Dünyada ve Türkiye’de Erken Çocukluk Dönemine Yönelik Oyuncak Kütüphaneleri Çalışmaları

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 249 - 260, 30.11.2016

Aslı Kırman Zeynep Çetin

Öz

Bu çalışmanın amacı, dünyada 1935 yılından itibaren
devam eden bir uygulama olan, Türkiye’ de de çalışmaları son yıllarda ivme
kazanan, çocuklara oyuncak temini aracılığıyla çocuk gelişimine önemli
katkıları olan oyuncak kütüphaneleri ile ilgili farkındalık yaratmaktır.
Çalışmanın bulguları literatür taraması yapılarak ve mevcut oyuncak
kütüphanelerinin resmi sayfalarından ulaşılan bilgiler derlenerek
oluşturulmuştur. Oyuncakların bir arada toplandığı genellikle okulların ve halk
kütüphanelerinin bünyelerinde açılan bazı merkezler de oyuncak kütüphanesi
olarak adlandırılmış olmasına rağmen resmi internet sayfaları bulunmayan ve
dünya literatüründeki “oyuncak kütüphanesi” 
tanımında belirtilen, ödünç oyuncak verme sistemini içermeyen merkezler
çalışma dışında bırakılmıştır. Oyuncak kütüphaneleri, çocukların gelişimine uygun
oyuncakların ve oyun materyallerinin bulunduğu, küçük çocuklara ve ailelerine,
oyun ve oyuncaklarla ilgili bilgi veren, danışmanlık yapan,  eğitimsel aktiviteler sunan ve böylece
çocukların gelişimine katkıda bulunan ödünç oyuncak verme sistemine göre
çalışan kuruluşlardır. Oyuncak kütüphanelerinin hizmet verdiği hedef kitle
erken çocukluk dönemindeki çocuklardır. Kütüphanedeki mevcut oyuncakların
profesyoneller tarafından seçilmiş olması ve böylece çocuğun gelişimine
sağlayacağı olumlu katkılardan dolayı erken dönemden itibaren çocuklara oyun
ortamlarının yaratılması ve oyun materyallerinin sağlanmasında oyuncak
kütüphaneleri alternatif önemli bir kaynaktır. 

Anahtar Kelimeler

Çocuk, oyuncak, kütüphane

Studies on Toy Libraries for Early Childhood in the World and in Turkey

Öz

The objective of this study was to raise an
awareness of toy libraries, which have been applied in the world since 1935,
gained acceleration in Turkey in recent years and make important contributions
to pediatric development by means of providing toys to children. Study findings
were formed by reviewing the literature and compiling the information acquired
from the official pages of present toy libraries. Even though some centers that
are generally opened within the body of schools and public libraries where toys
are gathered are also called toy libraries; centers that have no official web
pages, are indicated in the definition of “toy library” in the world literature
and do not contain the system of lending toys were excluded from the study. Toy
libraries are organizations that contain appropriate toys and game materials
for pediatric development, inform young children and their families about games
and toys, provide consultancy and educational activities and operate according
to the system of lending toys, which contributes to pediatric development.
Target group of toy libraries is children in the early childhood. As present
toys in libraries are selected by professionals and make positive contributions
to pediatric development, toy libraries are considered an important alternative
source for providing game environments and game materials to children as from
early childhood.

Anahtar Kelimeler

Child, toy, library

Kaynakça

• I. Ulusal Oyuncak Kütüphanesi Konferansı Sonuç Bildirgesi ( 2011, Mayıs), Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, İstanbul.
• Alipaşa Oyuncak Kütüphanesi. http://kutuphaneler.bursa.bel.tr/kutuphanelerimiz/alipasa-oyuncak-kutuphanesi (27 Eylül 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Ankara Oyuncak Kütüphanesi. http://oyuncakkutuphanesi.tumblr.com (27 Eylül 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Bergama Belediyesi Faaliyet Raporu (2011): 53.
• Bjorck Akesson, E. M., Brodin, J. M. (1992). International diversity of toy libraries. Topics İn Early Childhood Special Education. 12 ( 4 ): 528.
• Gülle, T. M. (2010). Haberler/News, (2010). Türk Kütüphaneciliği 24 (3): 575.
• Jones, M. (2001). Oyun ve çocuk. ( Çev. Çayır A.) İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
• Kamaraj, I. (2006). Oyuncak kütüphanesi ve Uluslararası Oyuncak Kütüphanesi Birliği. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 23: 229-236.
• Köycekaş, A., Köycekaş, A. (2015). Oyuncakların son kullanma tarihi yoktur. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1: 300-308.
• Lekotek. http://www.lekotek.org/ (27 Eylül 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Mayfield, M. I. (1996). Toy libraries: Supporting families ın four countries. Association for Childhood Education International, USA.
• McLane, J. B. (1986). Lekotek: A unique play library for families with handicapped children. Children's Health Care, 14(3): 178-182.
• Moore, J. E. (1995). A history of toy lending libraries in the United States Since 1935, Master's Research Paper. Kent State University, USA.
• Sağlam, S. (Ed.) (2012) AB Eğitim Ve Gençlik Programları Merkezi Türk Ulusal Ajansı, Oyuncak kütüphanesi, Eğitim & Gençlik. 8: 22-23.
• Ünal, N. (Ed.) Bergama Oyuncak Kütüphanesi Gel Oyna, Al Oyna Projesi, İzmir – Bergama (2010). Atılım Üniversitesi Kütüphane Ve Dokümantasyon Müdürlüğü E-Bülten, 19, Haziran. http://e-bulten.library.atilim.edu.tr/sayilar/2010-06/soylesi2.html (7 Ekim 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).