Eğitim Fakültelerindeki Akreditasyon Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 232 - 265, 16.06.2022

Yusuf Alpaydın , Meral Topal

Öz

Dünya genelinde yükseköğretimdeki genişlemeyle birlikte eğitim talebinde bulunacak kişiler açısından kurumların kalitesini algılamanın ve sistemsel açıdan küresel yükseköğretim sektörü içerisinde edinilen becerilerin transfer edilebilirliğini sağlamanın önemli bir sorun haline geldiği görülmüştür. Bu doğrultuda yükseköğretim kurumlarının kalite güvencesi sunması temel bir beklenti haline gelmiştir. Bu çalışmada, yükseköğretim kurumlarından eğitim fakültelerindeki akreditasyon süreçleri ve deneyimlerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda öğretim üyelerinin akreditasyon süreçlerine ilişkin genel algıları, yaşadıkları sorunlar, sürecin olumlu tarafları ve süreçle ilgili önerilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni benimsenmiştir. Akreditasyon çalışmalarında yer alma ölçütü kullanılarak çalışma grubu oluşturulmuş, çeşitliliği sağlamak adına hem vakıf hem devlet üniversitelerinde çalışan, idari görevi olan ve olmayan öğretim üyeleri ile görüşülmüştür. 7’si İstanbul, 2’si Zonguldak ve 3’ü de Eskişehir illerinde yer alan eğitim fakültelerinde görev yapan toplam 12 öğretim üyesi çalışma grubunda yer almıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler neticesinde elde edilen veriler, betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Görüşmeler sonucunda veriler üç ana tema başlığı altında toplanmıştır. Bu temalar, öğretim üyelerinin akreditasyon sürecinde karşılaştığı sorunlar, sürecin olumlu yanları ve süreçle ilgili öneriler şeklindedir. Temalara ait en yüksek frekansa sahip “ekstra evrak ve iş yükü sorunu”, “eğitim içeriğine olumlu katkı”, “deneyimli kurumlarla iletişim önerisi” kodları sonuç olarak ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, eğitim fakültesi, akreditasyon, kalite güvencesi

Kaynakça

• Aktan, C. C. ve Gencel, U. (2010). Yükseköğretimde akreditasyon. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 137-155.
• Andreani, M., Russo, D., Salini, S. ve Turri, M. (2019). Shadows over accreditation in higher education: Some quantitative evidence. High Education, 2(2), 13-27.
• Atatekin, E. ve Dulupçu, M. A. (2018). Kalitede yeni bir sayfa mı yoksa eskilerin tekrarı mı? Bazı devlet üniversitelerinin kurumsal iç değerlendirme raporlarının eğitim perspektifi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(1), 14-24.
• Ayvaz, B., Kuşakçı, A. O. ve Borat, O. (2016). Kalite güvencesi ve akreditasyon süreçleri. Yeni Türkiye, 8(8), 1-8.
• Bakioğlu, A. ve Ülker, N. (2015). Üniversitede akreditasyon. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Belenli, İ., Günay, D., Öztemel, E., Demir, A., Sivrikaya-Şerifoğlu, F., Elmas, M., Eryiğit, R., Aydın, O. ve Kılıç, M. (2011). Türkiye yükseköğretim kurumları için kalite güvence oluşumu üzerine bir model önerisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 128-133.
• Borat, O. (2011). Türkiye yeterlilikler çerçevesi hazırlama çalışmaları (15 Haziran 2011). İstanbul: MYK.
• Can, A. V. (2019). Yükseköğretimde kalite akreditasyon inovasyon. UNEC.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. H. Ekşi (Çev. Ed.). EDAM.
• Crosier, D., Horvath, A., Kerpanova, V., Kocanova, D., Parveva, T., Dalferth, S., Orr, D., Mejer, L., Reis, F. ve Rauhvargers, A. (2012). The European higher education area in 2012: Bologna process implementation report. Education, Audiovisual and Culture Executive Agency.
• Dey, N. (2011). Quality assurance and accreditation in higher education: India vis-a-vis European countries. European Journal of Higher Education, 1(2-3), 274-287.
• Dickeson, R. C. (2006). The need for accreditation reform, the secretary of education’s commission on the future of higher education. Harper & Brothers.
• Erkuş, L. ve Özdemir, S. M. (2010). Eğitim fakültelerinin akreditasyon sürecine hazır olma durumuna ilişkin öğretim elemanlarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(38), 118-133.
• Güney, A. (2019). Kalite yönetimi çerçevesinde yükseköğretimde akreditasyon süreci. Turkish Studies, 14(2), 401-412.
• Hacıfazlıoğlu, Ö. (2010). Yükseköğretimde lider olarak göreve uyum sağlama süreci: Türkiye ve Amerika’dan kadın liderlerin deneyimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2221-2273.
• Hanh, N. D. (2019). Review some issues of quality assurance, quality accreditation for higher education institutions and reality of Vietnam. American Journal of Educational Research, 7(7), 524-529.
• Hou, A. Y. (2012). Mutual recognition of quality assurance decisions on higher education institutions in three regions: A lesson for Asia. High Education, 64, 911-926.
• Işık, S. ve Beykoz, S. Y. (2018). Türk yükseköğretiminde yeni bir arayış: Kalite güvence sistemi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 7-22.
• Johnson, D. M. (2018). Accreditation: How it works and is it working? D. M. Johnson (Ed.). The uncertain future of American Public higher education içinde (ss. 175-191). Palgrave Macmillan, Cham.
• Kayan, M. F. ve Adıgüzel, A. (2017). Türkiye’de öğretmen eğitimi program standartları ve akreditasyonuna ilişkin ulusal düzeyde yapılan çalışma sonuçlarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 62, 85-102.
• Mandavkar, P. (2019). Reform process in higher education and need of assessment and accreditation. Research Journal of India, 6(2), 1-4.
• Neelaveni, C. ve Manimaran, S. (2015). A study on students’ satisfaction based on quality standards of accreditation in higher education. Educational Research and Reviews, 10(3), 282-289.
• Nguyen, H. C., Evers, C. ve Marshall, S. (2017). Accreditation of Viet Nam’s higher education: Achievements and challenges after a dozen years of development. Quality Assurance in Education, 25(4), 475-488.
• Oh, Y. J. (2017). A study on quality assurance in higher education focused on accreditation. Journal of Educational Administration and Policy, 2(1), 47-61.
• Özer, M., Gür, B. S. ve Küçükcan, T. (2011). Kalite güvencesi: Türkiye yükseköğretimi için stratejik tercihler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 59-65.
• Özer, M. (2012). Türkiye’de yükseköğretimin yeniden yapılandırılması ve kalite güvence sistemi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2, 18-21.
• Özgüzel, S. (2016). Yükseköğretimde standardizasyon ve akreditasyon; Çok kültürlü toplumlu Hollanda örneği. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 17-25.
• Pham, H. T. ve Nguyen, C. H. (2019). History of quality assurance in Vietnamese higher education. Quality Assurance in Vietnamese Higher Education, 2, 59-80.
• Pham, H. T., Nguyen, T. Q. ve Nguyen, C. H. (2019). Drivers of Vietnamese higher education quality assurance. Quality Assurance in Vietnamese Higher Education, 6, 121-136.
• Ramirez, G. B. (2015). Translating quality in higher education: US approaches to accreditation of institutions from around the world. Assessment & Evaluation in Higher Education, 40(7), 943-957.
• Ramirez, G. B. ve Luu, D. H. (2016). A qualitative exploration of motivations and challenges for implementing US accreditation in three Canadian universities. Journal Studies in Higher Education, 43(6), 989-1001.
• Staub, D. (2019). Another accreditation? What’s the point?’ Effective planning and implementation for specialised accreditation. Journal Quality in Higher Education, 25(2), 171-190.
• Stura, I., Gentile, T., Migliaretti, G. ve Vesce, E. ( 2019). Accreditation in higher education: Does disciplinary matter? Studies in Educational Evaluation, 63, 41-47.
• Süngü, H. ve Bayrakcı, M. (2010). Bologna süreci sonrası yükseköğretimde akreditasyon çalışmaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 895-912.
• Tastimur, C., Karaköse, M. ve Akın, E. (2016). Improvement of relative accreditation methods based on data mining and artificial intelligence for higher education. 2016 15th International Conference on Information Technology Based Higher Education and Training, 8-10 Kasım, İstanbul.
• Taşkıran, A. (2017). Dijital çağda yükseköğretim. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 96-109.
• Tezsürücü, D. ve Aybarç-Bursalıoğlu, S. (2013). Yükseköğretimde değişim: Kalite arayışları. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 97-108.
• Tsou, C. (2019). Quality assurance in higher education: A critical review of the literatüre. Conestoga College.
• Uçar, E. M. ve Levent, F. (2017). Yükseköğretimde uluslararası akreditasyon deneyimi: Bir vakıf üniversitesi yabancı diller hazırlık okulu örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 131-147.
• Vural-Yılmaz, D. ve Tütünsatar, A. (2017). Bologna Process, Europeanization and Turkish Higher Education: A research from the field. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 227-246.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
• Yüksek Kalite Kurulu. (2016). Program akreditasyonu nedir? https://yokak.gov.tr adresinden 19.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2016). Akreditasyon. http://www.yok.gov.tr adresinden 19.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Zahavi, H. ve Friedman, Y. (2019). The Bologna process: An international higher education regime. European Journal of Higher Education, 9(1), 23-39.
• Zgaga, P. (2019). The Bologna process in a global setting: twenty years later. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 32(4), 450-464.
• Zineldin, M., Camgöz-Akdağ, H. ve Vasicheva, V. (2011). Assessing quality in higher education: New criteria for evaluating students’ satisfaction. Quality in Higher Education, 17(2), 231-243.