Investigation of the Relationship Between Personality Traits and Eating Disorders in Adolescent Athletes

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 44 - 50, 31.12.2024

Nagehan Özkayalar Ortaç , Nilgün Vurgun

https://doi.org/10.51538/intjourexerpsyc.1480146

Öz

Eating habits are part of our lifestyle and often begin to be determined in the teenage period. Eating attitudes are affected by psychological and environmental factors besides physiological or biological factors. Various personality traits are also effective in eating attitude. This study aims to determine the relationship between personality traits and eating attitudes in young athletes. Between the ages of 17-19, 289 athletes, 112 females, and 177 males participated. The data were collected through a demographic information form, an Eating Attitude Test (YTT-26), and a Symptom Screening Test (SCL-90-R). In order to test the relationship between personality traits and eating attitude, a correlation analysis was performed on the total scores of YTT-26 and SCL-90-R. The results found a significant, positive, and weak relationship between YTT-26 and SCL-90-R. Eating attitudes were evaluated according to gender, and it was found that the eating attitude scores of females were significantly higher than those of males. Multivariate linear regression analysis measured whether personality traits predict the eating attitude variable. As a result of the analysis, it was found that a significant regression model and .04% of the variance in eating attitude was explained by the interpersonal sensitivity variable. According to the research results, personality traits and demographic characteristics should be considered when evaluating eating attitudes.

Anahtar Kelimeler

eating attitudes, personality traits, young athletes

Genç Sporcularda Kişilik Özellikleri ile Yeme Tutumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Yeme alışkanlıkları yaşam tarzımızın bir parçasıdır ve çoğunlukla gençlik döneminde belirlenmeye başlar. Yeme tutumları sadece fizyolojik ya da biyolojik etkenlerden değil, psikolojik ve çevresel etmenlerden de etkilenmektedir. Bunların yanında çeşitli kişilik özellikleri de yeme tutumunda etkili olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, genç sporcularda kişilik özellikleri ile yeme tutumu arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırmaya 17 ile19 yaş arasında; 112’si kadın, 177’si erkek; toplam 289 sporcu katılmıştır. Araştırmada veriler, demografik bilgi formu, Yeme Tutum Testi kısa formu (YTT-26) ve Belirti Tarama Testi (SCL-90-R) üzerinden toplanmıştır. Kişilik özellikleri ile yeme tutumu arasında ilişkiyi test etmek amacıyla; YTT-26 ile SCL-90-R toplam puanı arasında korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucuna göre, YTT-26 ile SCL-90-R arasında anlamlı, pozitif yönde ve zayıf bir ilişki bulunmuştur. Yeme tutumu cinsiyete göre değerlendirilmiş, analiz sonucuna göre, kadınların yeme tutumu puanlarının, erkeklere göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kişilik özelliklerinin yeme tutumu değişkenini yordayıp yordamadığını görmek amacıyla çok değişkenli doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda anlamlı bir regresyon modeli ve yeme tutumundaki varyansın yüzde ,04’ünün kişilerarası duyarlılık değişkeni tarafından açıklandığı bulunmuştur. Araştırma sonucuna göre; yeme tutumları değerlendirilirken kişilik özelliklerinin ve bazı demografik özelliklerin göz önüne alınması gerektiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

yeme tutumu, kişilik özellikleri, genç sporcular

Kaynakça

• Baş, M., & Kiziltan, G. (2007). Relations among weight control behaviors and eating attitudes, social physique anxiety, and fruit and vegetable consumption in Turkish adolescents. Adolescence, 42(165), 167–178. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17536481/
• Björck, C., Clinton, D., Sohlberg, S., Hällström, T., & Norring, C. (2003). Interpersonal profiles in eating disorders: Ratings of SASB self‐image. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 76(4), 337-349. https://doi.org/10.1348/147608303770584719
• Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve davranışı psikolojinin temel kavramları. Remzi Kitabevi.
• Dağ, I. (1991). Belirti Tarama Listesi (Scl-90-R)'nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi. https://psycnet.apa.org/record/1997-86097-001
• Demir, E., Saatçioğlu, Ö., & İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi. Current Research in Education, 2(3), 130-148. https://aizonia.com/uploads/__dokuman/cre-tum-sayi/2-3-full-file.pdf
• Demir, S. (2022). Comparison of normality tests in terms of sample sizes under different skewness and kurtosis coefficients. International Journal of Assessment Tools in Education, 9(2), 397-409. https://doi.org/10.21449/ijate.1101295
• Ergün, C., Koç, B., Kök, C., Duman, S., & Ayas, S. (2021). Düzenli egzersiz ve spor yapan bireylerin yeme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi: Kesitsel çalışma. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 425-433. https://doi.org/10.5336/sportsci.2020-80752
• Ergüney-Okumuş, F. E., & Sertel-Berk, H. Ö. (2019). Yeme Tutum Testi kısa formunun (YTT-26) üniversite örnekleminde Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Psikoloji Çalışmaları, 40(1), 57-78. https://doi.org/10.26650/SP2019-0039
• Ersöz, G. (2021). Spor ve egzersizde yeme bozuklukları ve psikolojik temelleri. Fenerbahçe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 33-52. https://dergipark.org.tr/en/pub/fbujss/issue/69994/1121128
• Faraji, H., & Fırat, B. (2022). Yeme bozuklukları ve duygular. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 153-174. https://dergipark.org.tr/en/pub/fbujoss/issue/70817/1116892
• Fortes, L. D. S., Kakeshita, I. S., Almeida, S. S., Gomes, A. R., & Ferreira, M. E. C. (2014). Eating behaviours in youths: A comparison between female and male athletes and non‐athletes. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 24(1), e62-e68. https://doi.org/10.1111/sms.12098
• Gerrig, R. J., & Zimbardo, P. G. (2005). Psikoloji ve yaşam psikolojiye giriş. In G. Sart. (Ed.), İnsan kişiliğini anlama (ss. 407-440). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hasan, H. Ç. (2017). The relationship between psychological symptoms and frequency of eating disorders in adolescents. Turkish Journal of Public Health, 15(2), 96-105. https://doi.org/10.20518/tjph.341162
• İlhan, M. N., Özkan, S., Aksakal, F. N., Aslan, S., Durukan, E., & Maral, I. (2006). Bir tıp fakültesi öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı. Türkiye'de Psikiyatri. https://psycnet.apa.org/record/2008-10556-004
• Kılıç, N. (2019). Duygu düzenleme güçlüğü, yeme stilleri ve mükemmeliyetçilik özelliklerinin yeme bozukluğu belirtileri ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Martinsen, M., & Sundgot-Borgen, J. (2013). Higher prevalence of eating disorders among adolescent elite athletes than controls. Medicine & Science in Sports & Exercise, 45(6), 1188-1197. https://doi.org/10.1249/MSS.0b013e318281a939
• Özer, H., Hepsert, S., & Kılıç, Y. (2022). Beden eğitimi ve spor alanında öğrenim gören öğrencilerin yeme tutumlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 334-343. https://doi.org/10.38021/asbid.1121564
• Özsoy, E. V. (2017). Personality traits in eating disorders. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 255-266. https://doi.org/10.24289/ijsser.270646
• Ralph‐Nearman, C., Achee, M., Lapidus, R., Stewart, J. L., & Filik, R. (2019). A systematic and methodological review of attentional biases in eating disorders: Food, body, and perfectionism. Brain and behavior, 9(12), e01458. https://doi.org/10.1002/brb3.1458
• Sarıbaş, Ç. Ç. (2016). 15-17 yaş elit ve amatör futbolcuların yeme tutumu, benlik saygısı ve kişilik özelliklerinin incelenmesi. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-46. http://tursbad.hku.edu.tr/tr/pub/issue/44945/511087
• Siyez, D. M., & Uzbaş, A. (2006). Bir grup üniversite öğrencesinin anoreksik yeme tutumları ile aile yapısı arasındaki ilişki. Yeni Symposium: Psikiyatri, Nöroloji ve Davranış Bilimleri Dergisi, 44(1), 37–43. https://psycnet.apa.org/record/2007-08165-005
• Şanlier, N., Yabanci, N., & Alyakut, Ö. (2008). An evaluation of eating disorders among a group of Turkish university students. Appetite, 51(3), 641-645. https://doi.org/10.1016/j.appet.2008.05.058
• Telatar, T. G. (2021). Bir üniversitenin tıp fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin beslenme ve yeme bozukluğu sıklığının ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi, 26(2). https://www.firattipdergisi.com/text.php3?id=1246
• Uskun, E., & Şabaplı, A. (2013). Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(5), 519-528. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1343135122
• Weinberg, R. S., & Gould, D. (2019). Spor ve egzersiz psikolojisinin temelleri. In M. Şahin, Z. Koruç (Ed.), Kişilik ve spor (ss.27-50). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yavuz, C. M., & Başyiğit, N. (2023). Üniversite öğrencilerinde yeme tutumu ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Turkish Studies-Social Sciences, 18(1), 225-236. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.64295
• Yıldırım, İ., Yıldırım, Y., Ersöz, Y., Işık, Ö., Saraçlı, S., Karagöz, Ş., & Yağmur, R. (2017). Egzersiz bağımlılığı, yeme tutum ve davranışları ilişkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 43-54. https://dergipark.org.tr/en/pub/cbubesbd/issue/30403/327991