TÜRKİYE’DE SAĞLIK POLİTİKALARININ SOSYOLOJİK ALTYAPISI

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 21 - 33, 01.01.2018

Bülent Kara

Öz

Gelişmiş ülkelerde Hastalık ve Sağlık Sosyolojisi Sociology of Health and Ilness çok yaygın ilgi gören ve toplumsal işlevi olan popüler bir alandır. Oysa Türkiye’de bu konu/alan ihmal edilmiş olmanın ötesinde yeni yeni farkına varılan ve önem kazanmakta olan bir alandır.Bu gerekçelerle Sağlık Sosyolojisi alanına yöneltilecek akademik ilginin büyük bir sosyolojik önemi olduğu varsayılmaktadır. Türkiye’de devletin uyguladığı sağlık politikaları ile toplumsal alanda ortaya çıkan durum analiz edilerek ortaya çıkan sonuçların siyasal alanda değerlendirilmesi veya yeniden formülasyonu sürecine eğilmek gerekmektedir. Bu bağlamda, aile ve iş yaşamındaki gelişmelere bağlı olarak çözülen toplumsal yapılar, bunları ikame edecek olan SSK,Bağkur,Emekli Sandığı SGK Sosyal Güvenlik Kurumu ve Özel Sigorta Kurumları gibi sağlık boyutu da bulunan kamusal sağlık örgütlenmelerinin nasıl bir sosyolojik tablo içerdiği üzerinde durulmalıdır. Aynı zamanda, bu formel yapıları donatacak olan hukuksal normların sosyolojik orijini/kaynağı sağlık sosyolojisinin temel sorunsallarından birini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, güncel alandaki tartışmaların dışında, bilimsel yöntemlerle sosyal dayanışma ve tutumuna ilişkin tartışmaların dışında,bilimsel yöntemlerle sosyal dayanışma ve tutumuna ilişkin kodlamaların analizi büyük önem taşımaktadır. Söz konusu kodlamaların çözümlenerek ekonomik alanla ilişkilendirilmesi ve bu temelde ortaya çıkan sosyal dayanışma örüntülerinin belirlenmesi girişimi, özellikle Türkiye’de sosyolojik çabaların bütünsel bakışı tamamlayıcı nitelikte önemli bir çaba olarak değerlendirilmelidir. Sağlığa ilişkin değer, norm ve davranışların kamusal ve özel alana ilişkin boyutlarıyla konulaştırılması, kavramlaştırılması ve değerlendirilmesine ilişkin çabalar,Türkiye’de hem sağlık alanında elde edilecek pragmatik sonuçlar hem de sosyolojik paradigmanın kendi gelişimi ve uzmanlaşarak bütünleşmesi açısından önemli bir girişim olarak görülmelidir.Bu gerekçelerden yola çıkarak ,sağlığa ilişkin politik alanın yapısı,toplumsal alanın sağlık kurumu açısından içerdiği karakteristikler;ve bu iki alanın –hatta eğitim ve ekonomik kurumların-karşılıklı etkileşimi derinlemesine üzerinde durulması gereken bir konudur.Sonuçta Türkiye’de bugün gelinen aşama bakımından,sağlık sosyolojisi alanına ilişkin çalışmalarda büyük eksiklikler varlığının tespiti üzerinde durularak tasnif edilecektir.

Anahtar Kelimeler

sağlık sosyolojisi, sağlık politikaları, politik altyapı, sosyal güvenlik

Sociological Understructure of Health Policies in Turkey

Öz

İllness and health sociology is a popular area of research which have sociological functions in developed countries. However, in Turkey, beyond being neglected, this area has been newly discovered and becoming more significant by time. Because of these reasons, the academic interest about this area is considered to have a great sociological importance. By analyzing the medical policies implemented by the state and the situation as social out comes and evaluating these out comes in political area and reformulation processs hould be taken consideration in Turkey. In this regard, changing social structures according to the changes in family and working life and the substituting structures of public health organizations such as; Social Security Institution and special insurance institutions which have a medical dimension should be analyzed sociologically in Turkey. At the same time, sociological origns/sources of the legal norms which are the necessary tools of these formal structures, are one basic problematics of health sociology. In this regard, outside current discussions and scientific discussions about social solidarity attitudes, the analyze of codes regarding social solidarity attitudes have great importance. These decoding of these codes and relating them to the economic area and the attempt of profiling social solidarity patterns should be regardes as an important sociological attempt in constructing a who listicapproach in Turkey. Attempts to theming, conceptualizing and analyzing the values, norms and behaviors regarding health in relation with public and private dimensions should be considered as significant especially in terms of its pragmatic outcomes in health sector in Turkey and also in terms of developing sociological understanding and increasing specialization in it which would integrate it as a whole. From this justification, the political structure of health, the characteristics of social area in terms of health institutions and inter-relations of these two areas and even the interaction of education and economy institutions should be analyzed deeply. As a result, the studies in health sociology will be classified regarding the current situation in Turkey with identifying the great shortages in the area

Anahtar Kelimeler

health sociology, health politics, political infrastructure, social Security

Kaynakça

• Adak, Nurşen vd. (2016) Sosyal Problemler Sosyolojisi Dünyadan Ve Türkiye’den Örnekler, Siyasal Kitapevi, Ankara.
• Kasapoğlu, M. Aytül (1999). Sağlık Sosyolojisi Türkiye’den Araştırmalar, Offset Hazırlık Ve Baskı, Ankara.
• Aydın, Oğuz (2012). Türkiye’de Alternatif Bir Turizm; Sağlık Turizmi.
• Atasever, Mehmet (2015). Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı Ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemleri.
• Taban, Sami (2006). Türkiye’de Sağlık Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Bedensellik İlişkisi.
• Tatar, Mehtap (2011). Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sosyal Sağlık Sigortasının
• Türkiye’de Gelişimi, Ankara. Cirhinlioğlu, Zafer (2003). Post-Modern Çözülüş Ve Sağlık, Sosyal Bilimler Dergisi.
• Nazlı, Aylin (2007). Hastalığın Sosyal İnşası Ve Hastalık Anlatıları: Meme Kanseri Örneği, Sosyoloji Dergisi Sayı:18.
• Eryiğit Günler, Oya (2011). Hemodiyaliz Hastalarında Hastalığa Bağlı Toplumsal Rol Değişimi
• Beklenti Ve Sorunları: Bir Sağlık Sosyolojisi Çalışması Yüksek Lisans Tezi, T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı. Cantürk, Özlem (2012). Sağlık Sektöründe Hizmet Konumlandırması: Ankara İlinde Kamu Hastanesi
• Uygulama Örneği, T.C. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Kurumları İşletmecilği Ana Bilim Dalı, Ankara. http://www.sggm.saglik.gov.tr/ erişim tarihi: 21/09/2017