RADYODİAGNOSTİKTE KULLANILAN PORTABLE X-IŞINI CİHAZLARINDA KALİTE KONTROL: Işık-Işın Alan Testinin Periyodik Ölçümünün Önemi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 411 - 417, 01.01.2018

Süreyya Nur Aslı Toy

Öz

Hastanelerin radyoloji ünitelerinde tanı ve teşhis amacıyla çeşitli görüntüleme cihazları kullanılmaktadır. Bu cihazların çoğu bir oda içerisinde sabit iken bir kısmı da portatif olarak hareket ettirilebilmektedir. Bunlardan en sık kullanılanı, yatan hastaların anlık görüntüleme işlemlerini sağlayan portable cihazıdır. Bu çalışma, portable x-ışını cihazlarının kullanım sıklığına bağlı olarak çok çabuk değişebilen ışık-ışın alan uyumunun, 2-3 aylık periyodik bakımlarla kontrol edilmesi üzerine farkındalığın arttırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışma, 5 adet portable cihazı ve 1 adet sabit x-ışın cihazı kullanılarak yapılmıştır. İlk aşamada radyasyon üreten cihazların kalite kontrollerine bağlı kalınarak, standart alan ve odak-obje mesafesinde görüntüler elde edilmiştir. Uyumsuzluk tespit edilen görüntülerde, ölçümler yapılarak ışık ve ışın alanları arasındaki kayma miktarları hesaplanmıştır. 3 aylık periyotlarla yapılan 3 ayrı ölçüm sonunda, portable cihazları ile yapılan ilk ölçümlerde alan merkezinin kayıklığı göz ardı edilerek, kayma miktarlarının odak-obje mesafesinin %2’sinden küçük olduğu görülmüştür. Daha sonraki ölçümlerde, en sık kullanılan cihazların alanlarında %2’den fazla kayma miktarları elde edilmiştir. Bu ölçümler sonucunda elde edilen veriler referans alınarak, cihaza gerekli müdahalelerin yapılması beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

Portable x-ışın cihazı, ışık-ışın alan testi, x-ışını ayna düzeneği, kolimatör kayıklığı

Quality Control in the Portable X-Ray Appliances used by Radiodiagnostic: The Importance of Periodic Measurement of the Light-Beam Field Test

Öz

Various imaging devices are used for diagnostic and diagnostic purposes in radiology units of hospitals. Most of these devices are stationary in a room while others can be moved in a portable manner. The most common of these is the portable device that enables the in-patient imaging of the patients. This study was conducted to increase the awareness of light-beam field alignment, which changes very quickly depending on the frequency of use of portable x-ray devices, by controlling it with periodic maintenance of 2-3 months. The study was conducted using 5 portable devices and 1 fixed x-ray device. In the first stage, images were taken in the standard field and focus-object distance by adhering to the quality controls of the radiation generating devices. Measurements were made in the images where incompatibility was determined and the amount of shift was calculated. At the end of 3 separate 3-month measurements, the shift of the center of the field was ignored in the first measurements made with portable devices, and the shift quantities were found to be less than 2% of focus-object distance. At later measurements, more than 2% shifts were obtained in the areas of the most frequently used devices. With reference to the data obtained as a result of these measurements, the necessary interventions are expected to be made in the device

Anahtar Kelimeler

Portable x-ray device, test of light-beam field, x-ray beam mirror assembly, collimator shift

Kaynakça

• Bor D. (2016). Radyasyon : Sağlık riskleri ve tanısal incelemelerde korunma. Ankara: Dünya Tıp.
• Anonymous. (1991). Standardized methods for measuring diagnostic x-ray exposures (Report No:31). New York: AAPM.
• Erdamar A. (2001). Konvansiyonel ışın sistemlerinde kalite kontrol uygulamalarının standardizasyonu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gary J.E., Winkler N.T., Stears J., Frank E.D. (1983). Quality control in diagnostic imaging. An Aspen Publication.
• http://www.taek.gov.tr/belgeler-formlar/mevzuat/yonetmelikler/radyasyon-guvenligi/radyasyonguvenligi-yonetmeligi/ (Eğitim Bilimleri: 23/09/2017)