A Comparative Examination of Some Basic Concepts and General Structure of Food Criminal Law

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 67 - 102, 04.07.2019

Mehmet Maden

Öz

Some of the basic concepts alongside the general structure of food criminal law are examined comparatively in this paper. The aforementioned basic concepts are specifically, “food”, “the right to adequate food”, “food security, “food safety” and “food fraud”. As regards the general structure of food criminal law, after a brief look at international concerns, we will examine the classifications and formulations of breaches of the law as well as some crime types. In particular, some characteristics of the two crime types which are directly related to food criminal law and regulated under the Turkish Criminal Code under the headings of “adding poisonous substances” (s 185) and “commerce of spoiled or altered foods and medicines” (s 186) have been explored. In this paper, we focus on “food safety” as one of the main legal values protected through food criminal law, not on the issues related to “food security” and “economic interests of consumers”. With this paper, by comparatively presenting some of the basic concepts and the general structure of food criminal law, we have attempted to lay the foundations for future studies on food criminal law.

Anahtar Kelimeler

Food criminal law, food security, food safety

Gıda Ceza Hukukunun Bazı Temel Kavramları ve Genel Yapısı Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme

Öz

Bu çalışmada, gıda ceza hukukunun temel bazı kavramları ve genel yapısı mukayeseli bir incelemeyle ele alınmıştır. Belirtilen temel kavramlar, özellikle, “gıda”, “yeterli gıda hakkı”, “gıda güvencesi”, “gıda güvenliği” ve “gıda dolandırıcılığı”dır. Gıda ceza hukukunun genel yapısıyla ilgili olarak; uluslararası boyut kısaca ele alındıktan sonra, hukuka aykırılıkların tasnifi ve formülasyonu incelenmiş ve ilgili bazı suç tipleri üzerinde durulmuştur. Türk Ceza Kanunu’nda, doğrudan gıda ceza hukukunu ilgilendiren ve “zehirli madde katma” ve “bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti” başlıkları altında düzenlenen iki suç tipinin bazı hususiyetleri üzerinde özellikle durulmuştur. Çalışmanın odak noktası, gıda ceza hukukuyla korunan ana hukuki değerlerden gıda güvenliği olmuştur. Böylece, gıda güvencesiyle ve tüketicilerin ekonomik menfaatleriyle ilgili meseleler çalışmanın merkezinde yer almamaktadır. Bu çalışmayla, gıda ceza hukukuyla ilgili temel bazı kavramların ve gıda ceza hukukunun genel yapısının mukayeseli bir incelemeyle ortaya konulmasıyla, bundan sonraki çalışmalar için faydalı bir temel oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gıda ceza hukuku, gıda güvencesi, gıda güvenliği

Kaynakça

• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler (Adalet Yayınevi, Ankara 2015)
• Aynural Ö M, Soyut Tehlike Bağlamında Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu (TCK 179 / 3) (İstanbul Ceza Hukuku ve Kriminoloji Arşivi Yayın No: 15, On iki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018)
• Buzbaş N, ‘Türkiye ve AB’de Gıda Güvenliği: Ortaklığın Sinerjisi’ (28. Türkiye-AB Karma İstişare Komitesi Toplantısı Edinburg, İskoçya 13-14 Eylül 2010) <https://tobb.org.tr/AvrupaBirligiDairesi/Dokumanlar/Faaliyetler/kik/(13)%20synergy-food-safety-cooperation-tr.pdf> (Erişim: 20.03.2019)
• Çevik F E / Çakan H, ‘Adli Bilimler ve Gıda Güvenliği’ (Bildiri Özeti) in 6. Gıda Güvenliği Kongresi (3-4 Mayıs 2018 İstanbul) Bildiri Özetleri Kitabı <http://www.gidaguvenligikongresi.org/ggkabstracttr.pdf> (Erişim: 08.3.2019)
• Dursun S, Sermaye Piyasasında Gerçeğe Aykırılıktan Doğan Suçlar (On iki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010) Daragenli V S, ‘Tehlike Suçları’ (T. C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1998)
• Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ulusal Gıda ve Beslenme Stratejisi Çalışma Grubu Raporu (Ankara 2001) <http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Ulusal_Gida_ve_Beslenme_Stratejisi_Calisma_Grubu_Raporu%E2%80%8B.pdf> (Erişim: 22.03.2019)
• Donini M, ‘Health Protection and Food Safety Regulation in Italy: From the Current Legislation to the Reform Project of 2015’ in Adan Nieto Martín, Ligeia Quackelbeen and Michele Simonato (eds), Food Regulation and Criminal Justice (International Colloquium Section II of the AIDP XXth World Congress, Beijing, China, 23rd-26th September 2016) 87 (2) RIDP 225 (Maklu 2016)
• FAO’s Agriculture and Development Economics Division (ESA) (with support from the FAO Netherlands Partnership Programme (FNPP) and the EC-FAO Food Security Programme), ‘Food Security’ (June 2006) 2 Policy Brief 1 <http://www.fao.org/forestry/13128-0e6f36f27e0091055bec28ebe830f46b3.pdf> (Erişim: 28 Nisan 2019)
• Hafızoğulları Z / Özen M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (US-A Yayıncılık, Ankara 2010)
• ¾ ¾ Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Topluma Karşı Suçlar (US-A Yayıncılık, Ankara 2017)
• Koca M / Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015)
• Koç E, Gıda Güvenliği ve İdarenin Yetkileri (T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Kamu Hukuku Programı Doktora Tezi, İzmir 2014) <https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp> (Erişim: 2019)
• Lähteenmäki-Uutela A / Tähkäpää S / Nummela H / Marimuthu S, ‘Food and Crime in Finland’ in Adan Nieto Martín, Ligeia Quackelbeen and Michele Simonato (eds), Food Regulation and Criminal Justice (International Colloquium Section II of the AIDP XXth World Congress, Beijing, China, 23rd-26th September 2016) 87 (2) RIDP 203 (Maklu 2016)
• Mauri M C, ‘Report on Criminal Protection in the Food Market in Spain’ in Adan Nieto Martín, Ligeia Quackelbeen and Michele Simonato (eds), Food Regulation and Criminal Justice (International Colloquium Section II of the AIDP XXth World Congress, Beijing, China, 23rd-26th September 2016) 87 (2) RIDP 245 (Maklu 2016)
• Martín A N, ‘General Report on Food Regulation and Criminal Law’ in Adan Nieto Martín, Ligeia Quackelbeen and Michele Simonato (eds), Food Regulation and Criminal Justice (International Colloquium Section II of the AIDP XXth World Congress, Beijing, China, 23rd-26th September 2016) 87 (2) RIDP 17 (Maklu 2016) (2016)
• Niyaz Ö C / İnan İ H, ‘Türkiye’de Gıda Güvencesinin Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi’ (2016) 13(2) Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1 <http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/277965> (Erişim: 22.03.2019)
• Özen M, ‘Kamu Sağlığına Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 185, 186, 187)’ (2008) LXVI (2) İÜHFM 163 ¾ ¾ Gıda Hukuku (Adalet Yayınevi, Ankara 2015)
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015)
• Sınar H / Önok R M, ‘General Evaluation of Food Regulation in Turkish Criminal Justice System’ (December 2016) 13 Law & Justice Review 36
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ulusal Gıda ve Beslenme Stratejisi Çalışma Grubu Raporu (Ulusal Gıda ve Beslenme Eylem Planı I. Aşama Çalışması Eki İle) (Yayın No DPT: 2670, Mart 2003) <http://tarim.kalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/Ulusal_GidaveBeslenme_Eylem_PlaniTaslak-04-11-2014.pdf> (Erişim: 22.03.2019)
• T.C. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği İngilizce İnternet Sayfası: <https://www.mgk.gov.tr/en/> (Erişim: 20.03.2019)
• T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu İngilizce İnternet Sayfası: <http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/en/home-page/mainpage> (Erişim: 20.03.2019)
• Yaşar O / Gökcan H T / Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu (C. 4, Adalet Yayınevi, Ankara 2010)
• Yenerer Çakmut Ö, ‘Türk Ceza Yasası’nda Zehirli Madde Katma Suçu (TCK m. 185)’ (Ağustos 2007) 4 Ceza Hukuku Dergisi 247
• Zafer H / Pamuk G / Çakır K, Gerekçeli-Açıklamalı-İçtihatlı Kabahatler Kanunu (Beta, İstanbul 2014)