Bibliometric Analysis of Islamic Financial Institutions Literature

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 303 - 318, 28.03.2025

Adem Ruhan Sönmez

https://doi.org/10.15869/itobiad.1608096

Öz

This study aims to identify current trends and research gaps by examining the literature in the field of Islamic financial institutions through bibliometric analysis. The Islamic financial system offers a model that adopts ethical principles such as prohibition of interest (riba), avoidance of uncertainty (gharar) and prohibition of speculative transactions (maysir). Within the scope of the study, 547 studies were analyzed from the Web of Science database; 478 articles, 25 book chapters and other publication types from different disciplines such as business finance, economics, management and religion between the years 2002-2024 were analyzed. The analyses conducted using the VOSviewer program show that the Islamic finance literature is concentrated in the fields of business finance (50.1%), economics (17.6%) and management (15.2%). Malaysia stands out as a leading country in terms of both productivity and citations, while the International Islamic University Malaysia has been one of the most influential institutions. In the keyword analysis, terms such as “Islamic finance” and “Islamic banking” have a central place. Co-author, citation and bibliographical match analyses have shown that authors such as Rihab Grassa and M. Kabir Hassan are influential in the field. The research findings reveal that studies on Islamic financial institutions have an increasing interest not only in Muslim societies but also on a global scale. In conclusion, this study provides a comprehensive framework on the current status and trends of research in the field by examining in detail the visibility and impact of Islamic financial institutions in academic literature. The research findings reveal the increasing integration of the Islamic financial system into the global financial system and the potential for deepening the literature in this field. It is evaluated that future studies on Islamic financial institutions should not only provide theoretical contributions but also provide a broader perspective with applied and interdisciplinary approaches.

Anahtar Kelimeler

İslamic Financial Institutions, İslamic Finance, İslamic Banking, İslamic Economy, Bibliometric Analysis

İslami Finansal Kuruluşlar Alanyazının Bibliyometrik Analizi

Öz

Bu çalışma, İslami finansal kuruluşlar alanındaki literatürü bibliyometrik analiz yöntemiyle inceleyerek mevcut eğilimleri ve araştırma boşluklarını belirlemeyi amaçlamaktadır. İslami finans sistemi, faiz yasağı (riba), belirsizlikten kaçınma (gharar) ve spekülasyona dayalı işlemleri yasaklama (maysir) gibi etik temelli prensipleri benimseyen bir model sunmaktadır. Çalışma kapsamında, Web of Science veri tabanından 547 çalışma analiz edilmiş; 2002-2024 yılları arasında işletme finansmanı, ekonomi, yönetim ve din gibi farklı disiplinlerden 478 makale, 25 kitap bölümü ve diğer yayın türlerini içeren bibliyometrik analiz yapılmıştır. VOSviewer programı kullanılarak yapılan analizlerde, İslami finans literatürünün işletme finansmanı (%50,1), ekonomi (%17,6) ve yönetim (%15,2) gibi alanlarda yoğunlaştığını göstermektedir. Malezya hem üretkenlik hem de atıf açısından lider ülke olarak öne çıkarken, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi en etkili kurumlardan biri olmuştur. Anahtar kelime analizinde ise “Islamic finance” ve “Islamic banking” gibi terimler merkezi bir yer tutmaktadır. Ortak yazar, atıf ve bibliyografik eşleşme analizleri, Rihab Grassa ve M. Kabir Hassan gibi yazarların alanda etkili olduğunu göstermiştir. Araştırma bulguları, İslami finansal kuruluşlara ilişkin çalışmaların sadece Müslüman toplumlarda değil, küresel ölçekte de giderek artan bir ilgiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu çalışma, İslami finansal kuruluşların akademik literatürdeki görünürlüğünü ve etkisini detaylı bir şekilde ele alarak, alandaki araştırmaların mevcut durumu ve yönelimleri hakkında kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Araştırma bulguları, İslami finans sisteminin küresel finansal sisteme entegrasyonundaki artışı ve bu alandaki literatürün derinleşme potansiyelini ortaya koymaktadır. İslami finansal kuruluşlar üzerine yapılacak gelecekteki çalışmaların, yalnızca teorik katkılar sağlamakla kalmayıp, uygulamalı ve disiplinler arası yaklaşımlarla daha geniş bir perspektif sunması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslami Finansal Kuruluşlar, İslami Finans, İslami Bankacılık, İslam Ekonomisi, Bibliyometrik Analiz

Kaynakça

• Abouchatır, H., & Essardı, M. O. (2023). Islamic Microfinance Literature: A Bibliometric Analysis. Recherches et Applications en Finance Islamique (RAFI), 7 (2), 150-169.
• Ahmid, A. & Ondes, T. (2019). Bibliometric Analysis of PhD Dissertations Written in Islamic Banking and Finance in The United Kingdom. Journal of Islamic Economics and Finance, 5(1), 63-91.
• Akbaş, F., Tura, Ü. & Kaya, F. (2021). Web of Science Core Collection Veri Tabanında İslami Bankacılık ile İlgili Yapılan Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (23), 56 - 78.
• Akten Çürük, S. & Kaynar, Z. (2021). Bibliometric Analysis of Islamic Finance Literature. International Journal of Business & Economic Studies, 3 (1), 27-42.
• Ali, A., Ramakrishnan, S., Faisal, F., & Ullah, Z. (2023). Bibliometric Analysis of Global Research Trends on Microfinance İnstitutions and Microfinance: Suggesting New Research Agendas. International Journal of Finance & Economics, 28 (4), 3552-3573.
• Ali, Q., Parveen, S., Aspiranti, T., Nurhayati, N. & Rusgianto, S. (2023). Barriers to The Adoption of Islamic Banking: A Bibliometric Analysis. International Journal of Ethics and Systems, 40(3), 628-650.
• Biancone, P.P., Saiti, B., Petricean, D. & Chmet, F. (2020). The Bibliometric Analysis of Islamic Banking And Finance. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 11 (9), 2069-2086.
• Bollani, L., & Chmet, F. (2020). Bibliometric Analysis of Islamic Finance. European Journal of Islamic Finance.
• Buğan, M. F. (2021). İslam Ekonomisi ve Finansı Alanyazının Bibliyometrik Analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 658-677.
• Çakmak, A. & Efe, Ü. (2024). Yüksek Öğretimde İslami Finansın Son 35 yılı: 1989-2023 Arası Dönemde Türkiye’de İslami Finans Alanında Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Islamic Economics, 4 (1), 55-74.
• Dilek, S. (2020). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisinde 2015-2019 Arasında Yayınlanan İktisat Makalelerinin Bibliyometrik Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2529-2547.
• Dilek, S., Kesgingöz, H., & Güney, O. (2020). Türkiye’de Rekabet Gücü ve Rekabet Avantajı Konularındaki Lisansüstü Tezlerinin Bibliyometrik Profili (2000-2018). Econder Uluslararası Akademik Dergi, 4(1), 6-25.
• Dirik, D., Eryılmaz, İ., & Erhan, T. (2023). Post-Truth Kavramı Üzerine Yapılan Çalışmaların Vosviewer ile Bibliyometrik Analizi. Sosyal Mucit Academic Review, 4 (2), 164-188.
• Handoko, L.H. (2020). Bibliometric Analysis and Visualization of Islamic Economics and Finance Articles İndexed in Scopus By Indonesian Authors. Science Editing, 7 (2), 169-176.
• Hartanto, A., Nachrowi, N. D., Samputra, P. L., & Huda, N. (2024). A Bibliometric Analysis of Islamic Banking Sustainability: A Study Based on Scopus Scientific Database. Journal of Islamic Marketing, 15 (9), 2245-2285.
• Hassan, M. K., Alshater, M. M., Hasan, R., & Bhuiyan, A. B. (2021). Islamic Microfinance: A Bibliometric Review. Global Finance Journal, 49, 1-14.
• Hassan, M.K., Alshater, M.M., Rashid, M. & Hidayat, S.E. (2022). Ten Years of The Journal of Islamic Marketing: A Bibliometric Analysis. Journal of Islamic Marketing, 13(10), 2047-2068.
• Hassanein, A. & Mostafa, M.M.(2023). Bibliometric Network Analysis of Thirty Years of Islamic Banking and Finance Scholarly Research. Quality and Quantity, 57 (3), 1961-1989.
• Ikra, S.S., Rahman, M.A., Wanke, P. & Azad, M.A.K. (2021). Islamic Banking Efficiency Literature (2000–2020): A Bibliometric Analysis and Research Front Mapping. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 14(5), 1043-1060.
• Iqbal, Z. (1997). Islamic Financial Systems. Finance and Development, 34, 42-45.
• Karaoğlan, S. (2020). İslami Finans Literatürünün Retrospektifi: Geçmiş ve Gelecek Öngörüleri Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 1088-1106.
• Kazak, H. (2024). Is Islamic Financial Management Getting Enough Attention? A Bibliometric Analysis. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 15 (7), 1156-1177.
• Lada, S., Chekima, B., Ansar, R., Abdul Jalil, M.I., Fook, L.M., Geetha, C., Bouteraa, M. & Abdul Karim, M.R. (2023). Islamic Economy and Sustainability: A Bibliometric Analysis Using R. Sustainability, 15, 1-21.
• Mi’raj, D.A. & Ulev, S. (2024). A Bibliometric Review of Islamic Economics and Finance Bibliometric Papers: An Overview of The Future of Islamic Economics and Finance. Qualitative Research in Financial Markets, 16 (5), 993-1035.
• Öner, M. H. (2023). İslam Ekonomisi ve İslami Finansın Gelişimi: 2014-2022 Dönemine Ait Bibliyometrik Bir Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19 (1), 82-98.
• Purnomo, J. H. (2024). Trends in Islamic Microfinance Research: A Bibliometric Analysis Using VOSviewer. Islamic Micro Finance Journal, 2 (1), 202-216.
• Qadri, H. M. U. D., Furqan, M., Jafar, A., Ali, H., Tahir, M. & Wasim, M.H. (2023). Current Discussions in Islamic Microfinance Research and Future Agendas: A Bibliometric Study Based on Scopus Database. Journal of Islamic Economics and Finance, 9 (2), 125-160.
• Raza, H., Riaz, N., Rasool, F., & Riaz, A. (2024). Islamic Banking and Finance: A Systematic Literature Review And Bibliometric Analysis. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 10 (2), 73-86.
• Rehman, S., & Othman, R. (1994). Islamic Economics Literature: A Bibliometric Analysis. Intellectual Discourse, 2 (2), 131-144.
• Rusydiana, A. S., Sanrego, Y, D., & Rahayu, S. S. (2021). Modeling Islamic Economics and Finance Research: A Bibliometric Analysis. International Journal of Islamic Economics and Finance (IJIEF), 4 (1), 149-176.
• Sarı, S. S. & Saka Ilgın, K. (2024). İslami Finans Alanyazınındaki Araştırmaların Bibliyometrik Analizi. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 10 (2), 338-364.
• Sari, M. (2022). Development of Islamic Microfinance: A Bibliometric Approach. Tamkin Journal, 1(1).
• Shinkafi, A. A., & Ali, N. A. (2017). Contemporary Islamic Economic Studies on Maqasid Shari’ah: A Systematic Literature Review. Humanomics, 33 (3), 315-334.
• Sholihin, M., Ali, R., & Wanto, D. (2021). Shariah Compliance in Islamic Economics: A Bibliometric Analysis. Malaysian Journal of Economic Studies, 58(2), 315-337.
• Srisusilawati, P., Rusydiana, A. S., Sanrego, Y. D., & Tubastuvi, N. (2021). Biblioshiny R Application on Islamic Microfinance Research. Library Philosophy and Practice, 2021(5096), 1-24.
• Tijjani, B., Ashiq, M., Siddique, N., Khan, M.A. & Rasul, A. (2020). A Bibliometric Analysis of Quality Research Papers in Islamic Finance: Evidence from Web Of Science. ISRA International Journal of Islamic Finance, 13, 84-101.
• Tumewang, Y.K., Yunita, D.N. & Hassan, M.K. (2024). A Bibliometric Analysis of ESG in Islamic Banks: Mapping Current Trends And Projecting Future Research Direction. Journal of Financial Reporting andAccounting, 1985-2517.
• Ulfi, I., Mubarrok, U. S., Sawarjuwono, T. & Fianto, B. A. (2023). A Review on Islamic Microfinance Literature. Jurnal Manajemen Dan Kewirausahaan, 8 (2), 88–101.
• Ülev, S. (2022). İslami Mikrofinans: Bir Literatür İncelemesi. Adam Academy Journal of Social Sciences, 12(1), 169-210.
• Yurtseven, M. (2019). İslam Ekonomisi Alanında Yapılan Tezlerin Bibliyometrik Açıdan İncelenmesi: Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (43), 111–138.