Etik İhlali ve Şikayetlerde İzlenen Prosedür

Bilimsel Çalışmalarda etik ihlalleri nelerdir?*
1) Aşırma (İntihal/Plagiarism): Kopyalama, Değiştirerek yazma, Bilimsel bilgi/veri ve düşünce hırsızlığı, Kendi kendini intihal.
2) Uydurma/Sahtecilik (Fabrication)
Uydurma, “var olmayan verileri gerçekmiş gibi göstermek” durumunu ifade eder
3) Duplikasyon
Duplikasyon aynı bilimsel çalışmanın birden fazla dergiye gönderilmesi, daha önce yayınlanmış bir araştırmanın farklı dillerde (editör izni olmadan) yeniden yayınlanması durumlarını ifade eder
4) Çarpıtma/Saptırma (Falsification)
Çarpıtma ya da saptırma, kullanılmamış bir yöntemin kullanılmış gibi gösterilmesi, bilgilere ekleme/çıkarma yapılarak amacından saptırılması, başkalarına ait bilgiler üzerinde oynanarak kendine ait bir çalışmaymış gibi gösterilmesi durumudur.
5) Bölme/dilimleme
Herhangi bir bilimsel araştırmanın, içeriğinin bütünlüğüne zarar verilecek şekilde bölünerek, her bir bölümünün farklı zamanlarda yapılmış çalışmalar gibi gösterilmesi ya da her bir parçanın aynı tarihte farklı kaynaklarda yayınlaması sonucu gerçekleşen etik dışı bir davranıştır
6) Hayali/Haksız Yazarlık
Haksız yazarlık “yapılan bilimsel araştırmaya yönelik hiçbir çalışması, katkısı, emeği olmayan kişilerin isimlerinin o çalışmayı/araştırmayı yapan kişilerle birlikte yer alması durumu” şeklinde tanımlanabilir


IJPS, Dergi 'ye aktarılan telif haklarının ciddi şekilde ihlaline ilişkin etik şikayetler konusunda Türkiye Yükseköğretim Kurulu (YÖK)'na ya da yazarla ilgili kuruluşlara bilgi vererek yetkilileri uyarma sorumluluğunu üstlenir.

Etik İhlallerinde İzlenen Prosedür
a. IJPS’ye gönderilen çalışmalarda etik ihlali olduğu düşünüldüğünde veya bu konuda bir şikayet alındığında konunun araştırılması için IJPS Etik Komitesi bilgilendirilir.
b. IJPS Etik Komitesi Baş editör ve iki yardımcı editörden oluşur.
c. Komite oy çokluğu ile karar verir.
d. IJPS Etik Komitesi bir etik ihlali olduğuna karar verdiğinde etik ihlali yapan yazar ve çalıştığı kuruma bu durum bildirilir.
e. Etik ihlali yapılan çalışma şayet yayınlanmış ise bir düzeltme sayısı hazırlanır ve etik ihlali olduğu saptanan çalışma yayın listesinden çıkartılır.
f. Etik ihlali nedeni ile geri çekilen ve düzeltme sayısı yayınlanan çalışmadan dolayı varsa ortaya çıkan maliyet etik ihlali yapan yazardan talep edilir.
g. Etik ihlali nedeniyle yayından çıkartılan çalışma ile ilgili dergi sitesinde duyuru yapılır.
h. Etik ihlali yaptığı saptanan yazarın yayın başvuruları iki yıl boyunca reddedilir. 

*Bu bölüm Uğurlu, H. (2020). Bilimsel araştırmalarda etik. Ahi Evran Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 67-78 çalışmasından aktarılmıştır.