Reading The Stories of Halit Ziya Uşaklıgil’s “Ayni Tata” and Oğuz Atay’s “Beyaz Mantolu Adam” Together

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 7, 213 - 226, 03.12.2017

Taner Tunç

Öz

Oğuz
Atay has carried out a breaking with the Tutunamayanlar
novel that shows modern and postmodern features in our literature in the 1970s.
While in Oğuz Atay’s works mostly Western authors are effected, it is known
that Oğuz Atay followed and read some important names of Turkish literature.
Among these authors, Oğuz Atay, who especially thinks and make some
determinations about the works of Halit Ziya, states that he has similar
sensitivities to the author in his diaries. This similarity, which is expressed
when the novels are in questions, also shows itself in the stories that
constitute the subject of our work. The subject of estrangement and pushing out
of the society were processed with similar characters in the stories of Halit
Ziya’s “Ayni Tata” and Oğuz Atay’s “Beyaz Mantolu Adam”. Despite the
similarity of this subject and character, the different formation
of author’s understanding of literary and literary
expectations, the references in the stories and the
differences in the narrator’s position allow us to read the works differently.
In our study, the stories will be handled comparatively considering the
specified properties. 

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya, Ayni Tata, Oğuz Atay, Beyaz Mantolu Adam, Alienation

Halit Ziya Uşaklıgil’in “Ayni Tata” ile Oğuz Atay’ın “Beyaz Mantolu Adam” Hikâyelerini Birlikte Okumak

Öz

Oğuz Atay,
edebiyatımızda modern ve postmodern özellikler gösteren Tutunamayanlar romanı ile 1970’lerde bir kırılmayı
gerçekleştirmiştir. Oğuz Atay’ın eserlerinde çoğunlukla Batılı yazarların
tesiri görülmekle birlikte Türk edebiyatının önemli bazı isimlerini de takip
ettiği, okuduğu bilinmektedir. Bu yazarlar arasında özellikle Halit Ziya’nın
eserleri üzerine düşünen ve bazı tespitlerde bulunan Oğuz Atay, günlüklerinde
yazarla benzer duyarlılıklara sahip olduğunu ifade eder. Romanlar söz konusu
olduğunda dile getirilen bu benzerlik, çalışmamızın konusunu teşkil eden
hikâyelerde de kendisini göstermektedir. Halit Ziya’nın “Ayni
Tata” ve Oğuz Atay’ın “Beyaz Mantolu Adam” hikâyelerinde yabancılaşma ve
toplumun dışına itilme konusu benzer karakterlerle işlenmiştir. Bu
konu ve karakter benzerliğine karşın yazarların edebiyat anlayışlarının ve
edebiyattan beklentilerinin farklı oluşu, hikâyelerdeki göndermeler ve
anlatıcının konumunda görülen ayrılıklar eserleri farklı okumamızı sağlar. Çalışmamızda
belirtilen hususiyetler göz
önünde tutularak hikâyeler karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya, Ayni Tata, Oğuz Atay, Beyaz Mantolu Adam, Yabancılaşma

Kaynakça

• Oğuz, A. (2015). Günlük. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uşaklıgil, H. Z. (2005). İzmir Hikâyeleri (Yay. Haz: Ferhat Aslan). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Kerman, Z. - Huyugüzel, Ö. F. Halit Ziya Uşaklıgil Bibliyografyası. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi. S. 529. Ocak 1996. 164-248.
• Atay, O. (2007) Korkuyu Beklerken. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ecevit, Y. (2014). “Ben Burdayım…” Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tosun, N. (2011). Yabancılaşma, Aydın Eleştirisi ve İroni: Oğuz Atay Öyküleri. “Korkuyu Beklerken” Gelenler Oğuz Atay Öyküleri Üzerine Yazılar (Derleyen: Hilmi Tezgör). İstanbul: İletişim Yayınları, s. 9-24.
• Yağcıoğlu, H. (2011). Modern Bir Mesih: “Beyaz Mantolu Adam”. “Korkuyu Beklerken” Gelenler Oğuz Atay Öyküleri Üzerine Yazılar (Derleyen: Hilmi Tezgör). İstanbul: İletişim Yayınları, s. 47-57.
• Yaşat, D. (2011). Oğuz Atay’ın Öykülerinde ‘Susku’ İzleği. “Korkuyu Beklerken” Gelenler Oğuz Atay Öyküleri Üzerine Yazılar (Derleyen: Hilmi Tezgör). İstanbul: İletişim Yayınları, s. 33-45.
• Gürbilek, N. (2013). Mağdurun Dili, İstanbul: Metis Yayınları.
• Genette, G. (2011). Anlatının Söylemi Yöntem Hakkında Bir Deneme, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Dervişcemaloğlu, B. (2014). Anlatıbilime Giriş, İstanbul: Dergâh Yayınları.