Covid-19 News in Turkish Popular Press: New Type of Coronavirus Old Type Banal Nationalism

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 63 - 108, 20.05.2021

Engin Sarı

https://doi.org/10.24955/ilef.798007

Cited By: 1

Öz

This paper examines the Turkish popular press’s early coverage of the Covid-19 pandemic using van Dijk’s critical discourse analysis model. The problematic of the article centers on how Covid-19 news in the popular press reproduces traditional reporting practices and ideological orientations rather than generating and disseminating information on and informing readers about this new global phenomenon and crisis. This problematic is discussed in a framework consisting of two theoretical tracks: The first is news theory and the argument that mainstream journalism’s production practices and discursive nature lead it to exclude the new knowledge it is supposed to contain. The second is nationalist ideology and the argument that reporting on Covid-19 rhetorically reproduces banal nationalism rather than equipping readers with the knowledge needed for an effective and political citizenry. Using this framework, I employed a critical discourse analysis model to examine all the news about Covid-19 in the daily newspaper Sabah, which I treat as representative of the Turkish popular press, during the month after the first Covid-19 patient was announced in Turkey—a total of four hundred pages. I summarize the examples relevant to the article’s problematic in a table using the macro and micro structures of van Dijk’s model, and I use the rhetorical analysis component of that model to evaluate the findings. I observe that the Covid-19 pandemic was reduced to a banal national story in the popular press, with an emphasis on being a certain kind of nation and flag-waving nationalism. The popular press used Covid-19 as a rhetorical device to define and position “us” (Turks) and “them” (other Western nations) rather than providing readers with the new information necessary to develop policies to address the social and economic crises capitalist nations faced during the pandemic.

Anahtar Kelimeler

Popular Press, News, Covid-19, Critical Discourse Analysis, Banal Nationalism

Popüler Basında Covid-19 Haberleri: Yeni Tip Koronavirüs Eski Tip Banal Milliyetçilik

Öz

Bu makalede, Türkiye popüler basınında Kovid-19 hastalığı ve salgını hakkındaki haberler, Teun van Dijik’ın eleştirel söylem çözümlemesi modeli ile incelenmektedir. Makalenin problematiği, popüler basının Kovid-19 haberciliğinin, yeni olay ve gelişmelerin bilgisini üretip yaymaktan ve okuyucularını bu yeni küresel fenomen ve kriz konusunda bilgilendirmekten çok yerleşik habercilik pratikleri ve ideolojik yönelimleri yeniden ürettiği üzerine kuruludur. Bu problematik, iki teorik izlekten oluşan bir çerçeve içinde tartışılmıştır. Bunlardan birincisi haber teorisidir ve buna göre ana akım haberciliğin, üretim pratikleri ve söylemsel niteliği itibariyle, içermesi gereken yeni bilgiyi dışladığı öne sürülmüştür. İkinci teorik izlek milliyetçi ideolojiyi merkeze alır ve Kovid-19 konusundaki haberciliğin, okuyucularını etkin ve politik bir vatandaşlığın ihtiyaç duyduğu bilgilerle donatmak yerine, banal bir milliyetçiliğin retorik olarak üretiminden ibaret olduğu argümanını destekler. Bu kuramsal çerçeveyle, popüler basının bir örneği olarak Sabah gazetesinin, Türkiye’de ilk Kovid-19 hastasının tespit edildiğinin duyurulduğu tarihten itibaren bir aylık dönemindeki tüm Kovid-19 konulu haberleri, eleştirel söylem çözümlemesi modeli ile incelenmiştir. Toplamda 400 sayfayı bulan haberlerin içinden, makalenin sorunsalını tartışmaya imkan veren örnekler seçilerek, van Dijk’ın makro ve mikro yapılarını betimleyen bir tablo aracılığıyla derlenen bulgular, modeldeki retorik analizi odağa alarak incelenmiştir. Buna göre haberlerin, kovid-19 fenomenini, millet olmanın belli türde vurgulanması ve milliyetçiliğin bir bayrak gibi dalgalandırılması için bir vesileye indirgendiği gözlenmiştir. Bu doğrultuda, popüler basında Kovid-19 haberlerinin, okuyucusuna kapitalist ulusal toplumların karşı karşıya kaldığı toplumsal ve ekonomik kriz karşısında yeni politikaları geliştirmek için gerekli yeni bilgileri sunmaktan çok, banal bir şekilde, “biz” (bizim milletimiz) ve “onları” (Batılı öteki milletleri) tanımlama ve konumlandırma retoriğinden ibaret hale geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Popüler Basın, Haberler, Kovid-19, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Banal Milliyetçilik

Kaynakça

• Alankus Kural, Sevda. 1995. “Türkiye’de medya, hegemonya ve otekinin temsili”. Toplum ve Bilim 67: 76–110.
• Berger, Asa Arthur. 2012. Kültür Eleştirisi Kültürel Kavramlara Giriş. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Billig, Michael. 2002. Banal Milliyetçilik. Editör Cem Şişkolar. İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
• Binark, Mutlu. 2004. “Kosova’ya İnsani Yardım Operasyonu’nun(1999) Türk Gazetelerinde Sunumu ve Ulusal Söylenlerin Dolaşımı”. Içinde Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, editör Çiler Dursun, 289–303. Ankara: Elips Kitap.
• Boztepe, Veli. 2017. “Televizyon Haberlerinde Suriyeli Mültecilerin Temsili”. İlef Dergisi 4 (1): 91–122. https://doi.org/10.24955/ilef.312831.
• Bruck, Peter A. 1992. “Crisis as Spectacle: Tabloid News and the Politics of Outrage”. Içinde Media, Crisis and Democracy: Mass Communication and the Disruption of Social Order, editör M. Raboy ve B. Dagenais, 108–19. London: Sage.
• Çomu, Tuğrul, ve Islam Halaiqa. 2014. “Web İçeriklerinin Metin Temelli Çözümlemesi”. Içinde Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri, editör Mutlu Binark, 26–87. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Curran, James, ve Colin Sparks. 1999. “Basın ve Popüler Kültür”. Içinde Popüler Kültür ve İktidar, editör Nazife Güngör, 439–67. Ankara.
• Daley, Patrick, ve Dan O’Neill. 1991. “‘Sad Is Too Mild a Word’: Press Coverage of the Exxon Valdez Oil Spill”. Journal of Communication. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1991.tb02330.x.
• Davies, Matt. 2008. “Oppositions in news discourse: The ideological construction of us and them in the British press”. University of Huddersfield, UK. http://eprints.hud.ac.uk/id/eprint/8352/1/mdaviesfinalthesis.pdf.
• Dijk, Teun A. van. 1983. “Discourse Analysis: Its Development and Application to the Structure of News”. Journal of Communication 33 (2): 20–43. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1983.tb02386.x.
• ———. 1988a. News Analysis: Case Studies of International and National News in the Press. Hillsday New Jersey: Lawrence Erlmaum Associates Pub.
• ———. 1988b. News As Discourse. Hillsday New Jersey: Lawrence Erlmaum Associates Pub.
• ———. 1998. “Opinions and Ideologies in the Press”. Içinde Approaches to Media Discourse, editör Allan Bell ve Peter Garrett, 21–63. Oxford: Blackwell Publishing.
• Doğanay, Ülkü, ve Hatice Çoban Keneş. 2016. “Yazılı Basında Suriyeli ‘Mülteciler’: Ayrımcı Söylemlerin Rasyonel ve Duygusal Gerekçelerinin İnşası”. Mülkiye Dergisi.
• Doğanay, Ülkü, ve Halise Karaaslan Şanlı. 2010. “Söylemlerin Olağanlaştırılması: Habertürk Gazetesinin ‘Sıradan Bir Gün’deki Haberleri Üzerine Bir İnceleme”. Kültür ve İletişim 14 (December): 41–70.
• Durna, Tezcan, ve Çağla Kubilay. 2010. “Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeleri”. Içinde Medyadan Söylemler, editör Tezcan Durna, 47–82. İstanbul: Libra Kitap.
• Dursun, Çiler. 1998. “İşçi Sınıfı Kimliğinin Medyada Temsiliyeti: 1970- 1997”. Toplum ve Bilim 78: 210–43.
• ———. 2004. “Haberde ‘Gerçekliğin İnşa Edilmesi’ Ne Demektir?” Içinde Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, editör Çiler Dursun, 37–66. Ankara: Elips Kitap.
• Entman, Robert M. 2004. Projections of Power: Framing News, Public Opinion, and U.S. Foreign Policy. Projections of Power. Chicago: University of Chicago Press.
• Erdoğan, Murat, Yudum Kavukçuer, ve Tuğçe Çetinkaya. 2017. “TÜRKİYE’DE YAŞAYAN SURİYELİ MÜLTECİLERE YÖNELİK MEDYA ALGISI”. Ankara. https://mmuraterdogan.files.wordpress.com/2016/06/oad_c2lgwsk.pdf.
• Ertan Keskin, Zerrin. 2004. “Türkiye’de Haber İncelemelerinde van Dijk Yöntemi”. Içinde Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, editör Çiler Dursun, 391–405. Ankara: Elips Kitap. Gans, Herbert J. 1979. Deciding What’s New. New York: Pantheon Books.
• Gencel Bek, Mine. 2004. “Medya ve Avrupa Birliği’nin Temsili: Türkiye’nin AB Adaylığının Basındaki Sunumunun Analizi”. Içinde Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, editör Çiler Dursun, 225–58. Ankara: Elips Kitap.
• Hall, Stuart. 1999. “İdeolojinin Yeninden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü”. Içinde Medya iktidar İdeoloji, editör Mehmet Küçük, 77–127. Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• Harding, Robert. 2006. “Historical representations of aboriginal people in the Canadian news media”. Discourse and Society. https://doi.org/10.1177/0957926506058059.
• Hart, Christopher. 2010. Critical discourse analysis and cognitive science: New perspectives on immigration discourse. Critical Discourse Analysis and Cognitive Science: New Perspectives on Immigration Discourse. https://doi.org/10.1057/9780230299009.
• Henry, William A. 1981. “News as Entertainment: The Search for Dramatic Unity”. Içinde What’s News: The media in American Society, editör Elie Abel, 133–58. San Francisco, CA: Institute for Contemporary Studies.
• Herman, Edward S., ve Noam Chomsky. 1988. “Manufacturing consent: A propaganda model”. Manufacturing Consent.
• Hongladarom, K. 2002. “Discourse about them: Construction of ethnic identities in Thai print media”. Içinde Us and Others: Social Identities across Languages, Discourses and Cultures, editör A Duszak, 321–39. Amsterdam: John Benjamins.
• Huang, Ying, ve Shahira Fahmy. 2011. “Symbols of Nationalism or Symbols of Repression? The Visual Framing of the 2008 Olympic Torch Relay in U.S. & Chinese Dailies”. Içinde Sixty-First International Communication Association, May 25. Boston, MA. https://docplayer.net/9938148-1100-ica-virtual-online-conference-23-may-10-june-2011-monday-08-00-23-00-online-conference-overlay.html.
• İnal, Ayşe. 1996. Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
• ———. 2010. “Tabloid Habercilik”. Içinde Televizyon Haberciliğinde Etik, editör Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel, 163–78. Ankara: AU İLEF.
• Jannepally, Hariwardhan Reddy. 2010. “The 2008 Mumbai Attack and Press Nationalism: A Content Analysis of Coverage in the New York Times, Times of London, Dawn, and the Hindu”. Ohio University. https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=ohiou1283534128&disposition.
• Köker, Eser, ve Ülkü Doğanay. 2010. Irkçı Değilim Ama Yazılı Basında Irkçı Ayrımcı Söylemler. Ankara: İnsan Hakları Ortak Platformu.
• Köse, Aynur, ve Mustafa Yilmaz. 2012. “Flagging Turkishness: The reproduction of banal nationalism in the Turkish press”. Nationalities Papers. https://doi.org/10.1080/00905992.2012.742495.
• Kristeva, Julia. 1991. Strangers to Ourselves. Hemel Hempstead: Harvester Wheatsheaf.
• Kubilay, Çağla. 2010. İslamcı Söylemde Kamusal Alan ve Türban Tartışmaları. İstanbul: Libra Kitap.
• Lou, Chen, Carson B. Wagner, ve Hong Cheng. 2016. “Press nationalism emerges in pollution disaster reporting”. Newspaper Research Journal. https://doi.org/10.1177/0739532916648958.
• Luke, Timothy W. 1987. “Chernobyl: The packaging of transnational ecological disaster”. Critical Studies in Mass Communication. https://doi.org/10.1080/15295038709360145.
• Mao, Zhifei. 2014. “Cosmopolitanism and global risk: News framing of the asian financial crisis and the European debt crisis”. International Journal of Communication.
• Molek-Kozakowska, K. 2011. “The evil empire returns? A critical analysis of stereotypes of Russia in British and American press coverage of the Georgian crisis”. Içinde Us and Them – Them and Us: Constructions of the Other in Cultural Stereotypes – Perceptions, Challenges, Meanings, editör A. Gonerko-Frej, M. Sokół, J Witkowska, ve U Zagratzki, 473–490. Aachen: Shaker Verlag.
• Nye, Joseph S. 1999. “Redefining the National Interest”. Foreign Affairs. https://doi.org/10.2307/20049361.
• Özer, Ömer. 2015. “Teun Adrian Van Dijk Örneğinde Eleştirel Söylem Çözümlemesi”. Içinde İletişim Çalışmalarında Yöntemler, editör Besim Yıldırım, 197–286. Konya: LiteraTürk.
• Özkırımlı, Umut. 2015. Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış. 5. baskı. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Park, Robert E. 1940. “News as a Form of Knowledge: A Chapter in the Sociology of Knowledge”. American Journal of Sociology. https://doi.org/10.1086/218445.
• Riegel, O. W. 1938. “Nationalism in Press, Radio and Cinema”. American Sociological Review. https://doi.org/10.2307/2083898.
• Schudson, Michael. 1997. “Haber Üretiminin Sosyolojisi”. Içinde A. Ü. İletişim Fakültesi Yıllık, editör (Çev.) A. Altun ve M. A.Gevrek, 7:135-167. Ankara: AU İLEF.
• Şen, Fulya. 2017. “BİR ‘ÖTEKİ’ OLARAK MÜLTECİLER: SURİYELİ MÜLTECİLERİN ANAAKIM VE ALTERNATİF MEDYADA TEMSİLİ”. Atatürk İletişim Dergisi, sayı 12: 27–42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiletisim/issue/32754/374537.
• Shoemaker, Pamela J., ve Stephen D. Reese. 1996. Mediating the Message: Theories of Influences on Mass Media Content. New York: Longman.
• Sönmez, Mustafa. 2013. Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı. İstanbul: Yordam Kitap.
• Sowinńska, Agnieszka, ve Tatiana Dubrovskaya. 2012. “Discursive construction and transformation of ‘us’ and ‘them’ categories in the newspaper coverage on the US anti-ballistic missile system: Polish versus Russian view”. Discourse and Communication. https://doi.org/10.1177/1750481312457521.
• Tajfel, Henri. 1981. “Human groups and social categories”. Human groups and social categories. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/S0021932000023336.
• Taş, Oğuzhan, ve Tuğba Taş. 2018. “Post-Hakikat Çağında Sosyal Medyada Yalan Haber ve Suriyeli Mülteciler Sorunu”. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi. https://doi.org/10.16878/gsuilet.500943.
• Tokdoğan, Nagehan. 2018. Yeni Osmanlıcılık Hınç, Nostalji ve Narsisizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ülkü, Güler. 2004. “Söylem Çözümlemesinde Yöntem Sorunu ve Van Dijk Yöntemi”. Içinde Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, editör Çiler Dursun, 371–89. Ankara: Elips Kitap. Wodak, Ruth, Rudolf de Cillia, Martin Reisigl, Karin Liebhart, Angelika Hirsch, Richard Mitten, ve J. W. Unger. 2009. The discursive construction of National identity. The Discursive Construction of National Identity.
• Yang, Jin. 2003. “Framing the NATO Air Strikes on Kosovo Across Countries: Comparison of Chinese and US Newspaper Coverage”. Gazette (Leiden, Netherlands). https://doi.org/10.1177/0016549203065003002.
• Yumul, Arus, ve Umut Özkirimli. 2000. “Reproducing the nation: ‘banal nationalism’ in the Turkish press”. Media, Culture and Society 22 (6): 787–804. https://doi.org/10.1177/016344300022006005.