Türkiye’de Kamu Personel Rejimindeki Dönüşümün Halkla İlişkiler Bölümlerindeki Çalışma İlişkilerine Yansıması

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 55 - 80, 30.11.2015

Yener Lütfü Mert

https://doi.org/10.24955/ilef.305306

Öz

20. yüzyılın ilk yarısında başlayan modern halkla ilişkiler uygulamalarının Türkiye’deki örgütlenmesi
1960’lı yıllara dayanmaktadır. Bu yıllardaki ilk yasal düzenlemeler, geleneksel kamu yönetimi anlayışı
paralelinde gerçekleştirilmiş, ancak bu anlayış 1980’li yıllarda küreselleşme dalgasıyla birlikte
yerini yeni kamu yönetimi anlayışına bırakmıştır. Halkla ilişkiler alanı da bu yönetim anlayışıyla
biçimlenen yeni kamu personel rejimi kapsamında yeniden şekillenmeye başlamıştır. Çalışmanın
amacı, yeni kamu personel rejimiyle şekillenen sistemin Türkiye’de kamu sektörünün halkla ilişkiler
bölümlerindeki çalışanlara nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Bu çerçevede kamu yönetimini temsil
eden Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu kurumları örneklem olarak alınmış, bu kurumların halkla
ilişkiler bölümlerinde görev yapan yönetici ve çalışan 41 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.
Görüşmelerde; dışarıdan ajanslar yoluyla hizmet satın alınması, taşeron çalışma sistemi, ücretler ve
performans değerlendirme gibi çalışanları doğrudan ilgilendiren konularda sorular sorulmuştur. Elde
edilen bulgulara göre yeni kamu personel rejimiyle ilgili dönüşümün halkla ilişkiler bölümleri ve
çalışanlarına da yansıdığı, ancak tam olarak gerçekleşemediği ortaya konulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

yeni kamu personel rejimi, halkla ilişkiler çalışanları, taşeron çalışma, ücret, performans

Reflections of the Transformation in the Turkish Public Personnel Regime on Labour Relations in Public Relations Departments

Öz

Modern public relations practices began in first half of the 20th century; nevertheless, their
organisation in Turkey dates back to the 1960s. Initial legal regulations were carried out
pursuant to conventional public administration conception, before giving way to a new
approach under the influence of globalism during the 1980s. Thereupon, public relations
field underwent a reformation in the context of new public personnel regime shaped by this
administrative view. The objective of study is to put forth how the system, which took form
under the new public personnel regime, have an impact on employees in public relations
departments within the Turkish public sector. Accordingly, the Prime Minister’s Office, ministries
and public institutions are used as a sample, and in-depth interviews are carried out with 41
executives and employees within the public relations departments of mentioned bodies. The
interviews included questions about issues directly related to employees, such as outsourcing
services through agencies, subcontracting system, wages and performance assessment. The
study finds that the transformation in the new public personnel regime have a bearing on
public relations departments and employees, albeit it is yet to be entirely realised. 

Anahtar Kelimeler

New public personnel regime, public relations employees, subcontracting, wage, performance

Kaynakça

• ACAR, M. (1994) Türk kamu yönetiminde halkla ilişkiler araştırması. Ankara: Sosyal Planlama Genel Müdürlüğü Planlama Dairesi Başkanlığı Yayını.
• ASLAN, O. E. (2012) Devlet bürokrasi ve kamu personel rejimi. 2. Basım. Ankara: İmge Yayınları.
• ASNA, A. (1968) Yönetim-halk ilişkileri. Amme İdaresi Dergisi, 1 (3-4), s.55-68.
• ASNA, A. (1997) Halkla ilişkiler dünden bugüne bir sanat-meslek öyküsü. 2. Basım. İstanbul: Sabah Kitapları.
• BİLGİN, K. U. (1994) Türk kamu yönetiminde halkla ilişkiler uygulamasında örgütsel bir yaklaşım (başbakanlık ve bakanlıklarda halkla ilişkiler birimleri). Amme İdaresi Dergisi, 27 (4), s.43-62.
• ÇAKMAK, A. F. ve KİLCİ, S. (2011) Kamu yönetiminde halkla ilişkilerin yeri ve önemi. Zonguldak karaelmas üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme anabilim dalı. Kamu-İş, 11(4), s.219-270.
• ÇELİK, F. (2014) [Çevrimiçi]. http://www.medya365.com/ekonomi/taseron-iscilerekotu-haber-calisma-ve-sosyal-guvenlik-bakani-faruk-celik-taseron-isciyekadro-yok-h77023.html [Erişim tarihi: 05/ 02/2014].
• DİKME, H. (2012) Osmanlı’da halkla ilişkiler: Sultan Abdülaziz dönemi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (21), s.293-305.
• DPT (2001) Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kalkınma planı 2001-2005. [Çevrimiçi] http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wpcontent/uploads/2015/01/Sekizinci_ Kalkinma_Plani.pdf [Erişim tarihi: 05/05/2014].
• ENERJİ YAPI YOL SEN (2001) [Çevrimiçi]. http://www.eyysen.org.tr/yayinlar/ brosur/taseronlasma.htm. [Erişim tarihi: 25/ 02/2014].
• ERDOĞAN, İ. (2006) Teori ve pratikte halkla ilişkiler. Ankara: Erk Yayınları.
• GÜLER, B. A. (2003) Türkiye’de kamu personel rejimi esasları. [Çevrimiçi] http://80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/bguler/pdf/dpb-turkiye.pdf [Erişim tarihi: 05/02/2014].
• GÜLER, B. A. (2005) Kamu personeli – sistem ve yönetim. 2. Basım. Ankara: İmge Yayınevi.
• GÜLMEZ, M. (1984) Kısa süreli çalıştırma ve Fransa’da kamu kesiminde yarım zaman ve kısa süreli çalışma deneyimleri. Amme İdaresi Dergisi, 17 (2), s.45-75.
• IŞIK, M. ve ERDEM, A. (2007) Meşruiyet, demokrasi, sosyal sorumluluk ve halkla ilişkiler. IŞIK, M. (der.) içinde. Tüm yönleriyle halkla ilişkiler ve tanıtım. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları, s.107-118.
• KAZAN, E. (2007) Eski Türkler ve Osmanlı’da halkla ilişkiler. İstanbul: Yakamoz Yayınları.
• KAZANCI, M. (2007) Osmanlı devletinde halkla ilişkiler. Selçuk İletişim Dergisi, (4) 3, s.5-20.
• KUTAL, G. (2005) Türkiye’de çalışma hayatında esneklik uygulamaları. [Çevrimiçi] http://journals.istanbul.edu.tr/tr/index.php/iktisatmecmua/article/ viewFile/7230/6744 [Erişim tarihi: 03/02/ 2014].
• L’ETANG, J. (2004) Public relations and democracy: some historical reflections and impliciations for practice. OLIVER, S. (der.) içinde. Corporative communication: a handbook of best practice. London: Routledge, s.342-357.
• LEE, M. (1998) Public relations in public administration: a disappearing act in public administration education. Public Relations Review, 24 (4), s.509-520. MIHÇIOĞLU, C. (1955) Personel idaresinde beşeri münasebetler. Ankara: SBF Yayını.
• OKAY, A. ve OKAY, A. (2011) Halkla ilişkiler kavram strateji ve uygulamaları, Genişletilmiş 5. Basım. İstanbul: Der Yayınları.
• ÖZGENER, Ş. (2005) Çalışma hayatında esnekliği işletme verimliliği üzerine etkileri: karşılaştırmalı bir çalışma. Amme İdaresi Dergisi, 38 (3), s.51-79.
• SEYMEN, O. A. ve ÇEKEN, H. (2004) Küreselleşme ve çok uluslu işletmelerin çalışma ilişkileri üzerindeki etkileri: makro ve mikro boyutta bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (2), s.53-77.
• ŞAYLAN, G. (2000) Kamu yönetimi disiplininde bunalım ve yeni açılımlar üzerine düşünceler. Amme İdaresi Dergisi, 33 (2), s.1-22.
• TORTOP, N. (1975) Kamu kuruluşlarında halkla ilişkiler. 2. Basım. Ankara: Sevinç Matbaası.
• UYSAL, B. (1998) Siyaset yönetim halkla ilişkiler. Ankara: TODAİE Yayını.
• YAĞMURLU, A. (2013) İdari Danışma Merkezi’nden başbakanlık iletişim merkezine devlet-vatandaş iletişimi. YAMANOĞLU, M. A. ve ÖZDEMİR, B. P. (der.) içinde. Halkla ilişkilerin kazancı, geçmiş eğilimler, yeni yönelimler. Ankara: De Ki Yayınları.
• YANARDAĞ, S. (1988) Kamu yönetiminde halkla ilişkiler. Halkla İlişkiler Sempozyumu 1987. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Basın Yayın Yüksekokulu Basımevi, s.55-84.
• YAYMAN, H. (2008) Türkiye’nin idari reform tarih. Ankara: Turhan Kitabevi.
• YÜCESAN-ÖZDEMİR, G. (2010) Despotik emek rejimi olarak taşeron çalışma. Çalışma ve Toplum Dergisi, 4, s.35-50.
• YÜCESAN-ÖZDEMİR, G. (2014) İnatçı köstebek, çağrı merkezlerinde gençlik, sınıf ve direniş. İstanbul: Yordam Kitap.