Vefa Saygın Öğütle, Ebru Açık-Turğuter ve Taylan Banguoğlu, Biyoloji Biliminden Toplumsal Dünyaya Bakmak: Bir Bilim Sosyolojisi Çalışması, Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019, 168 s.

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 271 - 276, 07.03.2021

Vefa Can Kaya

Öz

Türkiye’de bilime ilişkin konular kamuoyunda genelde din-bilim çatışması üzerinden tartışılmaktadır. Bir başka deyişle bilime ilişkin tartışmalar, Türkiye toplumuna hâkim kültürel-politik çatışma zemini üzerinden ilerlemekte ve siyasal bağlamın etkisi çerçevesinde gelişmektedir. Bilim sosyolojisi alanı da erken dönem gelişiminde mevcut siyasal ve kültürel çatışma bağlamının belirleyici etkisinden nasibini almıştır. Literatüre kuşbakışı bakıldığında dahi Türkiye’de bilim sosyolojisi alanından çok geç haberdar olunduğu ve alanın gelişiminde politik motivasyonun güçlü olduğu görülmektedir. Bu durum, kuramsal polemik ve söylem düzeyinde kalan alanın tıkanmasına yol açmıştır (Saygın-Öğütle ve Balkız, 2010, ss. 11-28). Üstelik Türkiye’de bilim sosyolojisi alanında üretilen temel argümanların ve tartışmaların doğa bilimleriyle uğraşan bilim insanları tarafından bilinmediği söylenebilir. Hatta sosyal bilimcilerimizin büyük çoğunluğunun da yarım asrı aşkın süredir bu alanda geliştirilen iddialara aşina olmadığı ifade edilebilir (Bilgili, 2014, s. 240). Bu eksikliği gidermenin bir yolu, bilim sosyolojisi alanındaki temel kurucu metinleri ve güncel tartışmaları derleyip Türkçeye aktarmak olabilir. Bu açıdan son dönemde çıkan Saygın-Öğütle ve Balkız (2010) ile Şenses’in (2012) derleme çalışmalarının alanın tanınması açısından önemli bir işlev gördüğü söylenmelidir. Ancak söz konusu açığı kapatmanın daha verimli bir yolu, tercüme ederek aktarım yapmak veya kuramsal bir tartışma yapmakla yetinmek yerine doğrudan ampirik çalışma yapmaktır. Bu bağlamda Şenses’in (2010) Türkiye kamuoyuna malolmuş bir bilimsel ihtilaf konusunu ele alan çalışması, literatürde az sayıdaki vaka incelemesinden biri olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji, Bilim, Toplumsal Dünyaya Bakmak