Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 97 - 104, 27.09.2019

Öz

Özet
Amaç: Bu makalede; bulantı-kusmayı önlemek/ azaltmak için kullanılan alternatif yöntemlerin kanıt düzeylerine ve öneri derecelerine göre bir literatür incelemesiyle
sunulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: COCHRANE, PUBMED, Science Direct, Akademik Google veri tabanlarından, 2000 ve sonrası yayınlar incelenmiştir. Bulgular: Bulantı-kusma, klinikte ameliyat sonrası dönemde en sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Bulantı-kusmanın olması; hastanın konforu, ameliyat sonrası komplikasyonlar, erken taburculuk, hasta memnuniyeti, yara iyileşmesi ve maliyeti olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle hastanın bulantı-kusmasının olmamasını/ azalmasını sağlamak önemlidir. Sonuç: Bulantı kusmayı önlemek için pek çok farmakolojik olmayan yöntem kullanılmaktadır. Aromaterapik ajanlar, akupunktur noktalarına uygulama yapılması, gevşeme uygulamaları bu amaçla kullanılabilmektedir. Bu yöntemlerin kullanılması
hastalar için bir avantajdır.
Anahtar kelimeler: Ameliyat sonrası bulantı ve kusma, alternatif yöntemler, hemşirelik.

Abstract

Objective: The aim of this study was to provide a literature review of the alternative methods used to prevent / reduce nausea and vomiting according to the level of
evidence and degree of recommendation. Materials and Methods: Articles published in 2000 and later were reviewed using the Cochrane, PUBMED, Science Direct, and Google Scholar databases. Findings: Nausea and vomiting were the most common problems in the postoperative period. Nausea and vomiting have negative effects on patient comfort, postoperative complications, early discharge process, patient satisfaction, wound healing, and cost effectiveness. It is therefore important to ensure that the patient does not have nausea and vomiting. Conclusion: Many non-pharmacological methods are used to prevent nausea and vomiting. Aromatherapy agents, applications to acupuncture points, relaxation and other techniques can be used for this purpose. The use of these methods is an advantage for patients.
Keywords: Postoperative nausea and vomiting, alternative methods, nursing.

Kaynakça

  • Adib-Hajbaghery, M., & Hosseini, F. (2014). Investigating the effects of inhaling ginger essence onpost-nephrectomy nausea and vomiting. Complementary Therapies in Medicine, 23(6), 827-831. ödoi:dx.doi.org/10.1016/j.ctim.2015.10.002
  • Amarel, C. (2018). Implementing a standard protocol for acustimulation of pericardium 6 to prevent postoperative nausea and vomiting in a primary care children hospital. Journl of Acupuncture and Meridian Studies, 11(4), 234. doi: https://doi.org/10.1016/j.jams.2018.08.145
  • Ansiklopedi. (2019). doi: https://www.saglikaktuel.com/bitkiansiklopedisi- zencefil-nedir-faydalari-nelerdir-1555.htm. Erişim tarihi: 05.10.2019
  • Apfel, C., Laara, E., Koivuranta, M., Greim, C., & Roewer, N. (1999). A simplified risk score for predicting postoperative nausea and vomiting: conclusions from cross-validations between two centers. Anestesiology, 91(3), 693-700. doi: https://doi. org/10.1097/00000542-199909000-00022
  • Brems, C., Barnett, J., Parret, V., Metzger, J., & Johnson, M. (2013). Alternative and complementary treatment needs and experiences of women with breast cancer. doi: https://doi.org/10.1089/ acm.2012.0161
  • Brown, L., Danda, l., & Fahey, T. (2018). A quality improvement project to determine the effect of aromatherapy on postoperative nausea and vomiting in a short-stay surgical population. AORN, 108(4). doi:http://doi.org/10.1002/aorn.12366
  • Campos de Carvalho, E., Martns, T., & dos Santos, C. (2007). A pilot study of a relaxation technique for management of nausea and vomiting in patients receiving cancer chemotherapy. Cancer Nursing, 30(2), 163-167. doi: https://doi.org/10.1097/01.NCC.0000265007.87311.d0
  • Chaiyakunapruk, N., Kitikannakorn, N., Nathisuwan, S., Leeprakobboon, K., & Leelasettagool, C. (2006). The efficacy of ginger for the prevention of postoperative nausea and vomiting: A meta-nalysis. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 194(1), 95-99. doi: https://doi.org/10.1016/j.ajog.2005.06.046
  • Cronin, S., Odom-Forren, J., Roberts, H., Thomas, M., Williams, S., & Wright, M. (2015). Effects of controlled breathing, with or without aromatherapy, in the treatment of postoperative nausea. American Society of PeriAnesthesia Nurses, 30(5), 389-397. doi: http://dx.doi. org/10.1016/j.jopan.2015.03.010
  • Dağıstanlı, S., Kalaycı, M., & Kara, Y. (2018). Genel cerrahide ERAS protokolünün değerlendirilmesi. İKSST Derg, 10(Ek sayı), 9-20. doi: 10.5222/iksst.2018.43043
  • Daştan, B., & Hintistan, S. (2018). Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: kırsal bölge örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-9. doi: https://dergipark.org.tr/tr/ download/article-file/613958
  • Ding, M., Leach, M., & Bradley, H. (2013). A systematic review of the evidence for topical use of ginger. Explore (NY), 9(6), 361-364. doi: https://doi.org/10.1016/j.explore.2013.08.001
  • Er Güneri, S. (2015). Postpartum erken dönem kanıta dayalı uygulamalar. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 4(3), 482-496. doi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/220149
  • Faydaoğlu, E., & Sürücüoğlu, M. (2011). Geçmişten günümüze tıbbi ve maromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 11(1), 52-67. doi: https://dergipark. org.tr/tr/download/article-file/159638
  • Ferruggiari, L., Ragione, B., Rich, E., & Lock, K. (2012). The effect of aromatherapy on postoperative nausea in women undergoing surgical procedures. J Perianesth Nurs, 27(4), 246-251. doi: http:// dx.doi.org/10.1016/j.jopan.2012.01.013
  • Gan, T., Diemunsch, P., habib, A., Kovac, A., Kranke, P., Meyer, T., Tramer, M. (2014). Consensus guidelines for the management of postoperative nausea and vomiting. Society for Ambulatory Anesthesiology, 118(1), 85-113. doi: 10.1213/ANE.0000000000000002
  • Gürkan, A., & Şelimen, D. (2010). The efficacy of autogenic relaxation and slow rhythmic breathing in reducing postoperative nausea and vomiting after laparoscopic procedure. Laparosc Endosc Surg Sci, 17(2), 106-115.
  • Hines, S., Steels, E., Chang, A., & Gibbons, K. (2018). Aromatherapy for treatment of postoperative nausea and vomiting. Cochrane Database, 3, 1465-1858. doi: 10.1002/14651858.CD007598.pub3
  • Hodge, N., McCarthy, M., & Pierce, R. (2014). A prospective randomized study of the effectiveness of aromatherapy for relief of postoperative nausea and vomiting. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 29(2), 5-11. doi: https://doi.org/10.1016/j.jopan.2012.12.004
  • Horntvedt, M., Nordsteien, A., Fermann, T., & Severinsson, E. (2018). Strategies for teaching evidence-based practice in nursing education: a thematic literature review. BMC Medical Education, 18(172), 2-11. doi: https://doi.org/10.1186/s12909-018-1278-z
  • Hunt, K., & Ernst, E. (2011). The evidence-base for complementary medicine in children: a critical overview of systematic reviews. Archives of Disease in Childhood, 96(8), 769-776. doi: http://dx.doi. org/10.1136/adc.2009.179036
  • Hunt, R., Dieneman, J., Norton, H., Hartley, W., Hudgens, A., Stern, T., & Divine, G. (2013). Aromatherapy as treatment for postoperative nausea: a randomized trial. Anestehesia & Analgesia, 117(3), 597- 604. doi: https://doi.org/10.1213/ANE.0b013e31824a0b1c
  • Jelting, Y., Klein, C., Harlander, T., Eberhart, L., Roewer, N., & Kranke, P. (2017). Preventing nausea and vomiting in women undergoing regional anesthesia for cesarean section: challenges and solutions. Local and Regional Anesthesia, 10, 83-90. doi: https://doi. org/10.2147/LRA.S111459
  • Joulaeerad, N., Ozgoli, G., hajimehdipoor, H., Ghasami, E., & Salehimoghaddam, F. (2017). Effect of aromatherapy with peppermint oil on the severity of nausea and vomiting in pregnancy: a single-blind, randomized, placebo-controlled trial. J Reprod Infertil, 189(1), 32-38. doi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/29850445
  • Karagözoğlu, S., Tekyaşar, F., & Yılmaz, F. (2013). Effects of music therapy and guided visual imagery on chemotherapy-induced anxiety and nausea-vomiting. Journal of Clinical Nursing, 22(1-2), 39-50. doi: https://doi.org/10.1111/jocn.12030
  • Kavaklı, A. (2010). Akupunktur. Fırat Tıp Dergisi, 15(1), 1-4. doi: https:// dergipark.org.tr/tr/download/article-file/72266
  • Khosro, F., Mansour, C., Khosro, S., Mohammad, K., Shahrzad, B., Ahmadi, Z., & Zahra, H. (2016). The effectiveness of dry-cupping in preventing post-operative nausea and vomiting by P6 acupoint stimulation: A randomized controlled trial. Journal of Alternative & Complementary Medicine, 22(6), 486-488. doi: http://dx.doi. org/10.1097/MD.0000000000004770
  • Kiberd, M., Clarke, S., Chorney, J., d’Eon, B., & Wright, S. (2016). Aromatherapy for the treatment of PONV in children: a pilot RCT. BMC Complementary and Alternative Medicine, 16(450), 2-6. doi: 10.1186/s12906-016-1441-1
  • Kocaman, G. (2003). Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2, 61-69. doi: http://hemarge.org.tr/ ckfinder/userfiles/files/2003/2003-vol5-sayi2-84.pdf
  • Kori, K., Oikawa, T., Odaguchi, H., Omoto, H., Hanawa, T., & Minami, T. (2013). Go-rei-San, a kampo medicine, reduces postoperative nausea and vomiting: a prospective, single-blind, randomized trial. The Journal Of Alternative and Complementary Medicine, 19(12), 946-950. doi: 10.1089/acm.2013.0118
  • Kula Şahin, S., & Yıldız, T. (2010). Laparoskopik cerrahi sonrası bulantı ve kusmanın önlenmesi/yönetiminde tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının yeri. Endoskopik Laparaskopik Cerrahi Dergisi, 17(2), 100-105.
  • Kume, K., Kasuya, Y., & Ozaki, M. (2017). Effect of Goreisan, a traditional Japanese Kampo medicine, on postoperative nausea and vomiting in gynecological patients. Ja Clinical Reports, 3(1), 52. doi: https:// dx.doi.org/10.1186%2Fs40981-017-0122-5
  • Lederer, A., Schmucker, C., Kousoulas, L., Fichtner-Feigl, S., & Huber, R. (2018). Naturopathic treatment and complementary medicine in surgical practice. Dtsch Arztebl Int 115, 815-821. doi: https://www. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6369237/
  • Lee, A., Chan, S., & Fan, L. (2015). Stimulation of the wrist acupuncture point PC6 for preventing postoperative nausea and vomiting (Review). Cochrane Database, 2(11). doi: 10.1002/14651858. CD003281.pub4.
  • Lin, K., Hu, Y., Chang, K., Lin, H., & Tsauno, J. (2011). Effects of yoga on psychological health, quality of life, and physical health of patients with cancer: a meta-analysis. Evid Based Complement Alternat Med, 1-12. doi: 10.1155/2011/659876
  • Mamaril, M., Windle, P., & Burkard, J. (2006). Prevention and management of postoperative nausea and vomiting: a look at complementary techniques. J. Perianesth Nurs, 21(6), 404-410. doi: http://dx.doi. org/10.1016/j.jopan.2006.09.007.
  • McCraken, G., Houston, P., & Lefebvre, G. (2008). Guideline for the management of postoperative nausea and vomiting. J Obstet Gynaecol, 30(7), 608-616. doi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/18644183
  • Melnyk, B., Fineout-Overholt, E., & Williamson, K. (201). The Seven Steps of Evidence-Based Practice. AJN, 110(1), 51-53. doi: https://www. academia.edu/36064193/Evidence_Based_Practice_Step_by_Step_The_Seven
  • Milnes, V., Gonzalez, A., & Amos, V. (2015). Aprepitant: A new modality for the prevention of postoperative nausea and vomiting: an evidence-based review. American Society of PeriAnesthesia Nurses, 30(5), 406-417. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jopan.2014.11.013
  • Mohinder Singh, P., Borle, A., Rewai, V., Kaur Makkar, J., Trikha, A., Sinha, A., & Goudra, B. (2016). Aprepitant for postoperative nausea and vomiting: a systematic review and meta-analysis. Postgrad Med J, 92, 87-98. doi:doi: 10.1136/postgradmedj-2015-133515
  • Montazeri, A., Raei, M., Ghanbari, A., Dadgari, A., & Montazeri, A. (2013). Effect of herbal therapy to intensity chemotherapy-induced nausea and vomiting in cancer patients. Iran Red Crescent Med J, 15(2), 101-106. doi: https://dx.doi.org/10.5812%2Fircmj.4392
  • Montgomery, G., Schnur, J., & Kravits, K. (2013). Hypnosis for cancer care: over 200 years young. CA Cancer J Clin, 63(1), 31-44. doi: https://doi. org/10.3322/caac.21165
  • Nelson, R., Tse, B., & Edwards, S. (2005). Systematic review of prophylactic nasogastric decompression after abdominal operations. Br J Surg,92(6), 673-680. doi: https://doi.org/10.1002/bjs.5090
  • Newhouse, R., Dearholt, S., Poe, S., Pugh, L., & White, K. (2007). Johns Hopkins nursing evidence-based practice model and guidelines. SIGMA Theta Tau International, Center for Nursing Press, United States, 15-193.
  • Özkum İzveren, A., & Dal, Ü. (2011). Abdominal cerrahi girişim uygulanan hastalarda görülen erken dönem sorunları ve bu sorunlara yönelik hemşirelik uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 18(2), 36-46.
  • Öztürk Can, H. (2015). Doğum sonrası bakım rehberlerinin kanıt temelli çalışmalarla gözden geçirilmesi. DÜ Sağlık Bil Enst Derg, 5(2), 40-47.
  • Pierre, S., Corno, G., Benais, H., & Apfel, C. (2004). A risk score-dependent antiemetic approach effectively reduces postoperative nausea and vomiting-a continuous quality improvement initiative. Can J.Anaesth, 51(4), 320-325. doi: https://doi.org/10.1007/BF03018235
  • Puour, H., Norouzzade, R., Heidari, M., Ogut, s., Yaman, H., & Gokce, S. (2014). Therapeutic properties of zingiber officinale roscoe: a review. European Journal of Medicinal Plants, 4(12), 1431446. doi: https://pdfs.semanticscholar.org/446a/ a3c1341db5f8899011853e04051191b832ff.pdf
  • Rüsch, D., Eberhart, L., Wallenborn, J., & Kranke, P. (2010). Nausea and vomiting after surgery under general anesthesia: an evidence-based review concerning risk assessment, prevention, and treatment. Dtsch Arztebl Int., 42, 733-741. doi: 10.3238/arztebl.2010.0733
  • Saberi, F., Sadat, Z., Kalahroudi, M., & Taebi, M. (2013). Acupressure and ginger to relieve nausea and vomiting in pregnancy: a randomized study. İran Red Crescent Med, 15(9), 854-861. doi: https://dx.doi.org/10.5812%2Fircmj.12984
  • Seangleulur, A., Vanasbodeekul, P., Prapaitrakool, S., Worathongchaik, S., Anothaisintawee, T., McEvoy, M., . . . A., T. (2016). The efficacy of local infiltration analgesia in the early postoperative period after total knee arthroplasty. Eur J Anaesthesiol, 33(8), 816-831. doi: 10.1097/ EJA.0000000000000516
  • Sigaut, S., Merckx, P., Peuch, C., Necib, F., & Pingeon, J. M. (2010). Does an educational strategy based on systematic preoperative assessment of simplified Apfel’s score decrease postoperative nausea and vomiting. Annales Franc¸aises d’Anesthe´sie et de Re´animation, 29, 765-769. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.annfar.2010.08.004
  • Smith, H., Smith, E., & Simith, B. (2012). Postoperative nausea and vomiting. Ann Palliat Med, 1(2), 94-102. doi: 10.3978/j.issn.2224- 5820.2012.07.05.
  • Son, J., & Yoon, H. (2018). Factors affecting postoperative nausea and vomiting in surgical patients. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 33(4), 461-470. doi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/30077290
  • Stevens, K. (2013). The İmpact of evidence-based practice in nursing and the next big İdeas. OJIN, 18(2). doi: 10.3912/OJIN.Vol18No02Man04
  • Şengezer, E., & Göngör, T. (2008). Esansiyel yağlar ve hayvanlar üzerindeki etkileri. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg, 46(2), 101-110.
  • Şenyuva, E. (2016). Hemşirelik eğitimi ve kanıta dayalı uygulamalar. F.N. Hem. Dergisi, 24, 59-65.
  • Toth, B., lantos, T., Hegyi, P., Viola, R., Vasas, A., Benko, R., . . . Csupor, D. (2018). Ginger (Zingiber officinale): An alternative for the prevention of postoperative nausea and vomiting. A metaanalysis. Phytomedicine, 50(15), 8-18. doi: https://doi.org/10.1016/j. phymed.2018.09.007
  • Villars, P., Veazie, M., Berger, J., Vu, Q., Campbell-McAdory, A., Frenzel, J., & Kee, S. (2008). Adaptation of the OODA loop to reduce postoperative nausea and vomiting in a highrisk outpatient oncology population. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 23(2), 78-86.
  • Yaman Aktaş, Y., Gürçayır, D., & Atalay, C. (2018). Ameliyat sonrası bulantı kusma yönetiminde kanıta dayalı uygulamalar. Dicle Med, 45(3), 341-351.
  • Yao, Y., Zhao, Q., Gong, C., Wu, Y., Chen, Y., Qui, L., . . . Chen, Y. (2015). Transcutaneous electrical acupoint stimulation improves the postoperative quality of ecovery and analgesia after gynecological laparoscopic surgery: a randomized controlled trial. Hindawi Publishing Corporation Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 1-6. doi: http://dx.doi.org/10.1155/2015/324360
  • Yılmaz, D., Düzgün, F., & Dikmen, Y. (2018). Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının İncelenmesi. ACU Sağlık Bil Derg, 1-7. doi: https://doi.org/10.31067/0.2018.91
  • Yurtsever, S., & Altıok, M. (2006). Kanıta Dayalı Uygulamalar ve Hemşirelik. F.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 159-166. doi: http://tip. fusabil.org/text.php3?id=429
Toplam 63 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Melike Durmaz Bu kişi benim

Rukiye Burucu

Yayımlanma Tarihi 27 Eylül 2019
Gönderilme Tarihi 11 Temmuz 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 4 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Durmaz, M., & Burucu, R. (2019). Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 97-104.
AMA Durmaz M, Burucu R. Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri. İKÇÜSBFD. Eylül 2019;4(3):97-104.
Chicago Durmaz, Melike, ve Rukiye Burucu. “Ameliyat Sonrası Bulantı Ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 4, sy. 3 (Eylül 2019): 97-104.
EndNote Durmaz M, Burucu R (01 Eylül 2019) Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 4 3 97–104.
IEEE M. Durmaz ve R. Burucu, “Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri”, İKÇÜSBFD, c. 4, sy. 3, ss. 97–104, 2019.
ISNAD Durmaz, Melike - Burucu, Rukiye. “Ameliyat Sonrası Bulantı Ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 4/3 (Eylül 2019), 97-104.
JAMA Durmaz M, Burucu R. Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri. İKÇÜSBFD. 2019;4:97–104.
MLA Durmaz, Melike ve Rukiye Burucu. “Ameliyat Sonrası Bulantı Ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, c. 4, sy. 3, 2019, ss. 97-104.
Vancouver Durmaz M, Burucu R. Ameliyat Sonrası Bulantı ve Kusmayı Önlemede Kullanılan Farmakolojik Olmayan Yöntemlerin Kanıt Düzeyleri. İKÇÜSBFD. 2019;4(3):97-104.