Bir “Batı İcadı” Olarak Din: “Religion” Kavramının Modern Batı’da İnşası

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 27 - 48, 15.12.2016

Sare Levin Atalay

Öz

19.yy’dan itibaren sosyal bilimler ve din bilimleri literatüründe religion kavramı birbirinden farklı metodolojilere göre çalışılmış ama her zaman, insanın tüm faaliyet alanlarından ayrı bir kategori ve özü itibariyle evrensel ve doğal bir kavram olduğu düşünülmüştür. Son yıllarda bu bakış açısı eleştirilmekte, religonın Batı medeniyeti tarafından icad edilen, kurgulanan ya da inşa edilen bir kavram olduğu ileri sürülmektedir. Bu çalışma, söz konusu eleştirel görüşler bağlamında Hıristiyan Batı dünyasında geliştirilen religion kavramının günümüze kadar ki tarihini incelemeyi amaçlamaktadır. Bunun için religion üzerine yazılan temel tarihi eserler de dönemin kontekstine göre kavrama yüklenen anlamların değişimi kronolojik sırayla incelenecektir. Ayrıca kavramın eski medeniyetlerde karşılığı aranacaktır. Temel iddiamız, bugün kullandığımız ve anladığımız haliyle, yani evrensel, tarih ve kültür aşırı, esasen seküler alandan ayrılmış, insanın manevi dünyasına ait inancı ifade eden religion kavramının tarihsel koşullara bağlı olarak inşa edilen Batı medeniyetine özgü modern bir kavram olduğudur. Ne modern Batı’dan önce ne de diğer medeniyetlerde ona benzer veya onun karşılığı olabilecek herhangi bir kavrama rastlanmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Religion, din, seküler, modern, inşa, icat, kavram

Kaynakça

• Asad, T. (2007). Antropolojik bir Kategori olarak Dinin İnşası. Milel ve Nihal, İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi. 4(2), 103-137.
• Asad, T. (2014). Dinin Soykütükleri, Hrıstiyanlıkta ve İslamda İktidarın Nedenleri ve Disiplin. ( A. A. Tekin, Çev.) İstanbul: Metis.
• Bellah, R.N. (1970). Beyond Belief. New York: Harper & Row.
• Bergson, H. (1935). The Two Sources of Morality and Religion. (R. A. Audrave, C. Berereton, Çev.) Londra: The Macmillan Company.
• Cavanaugh, W.T. (2009). The Myth of Religious Violance: Secular ideology and the roots of modern conflict. Oxford: Oxford University.
• Cavanaugh, W.T. (2002). Theopolitical Imagination, Christian Practices of Space and Time. New York ve Londra: T & T Clark.
• Cipriani, R. (2011). Din Sosyolojisi, Tarih ve Teoriler. (A. Coşkun, Çev.) İstanbul: Rağbet.
• Dubuisson, D. (2003). The Western Construction of Religion, Myths, Knowledge and Ideology. ( W. Sayers, Çev.) Baltimore ve Londra: The John Hopkins University.
• Durkheim, E. (1995). The Elementary Forms of Religious Life. (K. Fields, Çev.) ABD: The Free Press.
• Eliade, M. (2004). Dinin Anlamı ve Sosyal Fonksiyonu. (M. Aydın, Çev.) İstanbul: Din Bilimleri.
• Eliade, M. (2009). Dinler Tarihine Giriş. (L. A. Özcan, Çev.) İstanbul: Kabalcı.
• Eski Dinler ve Şamanizm, Dinler Tarihi Ansiklopedisi, (1999). T. Gökçol (Ed.) (C. 1). İstanbul.
• Feuerbach, L. (2004). The Essence of Religion. ( A. Loos, Çev.). New York: Prometheus Books.
• Fitzgerald, T. (2000). The Ideology of Religious Studies. New York: Oxford University.
• Fitzgerald, T. (2007). Discourse on Civility and Barbarity: A Critical History of Religion and Related Categories. New York: Oxford University.