Türkiye’de Ekonomik ve Politik İstikrarın Turizm Talebi Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Yıl 2018, Cilt 68, Sayı 2, 243 - 264, 21.12.2018

Cüneyt KILIÇ Ünzüle KURT

Öz

Turizm, ödemeler bilançosu dengesinin sağlanmasında, gelirin ve istihdamın yaratılmasında, bölgeler arası gelişmişlik farklarının ortadan kaldırılmasında ve alt-üstyapı yatırımlarının tamamlanmasında sağladığı avantajlar bakımından son yıllarda en hızlı gelişim gösteren sektörlerden birisidir. Bir ülke ekonomisinin turizm sektörünün sağladığı bu avantajlardan faydalanabilmesi için öncelikli olarak turizm talebini artırması gerekmektedir. Bir ülkeye yönelik turizm talebini o ülkenin ekonomik (ekonomik istikrar, döviz kurları ve gelir dağılımı gibi), politik (politik istikrar, siyasi ilişkiler ve uluslararası anlaşmalar gibi) ve sosyal faktörleri (moda, meslek ve kentleşme gibi) belirlemektedir. Bu faktörlerden en önemlileri de hiç şüphesiz ülkedeki ekonomik ve politik istikrarın varlığı ve buna bağlı olarak ortaya çıkan güven ortamıdır. Ekonomik ve politik istikrarın olduğu ülkeler turistler tarafından daha fazla tercih edilirken ekonomik kriz ve terörün yaşandığı istikrarsızlığın ve güvensizliğin yüksek olduğu ülkeler ise turistler tarafından daha az tercih edilmektedir. Bu çalışma da Türkiye’de ekonomik ve politik istikrarın turizm talebi üzerindeki etkisi 2002:01-2015:12 dönemine ait veriler kullanılarak ARDL sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları Türkiye’de ekonomik istikrar ile turizm talebi arasında pozitif, politik istikrar, enflasyon (TÜFE) ve reel efektif döviz kuru ile turizm talebi arasında negatif yönlü ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik istikrar, politik istikrar, turizm talebi

The Effect of Economic and Political Stability on Tourism Demand in Turkey: ARDL Border Test Approach

Öz

Tourism has become one of the most developed industries in recent years because it provides advantages in completing under and overground infrastructure investments, eliminates income differences among regions, generates income and employment,and maintains balance of international payments  . Tourism demand is determined by several factors including economic (economic stability, foreign currency, and income distribution), political (political stability, political relations, and international agreements), and social (fashion, crafts, and urbanization) factors. The most important of these are economic and political stability and the environment of confidence these factors generate. Countries with high economic and political stability have more tourist visits, while countries with less economic and political stability receive less tourist demand because of economic downturns and terrorist actions. This study examines the effect of economic and political stability on tourism demand by using data between the periods of 2002–2015   and the Autoregressive Distributed Lag Bound Test (ARDL)  boundary test approach analysis. The results of the analysis suggest a positive relationship between economic stability and tourism demand. Moreover, the study reveals a negative relationship between inflation (consumer price index) and real foreign currency rates.

Anahtar Kelimeler

Economic stability, political stability, tourism demand

Kaynakça

• Akıncı, M. ve Yılmaz, Ö. (2015). Bir turizm krizi olarak uluslararası terörizm: Ülke grupları itibariyle panel veri analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 51–76.
• Bahar, O. ve Kozak, M.(2013). Turizm ekonomisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Bayramov, E.,& Abdullayev, A (2018). Effects of political conflict and terrorism on tourism: How crisis has challenged Turkey’s tourism develoment. In B. Udvari & É. Voszka (Eds.), Challenges in national and ınternational economic policies (pp. 160–175). Sgezed: University of Szeged, Doctoral School in Economics.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A.(1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root tests. Econometrica, 49(4), 1057–1072.
• Ersungur, M., Doru, Ö. ve Aslan, M. B. (2017).Türkiye’ye yönelik uluslararası turizm talebinin sosyo-ekonomik belirleyicileri: Panel veri analiz. International Conference On Eurasian Economies-Session 4C: Sektörel Analizler, 433–441.
• Esen, E., Yıldırım, S. ve Kostakoğlu, F. (2012). Felstein - Horioka hipotezinin Türkiye ekonomisi için sınanması: ARDL modeli uygulaması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 251–267.
• Gallego, M. S., Nadal, J. R.,& Fourie, J. (2016). The effects of terrorism, crime and corruption on tourism. XIX Congreso AECIT, Adeje, Tenerife, Spain.
• Habibi, F., & Abbasinejad, H. (2011). Dynamic panel data analysis of European tourism demand in Malaysia. Iranian Economic Review, 15(29), 27–41.
• Habibi, F. (2017). The determinants of inbound tourism to Malaysia: A panel data analysis. Current Issues in Tourism, 20(9), 909–930.
• Ingram, H., Tabari, S., & Watthanakhomprathip, W. (2013). The impact of political instability on tourism: Case of Thailand. Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 5(1), 92–103.
• Karacuka, M. ve Çelik, N. (2015). Turizm talebi belirleyicilerinin mekansal perspektiften değerlendirilmesi: Türkiye İBBS 2 örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(610), 9–20.
• Muzindutsi, P. F., & Manaliyo, J. C. (2016). Effect of political risk shocks on tourism revenue in South Africa: Time series analysis. International Journal of Business And Management Studies, 8(2), 169–186.
• Neumayer, E. (2004). The impact of political violence on tourism: Dynamic cross-national estimation. The Journal of Conflict Resolution, 48(2), 259–281.
• Özcan, C. C. (2015). Türkiye’de turizm gelirinin makroekonomik belirleyicileri: Panel veri analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 203–220.
• Öztürk, Y. ve Şimşek, E. (2013). Politik istikrarsızlıkların turistlerin destinasyon seçimine etkisi üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(29, 15–25.
• Pata, U. K., Yurtkuran, S. ve Kalça, A. (2016). Türkiye’de enerji tüketimi ve ekonomik büyüme. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(2),265–266.
• Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Test for a unit root in time series reggression.Biometrica, 75(2), 335–346.
• Rodosthenous, N. (2017). The impact of the economic crisis on tourism; The case of Greece. Laurea University of Applied Sciences, Degree Programme in Business Management, Bachelor’s Thesis, Greece.
• Saha, S., & Yap, G. (2014). The moderation effects of political ınstability and terrorism on tourism development: A cross-country panel analysis. Journal of Travel Research, 53(4), 509–521.
• Serçek, G. Ö. ve Serçek, S. (2016). Turizm sektörünün gelişmesi önündeki engel: Terörizm. The Journal of Academic Social Science Studies, 42(3),431–444.
• T.C. Turizm ve Kültür Bakanlığı. (2018). İstatistikler-turizm istatistikleri. Erişim adresi: http://sgb.kulturturizm.gov.tr/TR-50930/istatistikler.html
• World Tourism Organization. (2018). Tourism highlights 2018 edition. Retrieved from https://www.eunwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284419876
• Yap, G., & Saha, S. (2013). Do political ınstability, terrorism, and corruption have deterring effects on tourism development even ın the presence of Unesco heritage? A cross-country panel estimate. Tourism Analysis, 18, 587–599.