Çocuğa Kendini Koruma Bilinci Kazandırma Amaçlı Çevrimiçi Ortamlar Ölçeği Geliştirme Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 63 - 87, 28.06.2020

Seçil Eren Mukaddes Erdem

Öz

Bu araştırmanın amacı; çocukları, kendilerini olumsuzluklardan koruyabilme ve kendi önlemlerini alabilme konusunda bilinçlendirmek için oluşturulan çevrimiçi çoklu ortamların özelliklerine dair bir ölçütler takımı geliştirmektir. Bu amaçla, karma yönteme başvurulmuştur. Ölçek oluşturma süreci, alan yazın taraması ve var olan çocuk sitelerinin incelenmesi ile başlamıştır. Çocukların özellikleri (gelişimsel, kültürel, sosyal), çevrimiçi ortamların özellikleri, çocuklar ve çevrimiçi ortam ile ilişkili araştırma sonuçları odaklanılan noktalar olmuştur. Daha sonra 4. ve 5. sınıfa devam eden 14 çocukla, uygulamalı ortamlarda gözlem ve görüşme yapılmıştır. Görüşme ve gözlem kayıtları içerik analiziyle incelenmiş ve veriler ölçütlerin oluşturulmasında kullanılmıştır. Oluşan 170 maddelik taslak ölçek Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünden 8 uzmanın ön incelemesine sunulmuş ve anlaşılırlık sorunu olan maddeler elenerek 92 maddelik bir ölçek elde edilmiştir. 92 maddelik ölçek uzmanlara sunularak ölçekteki her bir maddeyi “Önemlilik, Anlaşılırlık ve İlgili Boyuta Aitlik” açılarından ve 1-5 arası değerlendirmeleri istenmiştir. 90 uzmanın görüşleri doğrultusunda yapılan düzenlemelerden sonra 74 maddelik bir ölçek elde edilmiş ve 74 madde üzerinden doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi her alt boyut (Erişim, Motivasyon, Öğrenme, İçerik, Destek) için ayrı ayrı yapılmış ve sonucunda 47 maddelik ölçek oluşturulmuştur. Ölçeğin geneli için güvenirlik katsayısı, .94 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

çocuğa yönelik çevrimiçi ortamlar, kendini koruma bilinci, çocukların standartlarında hazırlanan çevrimiçi ortamlar

Developing an Online Environment Scale for Raising Awareness of Self-Protection for the Child

Öz

The purpose of this research; To develop a set of criteria for the features of online multimedia created to raise awareness of children about protecting themselves from negativity and taking their own precautions. For this purpose, the mixed method was used. The scale creation process started with literature review and analysis of existing children's sites. The focus was on child characteristics (developmental, cultural, social), characteristics of online environments, research results related to children and online environment. Then, 14 children attending the 4th and 5th grades were observed and interviewed in applied environments. Interview and observation records were analyzed by content analysis and the data were used in the creation of criteria. The 170-item draft scale that was formed was presented to the preliminary examination of 8 experts from the Department of Computer Education and Instructional Technologies, and items with intelligibility problems were eliminated and a 92-item scale was obtained. The 92-item scale was presented to the experts, and each item in the scale was asked to evaluate 1-5 in terms of “Materiality, Understandability and Related Dimension Belonging”. After adjustments made in line with the opinions of 90 experts, a 74-item scale was obtained and confirmatory factor analysis was performed on 74 items. Confirmatory factor analysis was done for each sub-dimension (Access, Motivation, Learning, Content, Support) and a 47-item scale was created as a result. The reliability coefficient for the overall scale was calculated as .94.

Anahtar Kelimeler

Scale Development, Self-Consciousness, Online Learning Environment for Children

Kaynakça

• Arkün, S., Baş, T., Avcı, Ü., Çevik, V., & Gürcan, T. (2009). Addie tasarım modeline göre web tabanlı bir öğrenme ortamı geliştirilmesi. Eğitimin Değişen Yüzü: Yeni Paradigmalar, 25.
• Beatbullying, Bullying and Truancy Report 2006 (London: Beatbullying, 2006).
• Cantoni, V., Cellario, M., & Porta, M. (2004). Perspectives and challenges in e-learning: towards natural interaction paradigms. Journal of Visual Languages & Computing, 15(5), 333-345.
• Cross, E.J., Richardson, B., Douglas, T.& Vonkaenel-Flatt, J.(2009). Virtual violence: protecting children from cyberbullying. Published by Beatbullying.
• Çağıltay, K. (2011). Çocukların Sosyal Paylaşım Sitelerini Kullanım Alışkanlıkları Araştırması Raporu. [Çevrimiçi:https://docplayer.biz.tr/7446995-Cocuklarin-sosyal-paylasim-sitelerini-kullanim-aliskanliklari-arastirmasi-raporu.html]. Erişim tarihi: 16.05.2020
• Çağlar, Ş., & Kocadere, S. A. (2015). Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarinda Oyunlaştirma. Journal of Educational Sciences & Practices, 14(27).
• Çelen, F. K. ; Çelik, A. & Seferoğlu, S. S. (2011). Çocukların İnternet Kullanımları Ve Onları Bekleyen Riskler. Akademik Bilişim Konferansı(AB2011), 2-4 Şubat 2011, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Davidson, J., Lorenz, M. & Martellozzo, E. (2009). Evaluation of CEOP Think UK now Internet Safety Programme and Exploration of Young People’s Internet Safety Knowledge. Kingston University.
• Demirli, C. (2002) Web Tabanlı Öğretimin Öğretim Teknolojileri Ve Materyal Geliştirme Dersinde Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Druin, A. (2002). The role of children in the design of new technology. Behaviour & Information Technology,21(1), 1-25
• Durak, H. & Seferoğlu, S.S. (2016). Siber zorbalık: Eski bir toplumsal sorunla ilgili yeni tanımlamalar, bakışlar, değerlendirmeler. A. G. Baran & M. Çakır (Ed.), içinde İnter-disipliner yaklaşımla gençliğin umudu toplumun beklentileri(ss. 167-187). Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Eren, S. , & Erdem, M. (2019). İnternet Ve Çocuklar: Riskler, Sorunlar, Çevrimiçi Çözüm Ortamları. Şişman, A.; Odabaşı, H. F. & Akkoyunlu,B.(Ed.), içinde Eğitim Teknolojisi Okumaları (ss. 365-390). Pegem Akademik, Ankara
• Ergül, H.(2006). Çevrimiçi Eğitimde Akademik Başarıyı Etkileyen Güdülenme Yapıları. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 5(1): 13.
• Gümüş, S., Okur, M.R.(2010). Using multimedia objects in online learning environment. Procedia Social an Behavioral Sciences, 2, 5157-5161.
• Huebner, A., & Morgan, E. (2002). Adolescent bullying. Virginia Cooperative Extension, Human Development Publicitaon, 350-852.
• Hinduja, S. & Patchin, J.W. (2010). Cyberbullying research.Cyberbullying Research Center [Çevrimiçi: www.Cyberbullying.us].
• Iowa State University Extension. [Çevrimiçi:http://www.extension.iastate.edu/4H/Documents/VI950902FAgesStages.PDF] erişim tarihi: 17 Mayıs 2020
• Işık, M. & Yağcı, M.(2011). E-Öğrenme Teknikleri İle Örgün Eğitimin Desteklenmesi. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, Fırat University.
• Oblinger, D. G. & Oblinger, J. L.,Eds. (2005). Educating The Net Generation: EDUCAUSE. [Çevrimiçi: http://net.educause.edu/ir/library/pdf/pub7101.pdf] Erişim: 01.05.2020
• Olweus, D. (2003). Bullying at school. [Çevrimiçi: https://books.google.com.tr/books?id=0Fz1jD9paoQC&lpg=PA1&hl=tr&pg=PT1#v=onepage&q&f=false ]. 01.05.2020
• Özer, M. (2020). Türkiye’de COVID-19 Salgını Sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Atılan Politika Adımları Educational Policy Actions by the Ministry of National Education in the times of COVID-19. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
• Pala, F. K., & Erdem, M. (2015). Öğretmen Adaylarının Çevrimiçi Tartışma Ortamlarına Yönelik Görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(2), 24-47.
• Pedró, F. (2006). The New Millennium Learner: Challenging Our Views On Ict And Learning OECD-CERİ: [Çevrimiçi:http://www.oecd.org/dataoecd/1/1/38358359.pdf] Erişim: 06 Mayıs 2020
• Prensky, M. (2001a). Digital natives, digital immigrants. MCB University Press, 9(5)
• Telli, S. G., & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Totan, T. (2007). Okulda zorbalığı önlemede eğitimcilere ve ebeveynlere öneriler. AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 190-202
• We Are Social (2020), Digital 2020 [Çevrimiçi: https://wearesocial.com/digital-2020] Erişim 08 Mayıs 2020
• WHO (2006). Prevent c-Child Maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. World Health Organization and İnternational Society for Prevention of Child Abuse and Neglect.
• Willard, N. E. (2007). Cyberbullying and cyberthreats: Responding to the challenge of online social aggression, threats, and distress. Champaign: Research Press.
• Zhong, R. (2020, 03 18). The Coronavirus Exposes Education’s Digital Divide. nytimes.com: [Çevrimiçi: https://www.nytimes.com/2020/03/17/technology/china-schools-coronavirus.html ] Erişim 12 Mayıs 2020.