Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Ekoloji Kavramına Yönelik Kavramsal Değişimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 19 - 32

Vildan Boz Kömü Asli Görgülü Arı

Öz

Bu araştırmanın amacı öğrencilerin ekoloji ile ilgili kavram yanılgılarını ve kavramsal değişim sürecini incelemektir. Araştırma, fen bilgisi öğretmenliğinde öğrenim gören 30 lisans öğrencisi ile araştırmacılar tarafından tasarlanan Sürdürülebilir Ekoloji dersinde yapılmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel desenin ön test-son test kontrol gruplu versiyonu uygulanmıştır. Yaşam ve Teknoloji Temelli Ekoloji Öğrenme Modeli ile eğitim alan deney grubu ile herhangi bir müdahale olmadan öğrenim gören kontrol grubundaki öğrencilerin kavramsal değişim süreçlerini ve gruplar arasındaki farkları belirlemek amacıyla Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. KİT, öğrencilere dersin başında konu anlatımından önce ve konu anlatımından sonra ön test ve son test olarak uygulanmıştır. KİT uygulanmadan önce öğrencilerin yönteme aşina olmaları için öğrencilerle farklı kavram üzerinden pilot bir çalışma yapılmıştır. Ön test-son test uygulamaları sonrasında öğrencilerin anahtar kavramlarla ilgili yazdıkları sözcükler ve cümleler detaylı olarak incelenerek frekans ve frekans aralığı tabloları oluşturulmuştur. Öğrencilerin Kelime İlişkilendirme Testine ait ön test sonuçları incelendiğinde deney ve kontrol grubunun anahtar kavramlara verdiği cevap sayılarının ve bilişsel yapılarının benzer olduğu görülmüştür. Son test sonuçları incelendiğinde ise anahtar kavramlara verilen cevap sayılarında belirgin bir değişiklik görülmezken verilen cevapların niteliğinde deney grubu lehine bir değişim olduğu ve bazı kavramlar için kavram öğreniminin gerçekleştiği görülmüştür. Ayrıca, son test sonuçlarına göre, deney grubu öğrencilerinin kavram yanılgılarının ön teste kıyasla azaldığı, kontrol grubu öğrencilerinde ise bazı kavram yanılgılarının giderildiği, ancak bazı anahtar kavramlar için yeni öğrenme sürecinde yeni kavram yanılgılarının ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin kavramsal değişim süreçleri detaylı şekilde incelenmiş ve Yaşam ve Teknoloji Temelli Öğrenme Modeli ile gerçekleştirilen öğrenimin, öğrencilerin kavramsal değişimlerine ve kavram yanılgılarının giderilmesine pozitif yönde katkı sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

ekoloji, sürdürülebilir ekoloji, kavramsal değişim, kelime ilişkilendirme testi

Kaynakça

• Özdemir, O. (2023). Sürdürülebilirliğe geçiş: ekolojik zekâ ve sürdürülebilir okuryazarlıkla yaşam tarzını dönüştürmek. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (66), 213-233. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1052544
• Özyılmaz, M., & Gürdoğan Bayır, Ö. (2024). The Effect of Authentic Learning Practices on to the Mental Structures Conceptual Change And of Attitudes of Students in Life Science Course. Cukurova University Faculty of Education Journal, 53(1), 458-503. https://doi.org/10.14812/cuefd.1423638
• Stratton, S. J. (2024). Purposeful Sampling: Advantages and Pitfalls. Prehospital and Disaster Medicine, 39(2), 121–122. doi:10.1017/S1049023X24000281