Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ile Yaşam Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 13, 01.06.2016

Cengiz Şahin

Öz

Bu çalışmada, rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinin internet bağımlılığı ile yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma genel tarama modelinde yapılmış betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubu rehberlik ve psikolojik danışmanlık anabilim dalının farklı sınıf düzeylerinde öğrenim gören 152’si kadın, 164’ü erkek olmak üzere toplam 316 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, ANOVA, Scheffe testi ve korelasyon tekniği kullanılmıştır. Çalışmada, öğrencilerin internet bağımlılık düzeyi düşük ve yaşam doyum düzeyinin ise yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışmada, öğrencilerin internet bağımlılık düzeyi düşük ve yaşam doyum düzeyinin ise yüksek olduğu saptanmıştır. Cinsiyete göre internet bağımlılık puanı değerlendirildiğinde, erkeklerin kadınlara göre puanlarının daha yüksek olduğu, yaşam doyum puanları ise kadınların erkeklere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Sınıf düzeyine göre öğrencilerin internet bağımlılık puanları arasında anlamlı fark saptanmazken, yaşam doyum puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Son olarak, öğrencilerin internet bağlılık düzeyleri ile yaşam doyum düzeyleri arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Rehberlik ve psikolojik danışmanlık, internet bağımlılığı, yaşam doyumu, cinsiyet

Examination of the Relationship between Life Satisfaction Level and Internet Addiction of the Students in Guidance and Psychological Counseling Department

Öz

This study aims to examine the relationship between life satisfaction and Internet addiction of the students in guidance and psychological counseling departments. This descriptive research was carried out general screening model. The participants included 316 students (152 female, 164 male) at different class levels in psychological counseling and guidance departments. In the data collection process, Internet Addiction Scale and Satisfaction with Life Scale were utilized. The differences based on the variables were evaluated by using students t- test, ANOVA, LSD and Pearson Correlation Analysis. The study has determined that students’ Internet addiction level is low and life satisfaction level is high. Upon evaluation of Internet addiction point as per gender, it has been found that points of men are higher than points of women and life satisfaction points of women are higher compared to men. While no significant difference has been determined between students’ Internet addiction points as per class level, there is a significant difference between their life satisfaction points. Finally, a significant negative relation has been determined between students’ Internet addiction levels and life satisfaction levels.

Anahtar Kelimeler

Guidance and Psychological Counseling, Internet Addiction, Life Satisfaction, Gender

Kaynakça

• Alaçam, H. (2012). Denizli bölgesi üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının görülme sıklığı ve yetişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile ilişkisi. Uzmanlık Tezi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Denizli.
• Aslan, S. (2011). Akademisyenlerde internet bağımlılık düzeyleri ve buna bağlı oluşabilecek sağlık sorunları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ata, E.E., Akpınar, Ş., Kelleci, M. (2011). Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(4), 473-480.
• Ayaroğlu, N.S. (2002). The relationship between internet use and loneliness of university students. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ayas, T. (2012). The relationship between Internet and computer game addiction level and shyness among high school students. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(2), 632- 636.
• Babacan Gümüş, A., Şıpkın, S., Tuna, A., Keskin, G. (2015). Üniversite öğrencilerini problemli internet kullanımı, şiddet eğilimi ve bazı demografik değişkenler arasındaki ilişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(6), 460-467.
• Baran, A.G.; Kuloğlu, C. (2001). İnternet kafelerdeki internet kullanımı ve sanal-sosyal ilişkiler: Ankara örneği. Bilişim Toplumuna Giderken Psikoloji, Sosyoloji ve Hukukta Etkiler Sempozyumu. Ankara: Kültür Bakanlığı ve Türkiye Bilişim Derneği. 77 – 84.
• Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Caplan, S. E. (2005). A social skill account of problematic Internet use. Journal of communication, 55(4), 721-736.
• Castells, M. (2001). The Rise of Network Society, 2nd edn. Oxford: Blackwell.
• Cenkseven, F., Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (27), 43-65.
• Ceyhan E. (2008). Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi,15, 109-116.
• Ceyhan E, Ceyhan A.A. (2007). An investigation of problematic internet usage behaviors on Turkish university students. The Proceedings of 7. International Educational Technology Conference. Near East University-North Cyprus. 115-120.
• Ceyhan E., Ceyhan A., Gürcan A. (2007). The validity and reliability of the problematic ınternet usage scale. Educational Sciences: Theory & Practice. 7(1), 411-416.
• Cheung, L. M., & Wong, W. S. (2011). The effects of insomnia and internet addiction on depression in Hong Kong Chinese adolescents: an exploratory cross‐sectional analysis. Journal of Sleep Research, 20(2), 311-317.
• Chou, C., Condron, L., Belland, J. C. (2005). A review of the research on internet addiction. Educational Psychology Review, 17(4), 363-388.
• Cakır, O., Ayas, T., Horzum, M.B. (2011). Üniversite öğrencilerinin internet ve oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 44 (2), 95-117.
• Çavuş, H. & Göktaş, İ. (2006). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin internetten yararlanma nedenleri ve kazanımları. Yüzüncüyıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (2), 56-78.
• Çetinkaya, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinde internet bağımlılığının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Doğan, A. (2013). İnternet bağımlılığı yaygınlığı. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Doğan, T. (2003). İyilik halini değerlendirme ölçeği'ni Türk toplumuna uyarlama, güvenirlik ve geçerlilik. VI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. 9-11 Temmuz 2003. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Doğan, T. (2006). Üniversite Öğrencilerinin İyilik Halinin İncelenmesi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 120–129.
• Doruk, D. (2007). Öğrenme isteksizliğinin internet kullanımıyla ilişkilendirilmesi (Ergen boyutunda). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Durak Batıgün, A., Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anatolian Journal of Psychiatry, 11, 213-219.
• Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Esen Kıran, B. (2007). Akran baskısı ve algılanan sosyal destek değişkenlerine göre ergenlerde internet bağımlılığının yordanması. I.Uluslararası Bağımlılık Kongresi, İstanbul.
• Gündoğar D., Gül S., Uskun E., Demirci S., Keçeci D. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumunu Yormayan Etkenlerin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 14-27.
• Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Hahn, A., Jerusalem, M. (2001). Internetsucht: Reliabilität und validität in der online- Forschung.Online:http://psilab.educat.hu-berlin.de/ssi/publikationen/internetsucht_
• neforschung_2001b.pdf [accessed 15.04.2011].
• onli- Hampton, N. Z., Marshall, A. (2000). Culture, gender, self-efficacy and life satisfaction: A comparison between Americans and Chinese people with spinal cord injures. Journal of Rehabilation, 66 (3): 21-29.
• Hintikka, J. (2001). Religious attendance and life satisfaction in the Finnish general population. Journal of Psychology and Theology, 29 (2), 158-164.
• İnandı, T., Akyol, İ. (2001). Bilgisayar Kullanımı ile İlgili Sağlık Sorunları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 10(3),
• Jang, K.S. Hwang, S.Y., Choi, J.Y. (2008). Internet addiction and psychiatric symptoms among Korean adolescents. Journal of School Health, 78(3), 168-171.
• Katja, R., Paivi, A. K., Marja-Terttu, T., Pekka, L. (2002). Relationships among adolescent’ subjective wellbeing, health behavior and school satisfaction. Journal of School Health, 72 (6), 243-250.
• Kelleci, M. (2008). The effects of internet use, cell phones and computer games on mental health of children and adolescents.TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(3), 253-256.
• Keser, A. (2005). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi, Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Çalışma ve Toplum Dergisi, 7 (4), 77-81.
• Khasawneh, O.M., Al-Awidi, H.M. (2008). The effect of home computer use on Jordanian children: A parental perspective. J. Educational Computing Research. 39(3), 267-284.
• Karimi, L. (2009). Do Female and Male Employees in İran Experience Similar Work-Family Interference, Job and Life Satisfaction, Journal of Family, 30 (1), 124-142.
• Kırşehir MEM. (2012). 2010-2011 öğretim yılı milli eğitim istatistikleri. http://www.arge40. com /upl/dokumanlar/haber/istatistik/index.html [accessed 07.02.2012].
• Kim, K., Ryu, E., Chon, M.E., Yeun, E.J., Choi, S.Y., Seo, J.K., Nam, B.W. (2006). Internet addiction Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies. 43(2), 185–192.
• Kubilay Özel, N. (2015). İş doyumu ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin demografik değişkenler açısından incelenmesi: Konaklama işletmelerinde bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi. Türk Hava Kurumu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Morahan-Martina, J., Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
• Musch, J. (2000): Die Geschichte des Netzes: Ein historischer Abriß; in: Batinic, B. (Hg.): Internet für Psychologen; Göttingen: Hogrefe Verlag, http://www.psychologie.uni- bonn.de/sozial/staff/musch/history.htm [accessed 15.04.2011].
• Niesing, A. (2001). Zusammenhang des Persönlichkeitsmerkmals Impulsivität und Internetsucht. Diplomarbeit. Institut für Pädagogische und Gesundheitspsychologie. Humboldt-Universität
• publikationen/Diplomarbeit_Niesing_Internet-sucht_20001201.pdf[accessed 15.04.2011]. zu Berlin. Online:
• http://psilab.educat.hu-berlin.de/ssi/ Özcan, N.K., Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç: “internette bilişsel durum ölçeği”nin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6(1), 19-26.
• Özdevecioğlu, M. (2003). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. 11.Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Afyon.
• Saville, K.B., Gisbert, A., Kopp, J. and Telesco, C. (2010). Internet addiction and delay discountingin college students. The Psychological Record, 60, 273–286.
• Şahin, C., Korkmaz, Ö. (2011a). İnternet bağımlılığı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 101-115.
• Şahin, C. (2011b). An analysis of internet addiction levels of individuals according to various variables. TOJET – The Turkish Online Journal of Educational Technology, www.tojet.net, 10 (4), 60-66.
• Şahin, C., Ercan, L. (2011). Psikolojik danışman adaylarının ve psikolojik danışmanların internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. XI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 9 Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Türk PDR Derneği, (03-05 Ekim 2011), İzmir.
• Şahin, C., (2014). An Analysis of the Relationship between Internet Addiction and Depression Levels of High School Students. Participatory Educational Research (PER), 1(2), 53-67.
• Şahin, C., Aydın, D., Balay, R. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin internet kullanımı ile internet bağımlılıklarının incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 483-499.
• Taş, İ.E., Kestellioğlu, G. (2011). Halkla ilişkilerde internetin yeri ve önemi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, 11,73-92.
• TÜİK, (2015). http://www.tüik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18660 (accessed March 2016).
• Turnalar Kurtaran, G. (2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tuzgöl Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (22), 132-143.
• Ünal, A.Ö., Şahin, M. (2013). Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının bazı değişkenlere göre yordanması. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE. 2 (3), 46-63.
• Üneri, Ö. Ş., Tanıdır, C. (2011). Bir grup lise öğrencisinde internet bağımlılığı değerlendirmesi: Kesitsel bir çalışma. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi.24, 265-272.
• Üçkardeş, E.A. (2010). Mersin üniversitesi öğrencileri arasında internet bağımlılığının değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mersin.
• Winston, B. (1998). Media Technology and Society: A History: From the Telegraph to the Internet. London and New York: Routledge.
• Witmer J.M., Sweeney T.J. (1992). A holistic model for wellness and prevention over the life span. Journal of Counseling and Development, 71, 140–148.
• Yılmaz, B.M. (2010). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin bilgisayara yönelik bağımlılık gösterme eğilimlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 617-622.
• Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Chen, S. H., Chung, W. L., & Chen, C. C. (2008). Psychiatric symptoms in adolescents with Internet addiction: Comparison with substance use. Psychiatry and clinical neurosciences, 62(1), 9-16.
• Yoo, H. J., Cho, S. C., Ha, J., Yune, S. K., Kim, S. J., Hwang, J., & Lyoo, I. K. (2004). Attention deficit hyperactivity symptoms and internet addiction. Psychiatry and clinical neurosciences, 58(5), 487-494.