Avicenna’s Metaphysics in Context

Yıl 2008, Sayı: 19, 156 - 164, 01.01.2008

İbrahim Halil Üçer

Öz

İbn Sina felsefesi alanında son dönemde Batı’da yapılan çalışmalar arasında önemli bir yeri olan Robert Wisnovsky’nin Avicenna’s Metaphysics in Context başlıklı eseri, İbn Sina metafiziğini hem kendi metinleri içindeki sıra ve bağlamı, hem de metinleri ortaya çıkaran bağlamı gözetmek suretiyle tahlil etmektedir. Bu çerçevede Wisnosky’nin kitaptaki amacı, İbn Sina metafiziğini “bağlamcılık” adını verdiği yeni bir yaklaşımla ele almaktır. Wisnovsky bağlamcılığın, İslam filozoflarının Yunan öncülerini biraz da kekeme olarak tekrar etmekten başka bir şey yapmadıklarını kabul eden “indirgemeci” yaklaşımla, İslam filozoflarının ortaya koyduğu bütün fikirlerin orijinal olduğu ve tartışılan çoğu problemi ilk defa İslam filozoflarının tespit ettiği şeklindeki “öncü-bulma” yaklaşımı arasında orta bir yol olduğunu söylemektedir. Onun tasvir ettiği şekliyle bağlamcılık; “İslam felsefesine Yunan Felsefesi ya da Orta Çağ ve erken-modern dönem Avrupa felsefesi merceğiyle bakmamayı gerektirir. Bunun yerine İslam felsefesinin bütünüyle kendi terimleri içerisinde ele alınmasını talep eder.” Bu yaklaşımı benimseyen bir felsefe tarihçisi, İbn Sina’nın sahip olduğu kendisinden önceki ham materyalin ne olduğunu bütünüyle görebilmelidir. Çünkü ancak bu sayede, İbn Sina’nın sahip olduğu felsefi seçenekler çerçevesi yeniden kurulabilir ve onun neden diğerlerini değil de şu seçeneği tercih ettiği açıklanabilir.

Anahtar Kelimeler

İbn Sina, felsefe, metafizik

Kaynakça

• Wisnovsky, Robert, Avicenna’s Metaphysics in Context, New York: Cornell University Press, 2003.