FROM MOTHERLESS BROOKLYN TO ÖKSÜZ BROOKLYN: TRANSLATING THE STYLE OF JONATHAN LETHEM

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 1, 51 - 65, 28.12.2010

Burç Dinçel

Öz

Çağdaş Amerikan yazar Jonathan Lethem'ın eserleri, yazarın romanlarında geliştirdiği biçem dikkate alındığında, çeviri sürecinde biçem kavramının sahip olabileceği rolü inceleyebilmek açısından verimli bir zemin oluşturmaktadır. Bu çalışma, söz konusu tartışmayı çıkış noktası alarak, Motherless Brooklyn'in Türkçe çevirisinin, biçem ve metonimi kavramları açısından bir çözümlemesini sunmaktadır. Makalede, kaynak ve erek metinlerin çözümlenmesi aşamasında, çeviri eylemine yönelik betimleyici bir anlayış geliştirebilmek maksadıyla, Raymond van den Broeck'in modelinden faydalanılmaktadır. Buna ek olarak makale, metonimi kavramı bağlamında, Maria Tymoczko'nun konu hakkında kaleme aldığı kuramsal yazılarından yararlanarak, erek metnin, metonimi kavramı ışığında biçemsel açıdan çözümlenmesine zemin hazırlamak için sırasıyla, kaynak metnin ve kaynak metinle aynı adı taşıyan ikinci bölümünün metonimik özelliklerini ortaya koymaktadır. Ayrıca, Öksüz Brooklyn'den seçilen pasajlar üzerine odaklanan çalışma, okura, Sabri Gürses'in çevirisinin biçemsel açıdan bir çözümlemesini sunarak, Lethem'ın romanlarında geliştirdiği biçemi Türkçe çevirisinden izleme olanağı vermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Biçem, biçembilim, metonimi, Jonathan Lethem, çeviri kararları

Kaynakça

• BOASE-BEIER, Jean (2006) Stylistic Approaches to Translation, Manchester: St. Jerome.
• COOKE, Olga Muller (1985) „Reviewed Work(s): Andrey Bely: A Critical Study of the Novels, by J. D. Elsworth and Andrej Belyj's Petersburg, James Joyces Ulysses, and the Symbolist Movement, by Alexander Woronzoff‟, Slavic Review, 44 (3), 584-586.
• GUTT, Ernst-August (2000) „Translation as Interlingual Interpretive Use‟, in Venuti, Lawrence (ed.), The Translation Studies Reader, London-New York: Routledge, 376-396.
• GÜRSES, Sabri (2006) Çevirmeni Çevirmek: Nabokov‟un Eugene Onegin Çevirisi ve Türkçe Onegin Çevirileri, Istanbul: Istanbul University MA Thesis (not published).
• LEECH, Geoffrey N. (1969) A Linguistic Guide to English Poetry, London and New York: Longman.
• LETHEM, Jonathan (1999) Motherless Brooklyn, New York: Doubleday.
• LETHEM, Jonathan (2004) Öksüz Brooklyn, trans. Sabri Gürses, Istanbul: Plan B Yayınları.
• LODGE, David (1977) The Modes of Modern Writing: Metaphor, Metonymy, and the Typology of Modern Literature, London: Edward Arnold.
• MANSDORF, Irwin J. (2001) “Tic Disorders”, in Handbook of Child Behavior Therapy in the Psychiatric Setting, Ammerman, Robert T. and Hersen, Michael (eds.), New York: John Wiley & Sons.
• MORRONE, Francis (2001) An Architectural Guidebook to Brooklyn, New York: Gibbs Smith.
• PEACOCK, James (2007) „Jonathan Lethem‟s Genre Evolutions‟, in Forum Special Issue 1: Evolutions, The University of Edinburgh Postgraduate Journal of Culture and the Arts, Edinburgh: University of Edinburgh Press.
• SCHIFF, James (2006) „A Conversation with Jonathan Lethem‟, in The Missouri Review, 29 (1), 116-134.
• SCHWARTZ, Richard B. (2002) Nice and Noir: Contemporary American Crime Fiction, Columbia: University of Missouri Press.
• SPERBER, Dan and Wilson, Deidre (1996) „On Verbal Irony‟, in The Stylistics Reader: From Jakobson to Present, Weber, Jean Jacques (ed.), London and New York: Arnold, 260-279.
• TURNER, George (1973) Stylistics, Harmondsworth: Penguin.
• VAN DEN BROECK, Raymond (1985) “Second Thoughts on Translation Criticism: A Model of its Analytic Function” in Hermans, Theo. (ed.), The Manipulation of Literature, Studies in Literary Translation, London: Croom Helm, pp. 54-62.
• TYMOCZKO, Maria (1995) „The Metonymics of Translating Marginalized Texts‟, in Comparative Literature, 47 (1), 11-24.
• TYMOCZKO, Maria. 1999. Translation in a Postcolonial Context, Manchester: St. Jerome.