Türk Basınının Filistin ve Doğu Türkistan Sorununa Bakışı

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 8, 247 - 263, 31.08.2022

Alper Volkan Ertem

Öz

Türkiye Cumhuriyeti uluslararası sorunlara çözüm bulma gayretinde olan devletler arasında yer almaktadır. Dünyada meydana gelen haksızlıklar karşısında tavır ortaya koyabilen devletlerden bir tanesidir. Bu tavır koyma; dil, din, ırk farkı gözetmeksizin tüm mağdurları kapsamaktadır. Doğu Türkistanlı yazar Turgun Almas’ın Uygurlar adlı kitabının önsözünde Türkiye’nin Doğu Türkistan meselesi üzerinde yeteri kadar durmadığını ifade edilmektedir. Ahsen Batur tarafından kaleme alınan önsözde, “Çin’in Doğu Türkistan'da sergilediği mezalim karşısında Türkiye'de gösterilen tepkinin cılız kaldığı ve Müslümanlığı abdest-namazdan ibaret zanneden şekilci, riyakâr kesim ve onların siyasi temsilcilerinin, Filistin’le yatıp Filistin'le kalkarken Doğu Türkistan'daki Müslümanların feryatlarını duymazlıktan geldikleri” belirtilmektedir. Bu çalışmada, Filistin sorununun Doğu Türkistan sorunundan daha fazla gündeme getirilip getirilmediği analiz edilecektir. Çalışmada nicel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Türkiye’de yayın yapan 3 ulusal gazete analiz edilmiştir. Filistin meselesinin Türk basınında daha fazla yer aldığı ayrıca Filistin’e destek veren içeriklerin de daha fazla olduğu müşahede edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Filistin, Doğu Türkistan, İsrail, Çin, Turgun Almas

Perspective of the Turkish Press on the Palestine and East Turkestan Problem

Öz

The Republic of Turkey is among the states that are striving to find solutions to international problems. It is one of the states that can adopt a particular attitude in the face of the injustices occurring in the world. This attitude includes all victims regardless of language, religion and race. In the preface to the book Uyghurs by the East Turkestan writer Turgun Almas, it is stated that Turkey does not focus enough on the issue of East Turkestan. In the preface written by the translator Ahsen Batur declared that "The reaction shown in Turkey against the atrocity that China has exhibited in East Turkestan remains incapable, and those who think of Islam as consisting of ablution and prayer, formalist, hypocrite side and their political representatives ignore the clamor of Muslims in East Turkestan when they always talk about Palestine”. In this study, it will be analyzed whether the Palestinian issue expressed by Batur has been raised more than the East Turkestan issue. Quantitative content analysis method was used in the study. 3 National newspapers publishing in Turkey have been analyzed. It has been observed that the Palestinian issue has been covered more in the Turkish press and that there is more content which supports Palestine.

Anahtar Kelimeler

Palestine, East Turkestan, Israel, China, Turgun Almas

Kaynakça

• Abuznaid, A. (2020). Filistin Kadın Hareketinin Filistin Güvenlik Paradigmasındaki Tarihsel Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akşam. (2022). https://www.aksam.com.tr/ adresinden alındı. Erişim Tarihi: (08.05.2022)
• Almas, T. (2013). Uygurlar (D. A. Batur, Çev. 2.baskı). İstanbul: Selenge
• Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communications Research. Glencoe
• Doğan, S. (2020). Doğu Türkistan'da Son Osmanlı Hanı Yakub Bey ve Kaşgar Hanlığı. İstanbul: Ötüken Neşriyat
• El-Khatip, A. (2004). Kur’an’da Kudüs. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(1), 109-144.
• Eryılmaz, İ. Türkistan Coğrafyası ve Jeopolitiği. Tarih ve Gelecek Dergisi, 7(1), 315-333.
• Gökçe, O. (2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi Felsefe, Yöntem, Uygulama. Konya: Çizgi Kitabevi
• Insoll, T. (1999). The Archaeology of Islam: Blackwell Publishers
• Kıdırali, D. (2020). Kod Adı Türkistan: Mustafa Çokay. Ankara: Bengü Yayınları
• Kul, Ö. (2013). Terör Üzerinden Global Savaş ve Sözde Uygur Terör Tehdidi (1990-2011). Türkiyat Mecmuası, 23(2), 65-98.
• Kurban, İ. (1995). Doğu Türkistan İçin Savaş. Ankara: Türk Tarih Kurumu
• Lapierre, D. ve Collins, L. (1997). Kudüs Ey Kudüs (A. Emeç, Çev.). İstanbul
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (S. Özge, Çev. Cilt. 2). Ankara: Yayınodası
• Özmen, S. (2018). Dini Ve Hukuki Perspektife Göre Geçmişten Günümüze Kudüs’ün Önemi. II. Uluslararası Multidisipliner Çalışma Kongresi 'nde sunulan bildiri, Adana.
• Peler, G. Y. (2019). Tarih Boyunca Altay Halkları Arasındaki Geçişkenlik. International Journal of Volga-Ural and Turkestan Studies, 1(1), 83-94.
• Pişkin, Ç. ve Ertem, A. V. (2022). Amerika Merkezî İstihbarat Teşkilatı Raporlarına Göre, Doğu Türkistan’daki İstihbarat Faaliyetleri (1948-1955). International Journal of Volga-Ural and Turkestan Studies, 4(7), 1-22.
• Sabah. (2022). https://www.sabah.com.tr/ adresinden alındı. Erişim Tarihi: (10.05.2022)
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2022). Fors. https://www.tccb.gov.tr/cumhurbaskanligi/resmi-simgeler/fors/ adresinden alındı. Erişim Tarihi: (23.04.2022)
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2022). Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı. https://www.mfa.gov.tr/turkiye-rusya-ukrayna-uclu-disisleri-bakanlari-toplantisi--10-mart-2022.tr.mfa adresinden alındı. Erişim Tarihi: (09.05.2022)
• Temir, E. (2020). Deepfake: new era in the age of disinformation and end of reliable journalism. Selçuk İletişim, 13(2), 1009-1024.
• The Newyork Times. (2017). Trump Recognizes Jerusalem as Israel’s Capital and Orders U.S. Embassy to Move. https://www.nytimes.com/2017/12/06/world/middleeast/trump-jerusalem-israel-capital.html adresinden alındı. Erişim Tarihi: (04.04.2021)
• Türkgün. (2022). https://www.turkgun.com/ adresinden alındı. Erişim Tarihi: (07.05.2022)
• Vásáry, I. (2016). Eski İç Asya'nın Tarihi (İ. Doğan, Çev. 2.baskı). İstanbul: Ötüken Neşriyat
• Yıldırım, K. (2021). Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı ve Yayılmaları. içinde Türklerin Tarihi Başlangıçtan 20. Yüzyılın İlk Yarısına Kadar. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Yılmaz, D. (2019). Eski Çin’de Kadın: Lienüzhuan (列女传) Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.