A Social Constructivist Approach to Turkey’s Water Security

Yıl 2018, Cilt: 68 Sayı: 2, 265 - 300, 21.12.2018

Senem K. Dışkaya

Öz

Water and water security are becoming increasingly important with their growing social, economic, political and environmental impacts. Water is essential in the continuation of nature and human generation as well as in economic development and sociopolitical stability, and it is directly linked to food security, energy security and national security. In this study, Turkey’s water security issue, with a focus on the Euphrates and Tigris Basin, is analyzed at a micro-structure using a social constructive perspective to contribute to the related literature on the international political economy. When Turkey’s water security is analyzed at the micro-structure, it is seen that identities, interests and intersubjective understandings of the actors are effective in the water security issue at the Euphrates and Tigris Basin. The analysis shows that water-related decisions should be taken independently from the intersubjective understandings, with correct communication and cooperation, due to their impact on water resources. This is crucial as the Middle East is a risky region where some external forces have geopolitical and economic interests. If communication is provided objectively toward mutual benefit and protection of water resources; misinterpretations, hence the risks of conflicts and external interventions can be prevented and water resources can be protected.

Anahtar Kelimeler

Water security, social constructive analysis, Turkey

Türkiye’nin Su Güvenliğine Sosyal İnşacı Bir Yaklaşım

Öz

Su ve su güvenliği; artan toplumsal, ekonomik, siyasal ve çevresel etkileri ile giderek daha önemli hale gelmektedir. Su, insan neslinin ve doğanın devamının yanı sıra ekonomik kalkınma ve sosyo-politik istikrarın sağlanmasında belirgin bir yere sahiptir ve gıda güvenliği, enerji güvenliği ve ulusal güvenlikle doğrudan bağlantılıdır. Bu çalışmada, Türkiye’nin su güvenliği, Fırat ve Dicle Nehirleri Havzasıyla ilgili su sorunu odağında, sosyal inşacı perspektifle mikro yapıda analiz edilmektedir. Mikro yapıda, öznelerarası sürecin su sorununda ve su politikalarını şekillendirmedeki etkisi gösterilerek uluslararası politik ekonomiyle ilgili literatüre katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Türkiye’nin su güvenliği sosyal inşacı perspektifle analiz edildiğinde, Fırat ve Dicle Havzasında kıyıdaş ülkelerle yaşanan su sorununda, aktörlerin kimlik ve çıkarlarının yanı sıra öznelerarası anlayışlarının da etkili olduğu görülmektedir. Yapılan analiz, suyla ilgili kararların, özellikle su kaynaklarına etkileri nedeniyle, öznelerarası anlayışlardan bağımsız ve taraflar arası doğru iletişim ve işbirliğini artıracak şekilde alınması gerektiğini göstermektedir. Ortadoğu bazı dış güçlerin jeopolitik ve ekonomik çıkarlarının bulunduğu riskli bir bölge olduğu için, suyla ilgili kararların öznelerarası anlayışlardan bağımsız şekilde alınması çok önemlidir. Ülkelerarası iletişim objektif şekilde, karşılıklı fayda artırımı ve su kaynaklarının korunması doğrultusunda sağlanırsa, gelecekte yanlış yorumların oluşturabileceği çatışmalar ve dış müdahale riskleri engellenip su kaynakları korunabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Su güvenliği, sosyal inşacı analiz, Türkiye

Kaynakça

• Acar, E. (2006). Avrupa Birliği’nin GAP ve su sorununa yaklaşımı çerçevesinde Fırat ve Dicle Nehirlerinin yönetimi üzerine tartışmalar. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 4, 67–101.
• Adler, E. (1997). Seizing the Middle ground: Constructivism in world politics. European Journal of International Relations, 3(3), 319–363.
• Akbaş, Z. (2015). Türkiye’nin Fırat ve Dicle sınıraşan sularından kaynaklanan güvenlik sorunu ve çatışma riski. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 72, 93–116.
• Akbaş, Z. ve Mutlu, Ç. (2012). Uluslararası politikada Irak ve Suriye’nin sınıraşan su sorununa yaklaşımı ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 213–240.
• Al-Ansari, N. (2016). Hydro-politics of the Tigris and Euphrates basins. Engineering, 8(3), 140–172.
• Allan, C., Xia J., & Pahl-Wostl, C. (2013). Climate change and water security: Challenges for adaptive water management. Current Opinion in Environmental Sustainability, 5(6), 625–632.
• Bakker, K., & Morinville C. (2013). The governance dimensions of water security: A review. The Royal Society Publishing, 371(2002), 1–18. http://dx.doi.org/10.1098/rsta.2013.0116
• Balch, O. (2014). Water wars: A new reality for business and governments. Retrieved from http://www.theguardian.com/sustainable-business/2014/oct/06/water-wars-business-governments-scarcity-pollution-access
• Bayar, M. ve Bayar T. (2017). Arap Baharı sonrası dönemde Fırat-Dicle uyuşmazlığı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 17–30.
• Beddington, J. (2013). Catalysing sustainable water security: Role of science, innovation and partnerships. The Royal Society Publishing, 371(2002), 1–3. http://dx.doi.org/10.1098/rsta.2012.0414
• Belyi, A. (2017). Energy security in international theories. Retrieved from http://www.hse.ru/data/339/636/1233/ReaderforLecturesOnEnergySecurity.doc
• Bilen, Ö. (2000). Ortadoğu su sorunları ve Türkiye. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Bogardi, J. J., Dudgeon, D., Lawford, R., Flinkerbusch, E., Meyn, A., Pahl-Wostl, C., Vielhauer, K., & Vörösmarty, C. (2012). Water security for a planet under pressure: Interconnected challenges of a changing world call for sustainable solutions. Current Opinion in Environmental Sustainability, 4(1), 35–43.
• Brauch, H. G. (2011). Concepts of security threats, challenges, vulnerabilities and risks. In H. G. Brauch, Ú. O. Spring, C. Mesjasz, J. Grin, P. Kameri-Mbote, B. Chourou… J. Birkmann (Eds.), Coping with global environmental change, disasters and security - threats, challenges, vulnerabilities and risks (pp. 61–106). Berlin-Heidelberg, DE: Springer-Verlag.
• Buzan, B., Waever, O., & de Wilde, J. (1998). Security: A new framework for analysis. London, UK: Lynne Rienner Publishers.
• Buzan, B., & Waever, O. (2009). Macrosecuritisation and security constellations: Reconsidering scale in securitisation theory. Review of International Studies, 35(2), 253–276.
• Cheng, I., & Lammi, H. (2016). Büyük su gaspı. Retrieved from http://www.greenpeace.org/turkey/Global/turkey/report/2017/buyuk_su_gaspi.pdf
• Chernoff, F. (2007). Theory and metatheory in international relations: Concepts and contending accounts. New York, NY: Palgrave Macmillan.
• Ciută, F. (2010). Conceptual notes on energy security: Total or banal security. Security Dialogue, 41(2), 123–144.
• Cook, C., & Bakker, K. (2012). Water security: Debating an emerging paradigm. Global Environmental Change, 22(1), 94–102.
• Copeland, D. C. (2000). The constructivist challenge to structural realism: A review essay. International Security, 25(2), 187–212.
• Çağlar, Y. (2012). Türkiye’de enerji ormancılığının gereği, kısıtları ve olanakları. Ankara: TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası.
• Dadson, S., Acreman, M., & Hardling, R. (2013). Water security, global change and land-atmosphere feedbacks.The Royal Society Publishing, 371(2002), 1–17. http://dx.doi.org/10.1098/rsta.2012.0412
• Dannreuther, R. (2010). International relations theories: Energy, minerals and conflict. Polinares Working Paper, No. 8
• Dışkaya, S. K. (2017). Türkiye’nin enerji güvenliğinde yenilenebilir enerji etkisinin politik ekonomi perspektifi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5(2), 129–150.
• Devlet Su İşleri Müdürlüğü. (2009). Turkey water report. Ankara. (Ed.) Ünal, A. Ü., Sargın, A. H., Özlü, H., Gündoğdu, H., Köktaş, M., Şenol, Ö., Donma, S., Özkaya, S. Y., Erişim adresi: http://www2.dsi.gov.tr/english/pdf_files/TurkeyWaterReport.pdf
• Devlet Su İşleri Müdürlüğü. (2018). Toprak su kaynakları. Erişim adresi: http://www.dsi.gov.tr/toprak-ve-su-kaynaklari
• Du Plessis, A. (2000). Charting the course of the water discourse through the fog of international relations theory. In H. Solomon & A. Turton (Eds.), Water wars: enduring myth or impending reality? (pp. 9–34). South Africa: Creda Communications.
• ECC Platform Library. (2018). Turkey, Syria and Iraq: Conflict over the Euphrates-Tigris. Erişim adresi: https://library.ecc-platform.org/conflicts/turkey-syria-and-iraq-conflict-over-euphrates-tigris
• Erdağ, R. (2015). Türkiye’nin sınıraşan sular sorunu. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 27–52.
• Ertürk, F., Akkoyunlu A. ve Varınca, K. B. (2006). Enerji üretimi ve çevresel etkileri. TASAM Stratejik Raporu. Erişim adresi: http://www.tasam.org/Files/PDF/Raporlar/enerji_uretimi_ve_cevresel_etkileri__cf9b7fbe-48ad-4126-9ee1-f4e93eb1202f.pdf
• European Parliament Directorate General for Internal Policies. (2011). Impacts ofshale gas and shale oil extraction on the environment and on human health. Erişim adresi: https://europeecologie.eu/IMG/pdf/shale-gas-pe-464-425-final.pdf
• Ferroukhi, R., Nagpal, D., Lopez-Peña A., Hodges, T., Mohtar, R. H., Daher, B.… Keulertz, M. (2015). Renewable energy in the water, energy & food nexus. IRENA
• Fröhlich, C. J. (2012). Water: Reason for conflict or catalyst for peace? The case of the Middle East. L’Europe en Formation, 365(3), 139–161.
• Gain, K. A., Guipponi, C., & Wada, Y. (2016). Measuring global water security towards sustainable development goals. Environmental Research Letters, 11(12). Retrieved from http://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/11/12/124015
• Gelsdorf, K. (2010). Global challenges and their impact on international humanitarian action. Retrieved from https://www.unocha.org/sites/unocha/files/Global%20challenges%20and%20their%20impact%20on%20international%20humanitarian%20action.pdf
• Goodwin, S., Carlson, K., Douglas, C. & Knox K. (2012). Life cycle analysis of water use and intensity of noble energy oil and gas recovery in the wattenberg field Northern Colorado. Oil and Gas Journal, 110(5), 48-59. Retrieved from https://www.ogj.com/articles/print/vol-110/issue-5/exploration-development/life-cycle-analysis-of-water.html
• Gökdemir, M. (2002). Dünyada ve Türkiye’de su; Barajlar ve kültürel miras. Türkiye Mühendislik Haberleri, 420–421–422, 155–159.
• Grey, D., Garrick D., Blackmore D., Kelman J., Muller M., & Sadoff, C. (2013). Water security in one blue planet: Twenty-first century policy challenges for science. The Royal Society Publishing, 371(2002). 1–10. http://dx.doi.org/10.1098/rsta.2012.0406
• Grey, D., & Sadoff, C. W. (2007). Sink or swim? Water security for growth and development. Water Policy, 9(6), 545–571.
• Global Water Partnership. (2000). Towards water security: A framework for action. Retrieved from https://www.gwp.org/globalassets/global/toolbox/references/towards-water-security.-a-framework-for-action.-mobilising-political-will-to-act-gwp-2000.pdf
• Hope, R., & Rouse, M. (2013). Risks and responses to universal drinking water security. The Royal Society Publishing, 371(2002). 1–22. http://dx.doi.org/10.1098/rsta.2012.0417
• Hopf, T. (1998). The promise of constructivism in international relations theory. International Security, 23(1), 171–200.
• IEA. (2012). Water for energy. Excerpt from World Energy Outlook 2012. Erişim adresi: https://www.iea.org/media/publications/weo/WEO_2012_Water_Excerpt.pdf
• IEA. (2016). Water energy nexus. Excerpt from the World Energy Outlook 2016. Erişim adresi: https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/WorldEnergyOutlook2016ExcerptWaterEnergyNexus.pdf
• Johansson, B. (2013). A broadened typology on energy and security. Energy, 53, 199–205.
• Karakılçık, Y. (2008). Bölgesel su anlaşmazlıklarının küresel çatışmaya dönüşme riski: Fırat ve Dicle örneği. Uluslararası Hukuk ve Politika, 4(16), 19–56.
• Kaya, N. Ç., Turan, F., Buyan Kop, Z. ve Özer, B. (2014). Türkiye’de hidroelektrik sektöründe paydaş analizi. Erişim adresi: A literature review was performed to compare the water intensities of a variety of fuel sources, including coal, oil, natural gas, uranium, solar, wind, biofuels, and geothermal.
• Kibaroğlu, A., & Waltina, S. (2011). Euphrates-Tigris rivers system: Political rapprochement and transboundary water cooperation. In A. Kibaroglu, W. Scheumann & A. Kramer (Eds.), Turkey’s water policy (pp. 277–299). Berlin-Heidelberg, DE: Springer-Verlag.
• Kirschner, A. J., & Tiroch, K. (2012). The water of Euphrates and Tigris: An international law perspective. In A. von Bogdandy ve R. Wolfrum (Eds.), Max Planck yearbook of United Nations law Volume 16 (pp. 329–394). Erişim adresi: http://www.mpil.de/files/pdf4/mpunyb_07_Tiroch_16.pdf.
• Liu, Z., Bai, H., Lee,J., & Delai Sun, D. (2011). A Low-energy forward osmosis process to produce drinking water. Energy & Environmental Science, 4(7), 2582–2585.
• Michel, D., Pandya, A., Iqbal Hasnain, S., Sticklor, R., & Panuganti, S. (2012). Water challenges and cooperative response in the Middle East and North Africa, Islamic World Forum Papers, The Brookings Project on U.S. Relations with the Islamic World 2012 U.S.
• Mielke, E., Diaz Anadon, L., & Narayanamurti, V. (2010). Water consumption of energy resource extraction, processing, and conversion. Harvard Kennedy School Belfer Center for Science and International Affairs, Energy Technology Innovation Policy Discussion Paper, No. 2010-15
• Muluk, Ç. B., Kurt, B., Turak, A. Türker, A., Çalışkan, M. A., Balkız, Ö., Gümrükçü, S., Sarıgül, G. ve Zeydanlı, U. (2013). Türkiye’de suyun durumu ve su yönetiminde yeni yaklaşımlar: Çevresel perspektif. Erişim adresi: http://www.skdturkiye.org/files/yayin/Turkiyede-Suyun-Durumu-ve-Su-Yonetiminde-Yeni-Yaklasimlar-Raporu.pdf
• Okman, C. (1993). Su sorunu ve Ortadoğu’da stratejik durum. S. Şen (Ed.), Su sorunu, Türkiye ve Ortadoğu içinde (s. 401–434). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Öktem, U. A. ve Aksoy, A. (2014). Türkiye’nin su riskleri raporu. WWF-Türkiye Erişim adresi: http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/turkiyenin_su_riskleri__raporu_web.pdf
• Özdemir, Y., Öziş, Ü., Baran, T., Demirci, N., Fıstıkoğlu, O. ve Çanga, R. (2002). Fırat-Dicle Havzasının Türkiye, Suriye, Irak, İran’daki su potansiyeli, Türkiye Mühendislik Haberleri, 420-421-422, 27–34.
• Pahl-Wostl, C., Palmer, M., & Richards, K. (2013). Enhancing water security for the benefits of humans and nature - the role of governance. Current Opinion in Environmental Sustainability, 5(6), 676–684.
• Pedrazzini, F. (2011). Water resource and environmental quality as factors affecting the dynamic and the security of populations. Fifteen International Water Technology Conference, IWTX-15 2011, Alexandria, Egypt.
• Rollan, F. (2006). Le tigre et l’euphrate: Source de conflit ou situation conflictuelle due à l’histoire? Confluences Méditerranée, 58(3), 137–151.
• Saltürk, M. (2006). Ortadoğu’da su sorunu ve Türkiye açısından incelenmesi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 2(3), 21–38.
• Siska, E. M., & Takara, K. (2015). Achieving water security in global change: Dealing with associated risk in water investment. Procedia Environmental Sciences, 28, 743–749.
• Srinivasan, V., Konar, M., & Sivapalan, M. (2017). A dynamic framework for water security. Water Security, 1, 12–20. https://doi.org/10.1016/j.wasec.2017.03.001
• Taşkıran, I. (2010). Orman biyokütlesi ve biyoenerji çalıştayı. Erişim adresi: https://dokumen.tips/documents/orman-biyokutlesi-ve-biyoenerji-calistay-raporu.html
• T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı. (2004). Türkiye çevre atlası. Ankara
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). Gap’ta son durum. Erişim adresi: http://www.gap.gov.tr/gap-ta-son-durum-sayfa-32.html
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu kalkınma planı 2014-2018, Ankara
• T.C. Resmî Gazete. (1947). Sayı. 6705, No. 5130, 12.09.1947
• T.C. Resmî Gazete. (1987). Sayı. 19660, 10.12.1987
• TEMA. (2014). Termik santral etkileri uzman raporu: Konya kapalı havzası (Konya - Karaman Bölgesi). Erişim adresi: http://www.tema.org.tr/folders/14966/categorial1docs/97/TERMIK%20SANTRAL%20RAPOR%20A5%20BASKI.pdf
• Thapliyal, S. (2011). Water security or security of water? A conceptual analysis. India Quarterly, 67(1), 19–35.
• Tinti, A. (2015). Water scarcity and regional fragmentation in the Middle East: A quantitative assessment. Politikon: IAPSS Political Science Journal, 27, 177–205.
• UNESCO. (2018). Water related disasters. Retrieved from http://en.unesco.org/themes/watersecurity/hydrology/water-related-disasters
• Wendt, A. (1992). Anarchy is what states make of it: The social construction of power politics. International Organization, 46(2), 391–425.
• Wendt, A. (1995). Constructing international politics. International Security, 20(1), 71–81.
• Wendt, A. (2003). Social theory of international politics. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• World Health Organization. (2017). 2.1 billion people lack safe drinking water at home. Retrieved from http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2017/water-sanitation-hygiene/en/
• Yapı, (2014, 19 Temmuz). Santral çılgınlığı Türkiye’yi yakacak. Erişim adresi: http://www.yapi.com.tr/haberler/santral-cilginligi-turkiyeyi-yakacak_122700.html
• Yılmaz, G. (2008). Su sorununa eleştirel bir yaklaşım: Üretimin bir faktörü olarak su. Toplum ve Hekim Dergisi, 23(1), 3–9.
• Zawahri, N. A. (2017). Adapting to climatic variability along international river basins in the Middle East. In J. A. Cahan (Ed.), Water security in the Middle East (pp. 145–166). London, UK: Anthem Press.