KUR’ÂN’A GÖRE ALLAH YOLUNDAN ALIKOYMA (es-SADD ‘AN SEBÎLİLLAH)

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 73 - 102, 31.12.2016

İbrahim Yıldız

Öz

Tarih her daim
hak ile bâtılın mücadelesine tanıklık etmiştir. Bu mücadelede hak tarafını peygamberler
ve onlara iman edenler; bâtıl tarafını ise vahye karşı çıkan şeytan, inkârcılar
ve özellikle inkârcı toplumların önde gelen eşraf tabakası oluşturmuştur.
Peygamberler Allah’tan aldıkları mesajları, deliller ve mucizeler eşliğinde, en
güzel metotlar ile insanlara aktarırlarken, bâtılın yandaşları bu kutlu mesajı
kabul etmedikleri gibi onun insanlara ulaşmasına da engel olmaya çalışmışlar ve
bu amaçlarına ulaşabilmek için
her türlü yola başvurmaktan da çekinmemişlerdir. Kur’ân’da inkârcıların gerek insanların
vahye tâbi olmalarını gerekse vahye tâbi olanların dinlerini yaşamalarını
engellemeye çalıştıkları haber verilmektedir. Bu çabaların dün olduğu gibi
bugün de büyük bir hırsla devam ettiği görülmektedir. Bu açıdan Müslümanların
karşı tedbirler alabilmeleri için inkârcılar tarafından kullanılan engelleme
metotlarını bilmeleri gerekmektedir. Kur’ân,
inkârcıların saldırılarına karşı Müslümanların dirençlerini arttırmak için geçmiş
peygamberlerin ve ümmetlerinin karşılaştıkları zorlukları hatırlatmakta,
inkârcıların bu tutumlarının yeni olmadığını ve tüm ümmetlerin aynı imtihandan
geçtiklerini haber vermektedir. Ayrıca dünyada inkârcıları bekleyen sonucun ancak hüsran, âhirette ise şiddetli bir azap olacağını tüm açıklığı ile
vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Allah’ın yolu, sebîl, sebîlüllah, engelleme, bâtıl

According to Qur’an Avert People From The Way of Allah (As-Sadd ‘An Sabîlıllah)

Öz

History has
always witnessed the dispute between the truth and the falsehood. In this
dispute, the Messengers and those who believe in them are on the side of the
truth; and devil encountering the revelation, disbelievers
and particularly elites leading of denier societies are on the side of the
falsehood. While the prophets conveyed the message
that they received from God accompanied with the proofs and miracles with the
best methods to people, Supporters of falsehood tried to be hinder its reach to
people as they didn’t accept this sacred message, and they also did not
hesitated to all kinds of ways to reach that goal. In the Qur’an, disbelievers
is mentioned that they tried to hinder people believing the revelation and
living their religion. It is seen that these efforts continue with a great
passion today as it was yesterday. Therefore, the believers need to know preventing
methods to take measures against to non-believers. Qur’an remind the
difficulties which the prophets and their nations are exposed to increase
resistances of the muslims against the attacks of unbelievers. Qur'an explain
that all nations before you (nations of Muhammad) passed the same test; and for
deniers in this world is a disgrace, and also for them in the Hereafter is a
great punishment.

Anahtar Kelimeler

The way of Allah, sebîl, sebîlüllah, prevent, falsehood

Kaynakça

• Abdülbâkî, Muhammed Fuâd, el-Mu‘cemü’l müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Çağrı Yayınları, İstanbul 1987.
• Altıntaş, Hayrani, “İslâm’la Terör Bağdaşır mı?”, Dinî Araştırmalar, 2004, cilt: VII, sayı: 20, s. 121-129.
• Apak, Âdem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi (1) –Hz. Muhammed (s.a.v.) Dönemi-, Ensar Neşriyat, 4. Baskı, İstanbul 2009.
• Arslan, Hulusi - Abat, Ruhi, “Misyonerlerin Allah İnancına Yönelik Yaydıkları İddi-alar”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, yıl: 2005, cilt: V, sayı: 3, s. 231-261.
• Asaf Hüseyin ve diğerleri (ed.),Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeoloji-nin Eleştirisi, çev. Bedirhan Muhib, İnsan Yayınları, İstanbul 1989.
• Bahadır, Abdülkerim, “Günümüz Kitle İletişim Araçlarının, Ruhsal ve Toplumsal Hayatımız Üzerindeki Olumsuz Etkileri ve Korunma Yolları”, Selçuk Üniver-sitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1997, sayı: 7.
• Beyzâvî, Kâdî Nâsıruddîn, Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl, Dersaâdet Yayınları, İs-tanbul, t.y.
• Bursevî, İsmail Hakkı, Rûhu’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân, Matbaa-i Osmâniyye, İstan-bul 1330.
• Cebel, Muhammed Hasan, el-Mu‘cemü’l-iştikâkî el-mu’essale li-elfâzi’l-Kur’ân, Mektebetü’l-Âdâb, Kâhire 2010.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1933.
• Cevherî, İsmâil b. Hammâd, es-Sıhâh, tah. Ahmed Abdülgafûr Attâr, Dârü’l-İlm li’l-melâyîn, Beyrut 1990.
• Cürcânî, Seyyid Şerif, Mu‘cemü’t-ta‘rîfât, tah. Muhammed Sıddîk Minşâvî, Dârü’l-Fazîle, Kahire 2004.
• Çelebi, Ahmed, Mukayeseli Dinler Açısından Yahudilik, çev. Ahmet M. Büyükçınar, Ö. Faruk Harman, Kalem Yayınevi, İstanbul 1978.
• Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü, İFAV Yayınları, 20. baskı, İstanbul 2012.
• Ege, Ramazan, “Tarîk, Sebîl, Sırât ve Şir‘a Kelimelerinin Arap Dili Açısından Mu-kayeseli Anlamları ve Kur’ân-ı Kerîm’de Kullanılışları”, DEÜİF Dergisi, İz-mir 2004, sayı: 19, s. 21-59.
• Endelûsî, Ebû Hayyân, el-Bahrü’l-muhît, tah. Adil Ahmed Abdülmevcud-Ali Mu-hammed, Dârü’l-Kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 1993.
• Eren, Beytullah, Türkiye’de Misyonerlerin Kullandıkları Araçlar ve İçerikleri, Mar-mara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Te-zi), İstanbul 2005.
• Esed, Muhammed, Kur’ân Mesajı, Meal-Tefsir, çev. Cahit Koytak - Ahmet Ertürk, İşaret Yayınları, 5. baskı, İstanbul 2002.
• Ezherî, Ebû Mansûr, Tehzîbü’l-luga, tah. Heyet, Dârü’l-Mısriyye, Kahire, t.y.
• Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Ya‘kub, Besâ’iru zevi’t-temyîz fî letâ’ifi’l-Kitâbi’l-‘Azîz, tah. Muhammed Ali en-Neccâr, Mektebetü’l-İlmiyye, Kahire 1992.
• Güç, Ahmet, Satanizm -Şeytana Tapınmanın Yeni Adı-, Diyanet İşleri Başkanlığı Ya-yınları, Ankara 2004.
• Harman, Ömer Faruk, “Dalâlet”, DİA, İstanbul 1993, VIII, 427.
• Hıdır, Özcan, “Silahsız Haçlı Savaşı: Oryantalizm”, Eski Yeni: Üç Aylık Düşünce Dergisi, Kış 2007, sayı: 4, s. 57-68.
• Izutsu, Toshihiko, Kur’ân’da Allah ve İnsan, çev. Süleyman Ateş, Yeni Ufuklar, İs-tanbul, t.y.
• İbn Fâris, Ebu Hüseyn, Mu‘cemü mekâyîsi’l-luga, tah. Abdüsselam Muhammed Hârun, Dârü’l-Fikr, y.y., 1979.
• İbn Hişâm, es-Sîretü’n-nebeviyye, tah. Mustafa es-Sekkâ ve dğr., Kahire 1375/1955.
• İbn Manzûr, Cemâleddin, Lisânü’l-‘Arab, Dâru Sâdır, Beyrut, t.y.
• İsfahânî, Râğıb, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân, tah. Muhammed Seyyid Keylânî, Dârü’l-Ma‘rife, Beyrut, t.y.
• Kapar, Mehmet Ali, “Ebû Cehil”, DİA, İstanbul 1994, X, 117.
• Kaya, Remzi, “İlahi Kitaplarda Hz. Muhammed”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fa-kültesi Dergisi, 1994, cilt: VI, sayı: 6, s. 221-240.
• Kefevî, Ebü’l-Bekâ, el-Külliyât, tah. Adnan Derviş-Muhammed el-Mısrî, Müessese-tü’r-Risâle, 3. baskı, Beyrut 1998.
• Kılavuz, Ahmet Saim, “Âkıbet”, DİA, İstanbul 1989, XXVII, 238.
• Kiraz, Celil, “Hz. Muhammed (sav)’in Önceki Kutsal Kitaplarda Müjdelenmesi (Tebşîrât)”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2001, cilt: X, sayı: 1, s. 231-260.
• Komisyon, (Hayreddin Karaman, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kâfi Dönmez, Sadrettin Gümüş), Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, DİB Yayınları, 2. baskı, Ankara 2006.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh, el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân, tah. Abdullah et-Türkî, Mües-sesetü’r-Risâle, Beyrut 2006.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr, Te’vîlâtü Ehli’s-sünne, tah. Mecdi Ba Sellum, Dârü’l-Kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 2005.
• Mevdûdî, Ebu’l A‘lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân Kur’ân’ın Anlamı ve Tefsiri, çev. Muham-med Han Kayanî ve diğerleri, İnsan Yayınları, 2. baskı, İstanbul 1991.
• Mütercim Âsım Efendi, el-Okyânûsü’l-basît fî tercümeti’l-Kâmûsi’l-muhît, Matbaa-tü’l-Osmaniye, İstanbul 1305.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât, Tefsîrü’n-Nesefî (Medârikü't-tenzîl ve hakâ’iku't-te’vîl), Eda Neşriyat, İstanbul 1993.
• Orhan, Fatih, “Cihad Kavramı Üzerinden İslâm’a Sürülmek İstenen Le-ke: Terör”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2014, cilt: XIV, sayı: 2, s. 89-113.
• Okuyan, Mehmet, Kur’ân-ı Kerîm’e Göre Kabir Kavramı ve Kıyamet - Âhiret Süreci, Düşün Yayınları, İstanbul 2012.
• Öztürk, Mustafa, Kur’an-ı Kerim Meali -Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri-, Ankara Okulu Yayınları, 2. baskı, Ankara 2014.
• Râzî, Fahreddîn, Mefâtîhu’l-gayb (et-Tefsîrü’l-kebîr), Dârü’l-Fikr, Beyrut 1981.
• Sönmezsoy, Selahattin, “Allah Kelamı Kur’ân Ve Oryantalist Tutum”, Rihle Dergisi, yıl: 1, sayı: 4, Ocak-Mart 2009, s. 41-47.
• Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân, nşr. Şuayb el-Arnaûd, Müesseset’ür-Risâle Nâşirûn, Dimeşk 2007/1429.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali, Fethü’l-kadîr el-Câmi‘ beyne fenneyi’r-rivâye ve’d-dirâye min ‘ilmi’t-tefsîr, tah. Abdülkâdir Umeyre, Dârü’l-Vefâ, y.y., 1994.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr, Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân, tah. Abdülmuhsin et-Türkî, Dâru Hicr, Kahire 2001.
• Urfalıoğlu, Nur, “Sebil”, DİA, İstanbul 2009, XXXVI, 249.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kuran Dili, Eser Neşriyat ve Dağıtım, 3. baskı, İstanbul 1979.
• Yıldız, İbrahim, Kur’ân’da Sebîlüllah Kavramı, Emin Yayınları, Bursa 2015.
• Zakzûk, Mahmud Hamdi, Oryantalizm veya Medeniyet Hesaplaşmasının Arka Plânı, çev. Abdülaziz Hatip, Işık Yayınları, İzmir 1993.
• Zemahşerî, Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf ‘an hakâ’ikı gavâmizi’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvîl fi vücûhi’t-te’vîl, tah. Halîl Me’mûn Şeyha, Dârü’l-Ma‘rife, Beyrut 2005.