The Methods of Qur’an of Using Belief in the Hereafter in Invitation to Islam

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 512 - 540, 31.12.2023

Rahime Çelik , Eyüp Yaka

https://doi.org/10.20486/imad.1373543

Öz

Allah (c.c.) conveyed the Qur'an, which is addressed to His servants, through His prophet. He chose Islam as the religion for His servants, stated that he was satisfied with only Islam, and invited them to the religion of Islam with this book. The Qur'an is an invitation to show people the most correct way to achieve the purposes of their creation and invite them to follow this path. The "invitation", which is mentioned in more than 200 places with its various derivatives, rather means "call to Islam and the implementation of these principles". The Qur’an invited polytheists, unbelievers, hypocrites and the People of the Book to faith, and Muslims to consolidate their faith. The fact that the belief in the hereafter is frequently mentioned together with the belief of monotheism (tawhid) in the Qur'an indicates the strong connection between the two principles of belief. For this reason, belief in the hereafter has a privileged importance in terms of invitation to Islam. In the invitation to Islam, it is the Qur'an that sets the rules and principles of the invitation and determines the methods in this regard. The Qur'an, which fascinates itself with its miraculous style, presented to the perception the belief in the hereafter with various methods of expression in its invitation to Islam. In this article, the Qur'an's emphasis on belief in the hereafter is discussed and evaluated while inviting people to the religion, and it is aimed to determine the methods by which it does this. In this context, the verses related to the invitation and the verses related to the hereafter, which is the main subject of the research, were determined, and the style of the verses related to the hereafter were classified in terms of the method of invitation. The methods determined are important in terms of presenting an invitation method to today's inviters. The fact that belief in the hereafter was not considered as a method of invitation in previous studies reveals the originality of the article.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, The Hereafter, The Qur, Islam, Invitation, Method

Kur’ân’ın İslâm’a Davette Âhiret İnancını Kullanma Yöntemleri

Öz

Allah (c.c.) kullarına hitabı olan Kur’ân’ı peygamberi vasıtasıyla ulaştırmıştır. Kulları için din olarak İslâm’ı seçmiş, sadece İslâm’dan razı olduğunu belirtmiş ve onları bu kitapla İslâm Dini’ne davet etmiştir. Kur’ân, insanlara yaratılış amaçlarını gerçekleştirmede en doğru yolu gösteren ve onları bu yolda yürümeye çağıran bir davetçidir. Çeşitli türevleriyle birlikte 200’den fazla yerde geçen “davet”, daha ziyade “İslâm’a ve bu esasların uygulanmasına çağrı” anlamına gelmektedir. Kur’ân; müşrikleri, kâfirleri, münâfıkları ve Ehl-i Kitab’ı imana; Müslümanları ise imanlarını sağlamlaştırmaya davet etmiştir. Kur’ân’da âhiret inancının sıkça tevhid inancıyla beraber zikredilmesi, iki iman esası arasındaki güçlü bağa işaret etmektedir. Bu sebeple İslâm’a davet açısından ahiret inancı ayrıcalıklı bir önem arz etmektedir. İslâm’a davette, davetin kural ve ilkelerini koyan ve bu husustaki yöntemleri belirleyen Kur’ân’dır. Mu’ciz üslûbuyla kendine hayran bırakan Kur’ân, İslâm’a davetinde âhiret inancını çeşitli anlatım metotlarıyla idraklere sunmuştur. Bu makalede Kur’ân’ın, insanları dine davet ederken âhiret inancına vurgu yapması ele alınıp değerlendirilmiş ve bunu hangi yöntemlerle gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, davetle ve araştırmanın temel konusu olan âhiretle ilgili âyetler tespit edilmiş, âhiretle ilgili âyetlerin üslûbu davet yöntemi açısından tasnife tâbi tutulmuştur. Tespit edilen yöntemler, günümüz davetçilerine bir davet metodu sunması açısından önem arz etmektedir. Daha önceden yapılan çalışmalarda âhiret inancının bir davet metodu olarak ele alınmamış olması ise, makalenin özgünlüğünü ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Âhiret, Kur’ân, İslâm, Davet, Yöntem.

Kaynakça

• Abdulbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu’cemü’l-müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1990.
• Âlȗsî, Ebü's-Senâ Şihâbüddîn Mahmȗd b. Abdillâh b. Mahmȗd el-Hüseynî. Rȗhu’l-meânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-seb’il-mesâni. 30 cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Beyzâvî, Abdullâh b. Ömer b. Muhammed. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. 5 cilt. Beyrut: Dâruİhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Bodur, Hüsnü Ezber. “Dini Kıssaların Sosyal Bütünleşmedeki Yeri ve Rolü: Eshab-ı Kehf Örneği”. Uluslararası İnanç Turizmi ve Eshab-ı Kehf Sempozyumu 20-22 Eylül 2012 Kahramanmaraş. ed. Seydihan Küçükdağlı – Serdar Yakar. 63. b.y.: Öncü Basımevi, 2013.
• Bolay, Süleyman Hayri. “Akıl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/238. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1989.
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Cevherî, İsmâil b. Hammâd. es-Sıhâh. thk. Ahmed Abdülgafûr Attâr, 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-ilm li’l-melâyîn, 1990.
• Coşkun, Ahmet. “Kur’ân-ı Kerim’in Dünya ve Âhirete Bakışı”. EÜİF Dergisi. 4 (1987), 274. Çağrıcı, Mustafa. “Davet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9/16. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994.
• Çetiner, Bedrettin. “Mesel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/300. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Dağdeviren, Alican. Kur’ân-ı Kerim’de Sorular ve Cevaplar. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2002.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Usûlü. İstanbul: İFAV Yayınları. 32. basım, 2014.
• Durmuş, İsmail. “Mesel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/ 293. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Erkan, Arif. el-Beyan. İstanbul: Yasin Yayınevi, 2012.
• Ezherî, Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-luga. thk. Abdulhalîm en-Neccâr. 15 cilt. b.y.: ed-Dâru’l-Mısriyye li’t-Telîf ve’t-Terceme, ts.
• Ferâhidî, Halil b. Ahmed. Kitâbü’l-Ayn. thk. Abdülhamîd el-Hindâvî. 4 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Görmez, Mehmet. “Terğîb ve Terhîb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/508. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011.
• Hâlidî, Salah Abdülfettah. Kur’ân Öyküleri II. çev. Ahmet Sarıkaya. Konya: Kitap Dünyası Yayınları, 2005.
• Hamîdullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. İstanbul: İrfan Yayımcılık ve Ticaret, 1991.
• Hökelekli, Hayati. “Ölüm ve Öteki Psikolojisi”. UÜİF Dergisi. 3/1 (1991), 162.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-Tenvîr. 30 cilt. Tunus: Dâru’t-Tunȗsiyye, 1984.
• İbnu’l-Esîr, Mecdüddîn. en-Nihâye fî garîbi’l-hadîs-i ve’l-eser. thk. Tâhir Ahmed ez-Zâvî - Mahmûd b. Muhammed et-Tanâhî. 5 cilt. b.y.: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ’. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. thk. Mustafa es-Seyyid vd. 15 cilt. Kahire: Mektebetü Evlâdi’ş Şeyh li’t-Türâs, 1421/2000.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullâh b. Müslim. Te’vîlü müşkili’l-Kur’ân. Kahire: Dâru’t-Türâs, 1973.
• İbn Manzȗr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânu’l-‘Arab. thk. Abdullah Ali el-Kebîr vd. 6 cilt. Kahire: Dâru’l-Ma’ârif, ts.
• İsfahânî, er-Râgıb. Müfredâtü elfâzil-Kur’ân. thk. Safvân Adnan Dâvudî. Beyrut: Dâru’s-Sêmiyye, 1992.
• Karaman, Fikret. Sünnetin Işığında Tebliğ ve Davet. Ankara: DİB Yayınları. 2. basım, 2010.
• Karaman, Hayreddin vd. Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 cilt. Ankara: DİB Yayınları, 2007.
• Koçak, Süleyman. “Kur’ân’da Mesellerle Anlatımın Eğitim Açısından Değeri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 9/1 (2009)
• Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. haz. Hayrettin Karaman vd. Ankara: TDV Yayınları, 26. basım, 2012.
• Kutup, Seyyid. fi Zilâli’l-Kur’ân. çev. Yakup Çiçek vd. 12 cilt. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1994.
• Kutup, Seyyid. Kur’ân’da Edebî Tasvir, çev. Kâmil M. Çetiner. İstanbul: Beka Yayınları, 2017.
• Kattân, Mennâ‘ Halîl. Mebâhis fî ulȗmi’l-Kur’ân. Kahire: Mektebetü Vehbe. 7. basım, ts.
• Mahallî, Celâlüddîn Muhammed b. Ahmed - Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Tefsîru’l-celâleyn. İstanbul: Mektebetü Pamuk, ts.
• Mevdûdî, Ebü’l-A‘lâ. Tefhîmu’l-Kur’ân, çev. Muhammed Han Kayani vd. 7 cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1991.
• Önkal, Ahmet. Rasûlullah’ın İslâm’a Davet Metodu. İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2016.
• Saka, Şevki. Kur’ân-ı Kerim’in Davet Metodu. b.y.: Seha Neşriyat, ts.
• Sâlih, Subhi. Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-İlmi li’l-Melâyüyn. 10. basım, 1977.
• Şengül, İdris. “Kıssa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/ 498,499. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2022.
• Şentürk, Mustafa. “Kur’ân’da Bir Pasif Direniş Öyküsü: Ashâb-ı Kehf, GÜİF Dergisi. 2/3 (2013), 234.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmi’ul-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 26 cilt. Kahire: Dâru Hicr, ts.
• Topaloğlu, Bekir. “Âhiret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/ 543-544. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
• Topaloğlu, Bekir. “Cehennemin İsimleri”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/227. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
• Topaloğlu, Bekir vd. İslâm’da İnanç Esasları. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2015.
• Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili.10 cilt. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 1982.
• Zebîdî, Muhammed Murtazâ el-Hüseynî. Tâcü’l-ʿarûs, 40 cilt. Kuveyt: et-Türâsü’l-‘Arabî, 1422/2001.