Investigation of Hadiths in the Books of the Religious Lessons

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 86 - 101, 31.12.2015

Hikmetullah Ertaş

https://doi.org/10.15869/itobiad.237974

Öz

The religious and cultural education from the fourth grade to twelfth grade is compulsory for the students. Focusing at the process of 1920-2012, the using hadiths in the educational books and the curriculum approved by the National Education Ministry were analyzed in terms of the hadith criteria. We did periodic analysis about the hadith’s source and its authenticity. In influenced the course of the historical process experienced its contents are not affected, it focused on the impact affected the shape and density. In primary schools, middle and high schools; there are some problems in the materials of religious culture and ethics course because of translation. Additionally, analysis by applying traces the chances in course content and assessments are made. It was concluded that Turkish translation process and terms of use source has some deficiencies.

Anahtar Kelimeler

Hadiths; the Hadiths in the Educational Books; Education in the Republic Era; Religious Lessons; Religious Education.

Din Dersi Kitaplarındaki Hadislerin İncelenmesi

Öz

Bu makalede; Cumhuriyetten günümüze kadar olan süreçte (1920-2012) Milli Eğitim
Bakanlığı’nca; ilkokul 4. sınıftan başlamak üzere lise 12. sınıfa kadar zorunlu ders olarak
okutulan Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi ders kitaplarında ki hadis materyali incelenmiştir. Ders
içeriklerinin yaşanan tarihsel süreçten etkilenip etkilenmediği, etkilendi ise etkilenme biçimi ve
yoğunluğu üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede ilkokul ortaokul ve liselerde okutulan Din
Kültürü ve Ahlâk Bilgisi (Din Dersi) ders kitaplarındaki hadis materyalinde görülen çeviri
kaynaklı problemler, referans kullanımı ve ifade tarzı değişimlerine dair tespitlerde
bulunulmuştur. Ayrıca, ders içeriklerindeki değişimlerin izleri sürülerek analiz ve
değerlendirmeler yapılmıştır. Yapılan incelemede ders içeriklerindeki hadis materyalinin
seçimi, kaynaklarından alınması, Türkçe çeviri işlemleri, kaynak kullanımı bakımından eksikler
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Ders Kitaplarındaki Hadisler, Cumhuriyet Dönemi Eğitimi, Din Dersleri, Din Eğitimi.

Kaynakça

• Adem, Tuncer, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 10, Ankara: Kozan Yayın Dağıtım, 2011.
• Akın, Abdullah, Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimi, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2011.
• Aksan, Halit veSaffet Rona, Orta Okullarda Din Dersleri I, İstanbul: Ercan Matbaası,1960.
• Armaner, Neda Din Bilgisi I-II, İstanbul: Milli Eğitim Basım Evi, 1973.
• Aydın, Mehmet, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 3, Ankara: Devlet Kitapları, 2004.
• Aydınlı, Abdullah, “İhtisar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi(DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000, c. XXI, s. 572.
• Beğen, İbrahim, Türk Gencinin Din Dersleri 1, İstanbul, Cağaloğlu Yayın Evi, ts.
• Bozkurt, Nebi, “Hadislerin Tercüme ve Yorumlarında Uyulması Gereken Kurallar”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11-12, (1993-1994): 211-280.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail b. İbrahim Ebû Abdillah, el-Câmiu’s-Sahîh, y.y.: Dâru Tûki’n-Necât, 1422.
• Buhârî, el-Edebu’l-Mufred , Riyad: Mektebetu’l-Meârif, 1998.
• Demirtaş, Kenan Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 12, Ankara: Özgün Matbaacılık, 2011.
• Dûlâbî, Ebû Bişr Muhammed b Ahmed b. Hammâd b. Saîd b.Muslim el-Ensârî, , el-Kinâ ve’l-Esmâ Beyrut: Dâru İbni Hazm, 2000.
• Ebî Dünyâ, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. Ubeyd b. Sufyân b. Kays el-Bağdâdî, , Mekârimu’l-Ahlâk, Kahire: Mektebetu’l- Kur’ân, t.y.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistanî el-Ezdî, Sünenü Ebî Dâvûd, y.y.: Dâru’r-Risâleti’l-Alemiyye, 2009.
• Ebû Nu‘aym, Ahmed b. Abdillah b. Ahmed b. İshâk el-İsbahânî, Hileyetu’l-Evliyâ ve Tabakâti’l-Esfiyâ, Beyrut: 1978.
• Efendioğlu, Mehmet, “Taktî‘”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000, c. XXXIX, s. 483.
• Elbânî, Muhammed Nâsıruddîn, Silsiletu’l-Ehâdîsi’d-Daîfe ve’l-Mevzûa ve Eseruha’s-Seyyiu fi’l-Umme, Riyad: Dâru’l-Marife, 1992.
• Elbânî, -Sahîhu’l-Câmii’s-Sağir ve Ziyâdâtihi, Beyrut: Mektebetu’l-İslâmî, 1986.
• Eraydın, Kandemir, Din Bilgisi I, İstanbul: İrfan Yayınevi, 1969.
• Eraydın, Selçuk ve M.Yaşar Kandemir, Din Bilgisi II, İstanbul: İrfan Yayınevi, 1969.
• Tebrîzî, Muhammed b. Abdillah Hatîb, Mişkâtu’l-Mesâbîh, Beyrut: Mektebetu’l-İslâmî, 1985.
• Gölpınarlı, Abdülbaki, Cumhuriyet Çocuğunun Din Dersleri 5, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2012
• Gündüz, Turgay, “Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimi ve Öğretimi Kronolojisi 1923-1998” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, (1998): 546.
• Gürtaş, Ahmet ve Mustafa Uzun Postalcı, Din Bilgisi I-II, İstanbul: İrfan Yayınevi, 1968.
• Hâkim en-Neysâbûrî, Muhammed b. Abdillah, el-Mustedrek ale’s-Sahîhayn, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1990.
• Heysemî, Nureddîn Alî b. Ebî Bekr, Mecmeu’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevâid, Kahire: Mektebetu’l-Kutsî, 1994.
• Hocaoğlu, Mehmet, Çocuklarımıza Din Dersleri 4, İstanbul: İnkılap Aka Kitabevi, 1980.
• ‘Irâkî, Ebû’l-Fadl Zeynu’d-Din b. Ebî Bekr b. İbrahim, Tahrîcu Ehâdîsi’l- İhyâi ‘Ulûmid-Din, Riyad: Dâru’l-‘Âsime, 1987.
• Karmış, Orhan ve Abdülkadir Şener, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 6, İstanbul: Devlet Kitapları, 1982.
• Karslı, İlyas, “Arapçadan Türkçeye Tercüme Hataları”, Nüsha V, 2005, 69-90.
• Kenânî, Nuri’d-Din Ali b. Muhammed b. Ali b. Abdirrahmân İbni Arrâk, Tenzihu’ş-Şeriâti’l-Merfûa Ani’l-Ahbâri’l-Şenîati’l-Mevzûâ, Beyrut: Dâru’l-Mektebeti’l-İlmiyye, 1399.
• Kızılkaya, Yavuz, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 11, İstanbul: Enderun Matbaacılık, 2011.
• Kutlu, Sönmez, “Din Öğretiminde Yeni Yöntem Arayışları Uluslararası Sempozyumu”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43, 2002, 301-322.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Din Dersleri I, Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1949.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Din Dersleri I-II, Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1949.
• Müslim, Haccâc el-Kuşeyrî, , Sahîhu Müslim, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
• Okutan, Ahmet, Din Dersleri Orta 1, İstanbul: Türkiye Ticaret Postası Matbaası, 1962.
• Okutan, Gülten ve Ömer Okutan, Din Bilgisi 4, İstanbul: Arif Bolat Kitabevi,1968.
• Olgun, Din Dersleri I, Ankara: Güven Matbaası, 1962.
• Olgun, İbrahim, Din Dersleri 2, Ankara: Ankara Yayınları, 1962.
• Öcal, Mustafa, “Türkiye’de Din Eğitimi Tarihi Literatürü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 12, 2008, 399-430.
• Öztaş (Hallacoğlu), Abdullah, Din Dersleri I, Konya: Ülkü Basımevi, 1965.
• Öztaş (Hallacoğlu), Abdullah, Din Dersleri II, Bolvadin: Ünlü Kitabevi, ts.
• Rona, Aksan, Din Dersleri 4, İstanbul: Asır Matbaası, 1967.
• Sağânî, Radiyetu’d-Dîn el-Hasen b. Muhammed b. Hasen, el-Mevzûât, Dımaşk: Dâru’l-Me’mûn, 1405.
• Aclûnî, İsmâîl b. Muhammed, Keşfu’l-Hafâ ve Müzîlu’l-İlbâs amme’ştehera mine’l-Ehâdîsi alâ Elsineti’n-Nâs, Mektebetu’l-Asri, 2000.
• Sevinç, Abdullah, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 4, Ankara, Kadıoğlu Matbaası, 1992.
• Şahinbaş, Mehmet ve Adil Kabakçı, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 6,İstanbul: Tutku Yayınları, 2005.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali, eş-Şevkânî, el-Fevâidu’l-Mecmûa fî’l-Ehâdîsi’l-Mevdûa, Beyrut: 1987.
• Taberânî, Süleyman b. Ahmed b.Eyyûb, el-Mu’cemu’l-Kebîr, Kahire: Mektebet u İbn Teymîye, 1994.
• Taberânî, el-Mu’cemu’l-Evsat, Kahire: Dâru’l-Haremeyn, 1415.
• Tirmizî, Muhammed b. İsa, el-Câmiu’s-Sahîh, Beyrut: Dâru’l Garbi’l-İslâmî, 1998.
• Uludağ, Süleyman ve Hayati Hökelekli, Enver Uysal, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 10, İstanbul: Ülke Yayın Haber, 2000.
• Yavuz, Kerim ve Ünver Günay, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 4, İstanbul: Yağmur Yayınevi, 1982..
• Yücel, Hasan Ali, Türkiye’de Orta Öğretim, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1994.