebeplerinden birinin alınan afet eğitimi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Hizmetleri, Afet Yönetimi, Bilgi, Tutum ve Beceri

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP

Proje Numarası

SYL-2019-2958

Teşekkür

Bu makale Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP birimi tarafından SYL-2019-2958 nolu proje ile desteklenmiştir. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP birimine desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

Examination of University Personnel's Knowledge, Attitudes and Behaviors About Disaster Management: The Example of Çanakkale Onsekiz Mart University

Öz

The spontaneous occurrences that do not cause any harm in nature, the destruction of natural areas by humans and the rapid increase of the population and its uncontrolled spread on the earth have led to the emergence of the concept of disaster. Knowledge and education are undoubtedly the leading biggest practices of human beings against the harms of disasters. Universities are the leading places that can provide the highest level of education in disaster training. With the study conducted, it was aimed to measure how ready the academic and administrative personnel in the university are for a disaster and to test their preparations for disaster management. The participants of the research consisted of the academic and administrative personnel working at university. In the research, the number of participants was 1693. Considering the participation, 68 percent of the population was reached. 86% of the participants consisted of academic personnel, and 14% were comprised of administrative personnel. It was revealed that the level of knowledge of preparedness and behavioral levels of the administrative personnel were determined to be higher than those of the academic personnel, and no difference was found in their levels of attitude. It was discovered that there was an increase in the level of knowledge about preparedness for disasters as the ages of the personnel increased, and the received disaster training was found to be one of the causes of this increase.

Anahtar Kelimeler

Health Services, Disaster Management, Knowledge, Attitude and Skill

Proje Numarası

SYL-2019-2958

Kaynakça

• AFAD (2014a). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. Erişim adresi : [https://www.afad.gov.tr/Dokuman/TR/101-2014112716301-sozluk.pdf]. Erişim tarihi: 08.09.2020
• AFAD; (2014b), Türkiye afet farkındalığı ve afetlere hazırlık araştırması. Erişim: https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3923/xfiles/turkiye-afet-farkindaligi-veafetlere-hazirlik-arastirmasi_-2014-edited.pdf,
• Akdağ, R. (2011). T.C. Sağlık bakanlığı 2012 mali yılı Bütçesi’nin T.B.M.M. plan ve bütçe komisyonu’na sunumu, 23 Kasım 2011. http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-14495/saglikbakanligi-2012-mali-yili-butce-sunumu, Erişim Tarihi: 20.09.2019.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA
• Çelebi, İ. (2014). Kayseri 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Görev Yapan Sağlık Personelinin Deprem Bilgi Düzeyi, Depreme Hazırlık Durumu ve Etkileyen Etmenler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Doğan, B. (2016). Afet riski nedeniyle kentsel dönüşüm: İzmir örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın
• Ergünay, O. (1999). Acil yardım planlaması ve afet yönetimi. Uzman Der Dergisi, 2,(6-7), , 11
• Erten, İ. (2011). Türk kamu yönetiminde kriz yönetimi anlayışı. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta
• Genç, F. N. (2007). Türkiye’de doğal afetler ve doğal afetlerde risk yönetimi, Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(201-226).
• Hoffmann, R. and Muttarak, R. (2017). Learn From The Past, Prepare For The Future: Impacts Of Education And Experience On Disaster Preparedness İn The Philippines And Thailand, World Development, 96, 32-51.
• İnal, E., Kocagoz, S. ve Turan, M. (2012). Basic Disaster Consciousness and Preparation Levels/Temel Afet Bilinc ve Hazirlik Duzeyinin Saptanmasina Yonelik Bir Arastirma. Turkish Journal of Emergency Medicine, 12(1), 15-20.
• Kadıoğlu, M. (2008). Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri. Ankara: JICA Türkiye Ofsi,
• Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E. (2011) Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek. Ankara: T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını, 56, 121-128.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, N. (2019). Ülkemizdeki bulaşıcı hastalık bildirimlerinin afet yönetimi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane
• Kemaloğlu, M. (2015). Türkiye'de Afet Yönetiminin Tarihi ve Yasal Gelişimi. Akademik Bakış Dergisi, 52, 126-147.
• Kiraz, E. (2018). Afet ve Acil Durum Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışların Değerlendirilmesi: Sakarya ve Konya İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• Köseoğlu, S. (2019). Acil Yardim Ve Afet Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Akademik Risk Alma Eğilimleri Ve Liderlik Özelliklerinin Belirlenmesi Kriz Ve Kaos Yönetimi Çerçevesinde Değerlendirilmesi; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ,Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öcal, A. , Çakır, U. & Özelmacı, Ş. (2016). İlkokul ve Ortaokul Ders Programlarında Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 71-83.
• Özcan, F. (2013). Hemşirelerin Afete Hazır Olma Durumu ve Hazırlık Algısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Polat, T. (2014). Erzincan Yavuz Selim Mahallesinde İkamet Eden Ulaşılabilen 18 Yaş ve Üstü Bireylerin Temel Afet Bilinci Bilgi Düzeylerinin Saptanması. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi ,Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Putra, A., Petpichetcian, W. ve Manewat K. (2011). Rewiew: public health nurses’ roles and competencies in disaster management. Nurse media journal of nursing, 1(1): 1-14.
• Sarı, B. (2016). Türkiye’de Afet Eğitimi Uygulamalarının Öğretmen Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale
• Schermeller-Engel, K. , Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit Of Scructural Equation Models: Test Of Significance and Descriptive Goodness-Of-Fit Measures. Methods of Psychological Resarc – Online, 8(2), 23-74.
• Şahin N. (2007). Afet yönetimi ve acil yardım planları. TMMOB Kent Sempozyumu, 2007, 134. Ankara
• Şahin, C. ve Sipahioğlu, İ. (2002). Doğal afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Yayınevi
• Şengün, H. ve Temiz A. (2007). Afet yönetimi ve Karabük, TMMOB Afet Sempozyumu, 6. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyük Kent Şubesi, İstanbul.
• Türk Dil Kurumu, 2021. Güncel Türkçe sözlük. Erişim adres: https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 10.09.2020
• Uzunçıbuk, L. (2005). Yerleşim yerlerinde afet ve risk yönetimi. Ankara: Pegem
• Ünal, S. ve Dımşıkı, E. (1999). UNESCO-UNEP Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi ve Türkiye’de Ortaöğretim Çevre Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(16-17), 142-154.
• Ünal, Y., Işık, E., Şahin, S. ve Tekeli, Y. S. (2017). Sağlık Afet Çalışanlarının Depremlere İlişkin Bireysel Hazırlık Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği Örneği. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 31(2), 71-80.