Yoksulluğa Yönelik Nedensel Atıflar Ordu Üniversitesi Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 4, 353 - 382, 15.12.2020

Mehmet Koca

Öz

Bireylerin, kendilerinin veya başka kişilerin karşılaşmış oldukları olay ya da durumlara neden yükleyen açıklamalarına nedensel atıf denir. Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin yoksulluğa ilişkin nedensel atıfları saptanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla çalışmada; “Yoksulluğa İlişkin Nedensel Atıflar Ölçeği” kullanılmıştır. Bu araştırmaya Ordu Üniversitesi’nden 485 lisans öğrencisi katılmış ve katılımcılar, basit rastlantısal örnekleme tekniğine göre seçilmiştir. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Gruplar arası karşılaştırmalar için t-testi ve ANOVA analizi, gruplar arası farkların hangileri arasında olduğunu tespit etmek için Scheffe testi, değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya koymak için Pearson korelasyon analizleri yapılmıştır. Yapılan bu analizlerden elde edilen bulgulara göre öğrencilerin genel yoksulluğa ilişkin nedensel atıf düzeylerinin yüksek olduğu, toplumumuzda yoksulluğu açıklamaya yönelik var olan; yapısal, bireyci, kaderci-ailesel atıf boyutları arasından en fazla atıfı yapısal atıflara yaptıkları ve bunu kaderci-ailesel ve bireyci atıfların takip ettiği görülmüştür. Ayrıca çalışmada katılımcıların bazı sosyodemografik, sosyoekonomik, politik ve psikolojik özelliklerinden hareketle yoksulluğa ilişkin nedensel atıf düzeyleri konusunda da belirlemelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yoksul, yoksulluk, yoksulluğa yönelik nedensel atıflar, yoksulluğun nedenleri, yoksullukla mücadele

The Causal Attributions of Poverty: The Case of Ordu University

Öz

Casual attribution is the explanations of individuals that attribute reasons to events or situations that they or other people have encountered. The aim of this study is to determine the causal attributions of university students related to poverty. For this purpose, “Causal Attribution for Poverty Scale” was used in the study. 485 undergraduate students from Ordu University participated in this study and participants were selected according to random sampling technique. SPSS program was used for the data analyses. Comparisons between groups were made with t-test and ANOVA analysis, Scheffe test was used to determine which differences between groups were, Pearson correlation analysis was used to reveal relationships between variables. According to the findings obtained from these analyzes, the causal attribution levels of the students regarding the general poverty were high, they made the most attribution to structural attributions. Among the structural, individualist, fatalist-familial attribution dimensions that exist to explain poverty in our society, and that was followed by the fatalist-familial and individualist attributions. In addition, based on some socio-demographic, socio-economic, political and psychological characteristics of the participants, evaluations were made on the causal attribution levels of poverty.

Anahtar Kelimeler

Poor, poverty, causal references for poverty, causes of poverty, fight against poverty

Kaynakça

• Aronson, E., Wilson, T. D. ve Akert, R. M. (2012). Sosyal psikoloji. O. Gündüz (Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. (2010). Sosyal yardım algısı ve yoksulluk kültürü. Ankara.
• Bauman, Z. (1999). Çalışma, tüketicilik ve yeni yoksullar. Ü. Öktem (Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Bilican-Gökkaya, V. (2019). Toplumsal sorun alanlarından; toplumsal cinsiyet, kadın ve eğitim. Y. Daşlı (Ed.). Sosyal sorunlarda güncel tartışmalar içinde (ss. 889-73). Ankara: Anı Yayınları.
• Buğra, A. (2011), Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bullock, H. E. (1999). Attributions of poverty: A comparison of middle class and welfare recipient attitudes. Journal of Applied Social Psychology, 29, 2059-2082.
• Bullock, H. E. (2004). From the front lines of welfare reform: An analysis of social worker and welfare recipient attitudes. The Journal of Social Psychology, 144, 571-588.
• Bullock, H. E., Williams, R. W. ve Limbert, W. M. (2003). Predicting support for welfare policies. The impact of attributions and beliefs about inequality. Journal of Poverty, 7(3), 35-56.
• Calnitsky, D. (2018). Structural and individualistic theories of poverty. Sociology Compass. 12(12), 1-14.
• Connell, R. (2009). Gender in world perspective. Cambridge: Polity Press.
• Cozzarelli, C., Wilkinson, A. V. ve Tagler, M. J. (2001). Attitudes toward the poor and attributions for poverty. Journal of Social Issues, 57(2), 207-227.
• Çukur, C. Ş. (2008). Yoksulluğun psikolojisi: Yoksulluğun sosyal bilişsel olarak yapılandırması ve sosyalduyusal sorunlar ile ilişkiler. N. Oktik (Der.). Türkiye’de yoksulluk çalışmaları içinde (ss. 97-162). İzmir: Yakın Kitabevi.
• Eagly, A. H. ve Steffen, V. J. (1984). Gender stereotypes stem from the distribution of women and men into social roles. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 735-754.
• Furnham, A. (1982). Why are the poor always with us? Explanations for poverty in Great Britain. British Journal of Social Psychology, 21, 311-322.
• Gerşil, G. (2015). Küresel boyutta yoksulluk ve kadın yoksulluğu. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 159-181.
• Hunt, M. O. (1996). The individual, society, or both? A comparison of Black, Latino, and White beliefs about the causes of poverty. Social Forces, 75, 293-322.
• Iyengar, S. (1990). Framing responsibility for political issues: The case of poverty. Political Behavior, 12, 19-40.
• Kızılçelik, S. (2002). Sefaletin sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kluegel, J. R. ve Smith, E. R. (1986). Beliefs about ınequality: Americans’ views of what is and what ought to be. New York: Aldine de Gruyter.
• Kreidl, M. (2000). Perceptions of poverty and wealth in Western and post-communist contries. Social Justice Research, 13, 151-176.
• Lott, B. (2002). Cognitive and behavioural distancing from the poor. American Psychologist, 57(2), 100-110.
• Morçöl, G. (1997). Lay explanations for poverty in Turkey and their determinants. The Journal of Social Psychology, 137, 728-738.
• Nasser R. N. (2007). Does subjective class predict the causal attribution for poverty?. Journal of Social Sciences, 3(4), 197-201.
• Nasser, R., Singhal, S. ve Abouchedid, K. (2005). Causal attributions for poverty among Indian youth. Current Research in Social Psychology, 11(1), 1-13.
• Neuman, W. L. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Essex, UK: Pearson.
• Oktik, N. (2008), Yoksulluk olgusuna kavramsal ve kuramsal yaklaşım. N. Oktik (Der.). Türkiye’de yoksulluk çalışmaları içinde (ss. 56-21). İzmir: Yakın Kitapevi Yayınları.
• Oyserman, D., Coon, H. M. ve Kemmelmeier, M. (2002). Rethinking individualism and collectivism: Evaluation of theoretical assumptions and meta-analyses. Psychological Bulletin, 128(1), 3-72.
• Öğülmüş, S. (2011). Sosyal yardım algısı ve yoksulluk kültürü. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 7(26), 83-96.
• Öztürk, M. ve Çetin-Başak, I. (2009). Dünyada ve Türkiye’de yoksulluk ve kadınlar. Journal of Yasar University, 3(11), 2661-2698. Reutter, L. I., Veenstra, G., Stewart, M. J., Raphael, D., Love, R., Makwarimba, E. ve McMurray, S. (2006).
• Public attributions for poverty in Canada. Canadian Review of Sociology & Anthropology, 43(1), 1-22.
• Rim, Y. (1984). Explanations for poverty: Personality aspects. Personality and Individual Differences, 5, 123- 124.
• Samuel, Y. A. ve Ernest, K. (2012). Attributions for poverty: A Survey of student’s perception. International Review of Management and Marketing, 2(2), 83-91.
• Singh, A. K. (1989). Attribution research on poverty: A Review. Psychologia, 32, 143-148.
• Smith, K. B. (1985). I made it because of me: Belifs about the causes of wealth and poverty. Sociological Spectrum, 5, 255-267.
• Smith, K. B. ve Stone, L. H. (1989). Rags, riches, anf bootstraps: Beliefs about the causes of wealth and poverty. The Sociological Quarterly, 30, 93-107.
• Solak, N. (2008). Yoksulluğa ve yoksullara ilişkin değerlendirmelerin sistemin meşrulaştırılması kuramından hareketle incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Solak, N. ve Göregenli, M. (2009). Yoksulluğa ilişkin Nedensel Atıflar Ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 72-89.
• Şener, Ü. (2012). Kadın yoksulluğu. Mülkiye Dergisi, 36(4), 51-67.
• Tabachnic, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. Baskı). Edinburgh: Pearson.
• Topgül, S. (2013). Türkiye’de yoksulluk ve yoksulluğun kadınlaşması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 277-296.
• Weber, M. (2011). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu. M. Köktürk (Çev.). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Zucker, G. S. ve Weiner, B. (1993). Conservatism and perceptions of poverty: An attributional analysis. Journal of Applied Social Psychology, 23(12), 925-943.