Çevre Ceza Hukukunun İdari Bağlılığı

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 41 - 95, 20.05.2022

Meral Balcı

https://doi.org/10.26650/JPLC2022-1080498

Öz

Çalışmanın amacı çevre ceza hukukunun önemli meselelerinden birini oluşturan idari bağlılık kurumunu irdelemektir. Konu hakkında Alman Çevre Ceza Hukuku’nda çok kapsamlı çalışmalar yer almakla birlikte, Türk hukukunda konuyu inceleyen az sayıda çalışma bulunmaktadır. Çevre suçlarının yapısal özelliği gereği, idari bağlılık önem taşımaktadır. Çalışmada öncelikle çevrenin korunmasında ceza hukuku müdahalesinin gerekliliğine yer verilecektir. Bu husus önemlidir, zira çevrenin salt idare hukuku kapsamında korunmasına ilişkin eğilimin yerinde olmadığının tespiti gereklidir. Çalışma, idari bağlılığın ceza hukukunun genel esasları çerçevesinde incelenmesini kapsadığı için, idari çevre hukukuna yer verilmeyecektir. Çevre ceza hukukunun hem idare hukuku ile hem de ceza hukuku ile ilişkili olması nedeniyle ön plana çıkan idari bağlılık kurumunun çevre suçlarındaki etkisi çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Bu bağlamda çevre suçlarının düzenleniş şekilleri itibariyle idari bağlılığın derecelendirilmesine yer verilecektir. Çevre suçlarında katı idari bağlılık soyut tehlike suçu ile kısmi bağlılık ise somut tehlike suçu ile ilişkilendirilecek olup, idari bağlılığın etkisinin kaldırılması gereken durum olarak, insan sağlığı bakımından ciddi çevre kirliliği ele alınacaktır. Konuya ilişkin bütünlüğün sağlanması için ayrıca idari bağlılığın görünüm şekilleri incelenecek ve idari bağlılık kapsamında ortaya çıkan sorunlar ele alınacaktır. Özellikle kanunîlik ilkesinin sonucu olarak belirlilik ilkesi kapsamında idari bağlılığın değerlendirilmesi önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevre suçu, Tehlike suçu, İdari bağlılık

Administrative Dependence of Environmental Criminal Law

Öz

The aim of this paper is to examine administrative dependence, which is one of the important issues of environmental criminal law. Although there are extensive studies on the subject in German Environmental Criminal Law, there are few studies examining the subject in Turkish law. In this paper, first of all, the necessity of criminal law intervention in the protection of the environment will be discussed. This point is important because it is necessary to establish that the tendency toward the protection of the environment only within the scope of administrative law is not appropriate. The paper comprises the examination of administrative dependence within the framework of the general principles of criminal law; thus, administrative environmental law will not be assessed. The effect of administrative dependence, which comes to the fore because environmental criminal law is related to both administrative law and criminal law, constitutes the main framework of the paper. In this context, the gradation of administrative dependence in terms of the regulation of environmental offenses will be included. To provide the integrity of the subject, the forms of administrative dependence will be examined and the problems arising within the scope therein will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Environmental offense, Endangerment offense, Administrative dependence

Kaynakça

• Albrecht H, Günter H ve Meinburg V, ‘Umweltschutz durch Strafrecht? Empirische und rechtsvergleichende Untersuchungsvorhaben zum Umweltstrafrecht und zur Umweltkriminalitat’ (1984) Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 943-998. google scholar
• Albrecht H. J, ‘Environmental Criminal Laws and Environmental Crimes in Europe - Problems and Prospects’ (1994) 2 (2) European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, 168-179. google scholar
• Artuk M. E, ‘Çevrenin Kasten Kirletilmesi Suçu (TCK. m.181)’ (2014) 1 (1) İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 37-48. google scholar
• Aygörmez G. A, Çevre Ceza Hukuku Çevre Ceza Genel Hükümler C. I (On İki Levha 2021). google scholar
• Backes O, ‘Umweltstrafrecht’ (1973) 28 (11/12) Juristenzeitung 337-342. google scholar
• Baumann J, Weber U, Mitsch W ve Eisele J, Strafrecht Allgemeiner Teil Lehrbuch, (12. bs, Ernst und Werner Gieseking 2016). google scholar
• Bayraktar K, Çevreye Karşı Suçlar, Özel Ceza Hukuku Cilt 5 (On İki Levha 2019). google scholar
• Bloy R, “Die Straftaten gegen die Umwelt im System des Rechtsgüterschutzes” (1988) 100 (3) Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 485-507. google scholar
• Boaster Neil, An Introduction to Transnational Criminal Law (2. bs, Oxford 2018). google scholar
• Breuer R, ‘Verwaltungsrechtlicher und strafrechtlicher Umweltschutz - Vom Ersten zum Zweiten Umweltkriminalitatsgesetz’ (1994) 49 (22) Juristenzeitung 1077-1091. google scholar
• Dölling D, ‘Umweltstraftat und Verwaltungsrecht’ (1985) 40 (10) Juristenzeitung 461-469. google scholar
• Dölling D, ‘Review of Umwelt-Strafrecht. Sonderausgabe der Kommentierung der §§ 311 d, e, 324-330 d in der 10. Auflage des Leipziger Kommentars zum Strafgesetzbuch, by J. Steindorf’ (1987) 42 (6) Juristenzeitung 291-292. google scholar
• Faure M, ‘The Development of Environmental Criminal Law in the EU and its Member States’ (2017) 26 Review of European Community & International Environmental Law 139-146. google scholar
• Faure M, ‘The Revolution in Environmental Criminal Law in Europe’ (2017) 35 (2) Virginia Environmental Law Journal 321-356. google scholar
• Faure M, Environmental Criminal Liability: The Long and Winding Road towards an Effective Environmental Criminal Law System in the EU in Marjan Peeters and Mariolina Eliantonio (eds), Research Handbook on EU Environmental Law (Elgar 2020). google scholar
• Faure M ve Oudijk J. C, ‘Die Strafgerichtliche Überprüfung von Verwaltungsakten im Umweltrecht’ (1994) 49 (2) Juristenzeitung 86-91. google scholar
• Faure M ve Visser M, ‘How to Punish Environmental Pollution - Some Reflections on Various Models of Criminalization of Environmental Harm’ (1995) 3 European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice 316-368. google scholar
• Götze R, ‘Umweltstrafrecht (ReneBörner) Buchbesprechung’, NuR (2020) 42-43. google scholar
• Güneş A. M, Çevre Hukuku (3. bs, Adalet 2020). google scholar
• Heinrich B, ‘Zum heutigen Zustand der Kriminalpolitik in Deutschland’ (2017) 1 Kriminalpolitische Zeitschrift (KriPoZ) 4-20. google scholar
• Herrmann J, ‘Die Rolle des Strafrechts beim Umweltschutz in der Bundesrepublik Deutschland’ (1979) 91 (2) Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 281-308. google scholar
• Hoppe W ve Beckmann M, Umweltrecht (C. H. Beck 1989). google scholar
• Kangal Z. T, Kabahatler Hukuku (3. bs, Adalet 2022) google scholar
• Kangal Z. T, ‘Anayasal Güvence Olarak Suçta ve Cezada Kanunîlik İlkesi’ (2011) 6 (17) Ceza Hukuku Dergisi 61-106. google scholar
• Kayaer N, ‘Atık ve Artıklarla Çevrenin Kasten Kirletilmesi Suçu (TCK m. 181/1)’ (2019) 21 (1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 139-203. google scholar
• Kılıç A. Ş, Ceza Hukukunda Hukuka Aykırılık (Yayımlanmamış Doktora Tezi) (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü 2020). google scholar
• Kretschmer B, ‘Das Umweltstrafrecht und das Umweltordnungswidrigkeitenrecht in Deutschland’ (2010) 7 (2) Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 55-77. google scholar
• Kuhlen L, ‘Umweltstrafrecht - auf der Suche nach einer neuen Dogmatik’ (1993) Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 697-726. google scholar
• Kühl K, ‘Probleme der Verwaltungsakzessorietât des Strafrechts, insbesondere im Umweltstrafrecht’in Wilfried Küper, Ingeborg Puppe (eds.) Festschrift für Karl Lackner zum 70. Geburtstag am 18. Februar 1987 (De Gruyter 1987) 815-861. google scholar
• Lahti R, ‘Über die neueste Strafrechtsentwicklung in Finnland’ (2003) Juridica International VIII 62-67. google scholar
• Laufhütte H ve Möhrenschlager M, ‘Umweltstrafrecht in neuer Gestalt’ (1980) 92 (4) Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 912-972. google scholar
• Lüthge B. J ve Klein M. L, ‘Die materielle Genehmigungsfâhigkeit im Umweltstrafrecht: Bekanntes Problem, neue Ansâtze’ (2017) 129 (1) Zeitschrift fir die gesamte Strafrechtswissenschaft 48-81. google scholar
• Maden M, ‘Bir Tehlike Suçu Olarak “Gürültüye Neden Olma” (TCK, m. 183) ve Tehlike Suçlarına İlişkin Genel Tespitler’ (2021) 25 (1) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 431-469. google scholar
• Maviş V, Türk Ceza Kanunu’nda Çevreye Karşı Suçlar (Yetkin Yayınları 2021). google scholar
• Mrsic G, ‘Environmental Protection From The Aspect Of Criminal Law’ (2021) 8 (1) Intereulaweast 129-151. google scholar
• Okuyucu E. G, ‘Environmental Criminal Law in the European Union’ (2021) 70 (3) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 909-924. google scholar
• Ölmez G, Suçun Tanımlanabilir ve Değerlendirilebilir Unsurları (Yayınlanmamış Doktora Tezi) (Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü 2020). google scholar
• Özen M, ‘Çevreye Karşı İşlenen Suçlar (TCK md. 181, 182)’ (2010) 18 (1) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9-43. google scholar
• Özenbaş N, ‘Çevrenin Ceza Hukuku Yoluyla Korunması Kapsamında Çevrenin Kirletilmesi Suçları’ (2013) International Conference On Eurasian Economies 924-931. google scholar
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (17. bs, Seçkin Yayıncılık 2021). google scholar
• Özgüç L. E, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Çerçevesinde Çevrenin Kasten Kirletilmesi Suçu (On İki Levha 2020). google scholar
• Paeffgen H.-U, ‘Overlapping Tensions between Criminal and Administrative Law: the Experience of West German Environmental Law’ (1991) 3 (2) Journal of Environmental Law 247-264. google scholar
• Samson E, ‘Konflikte zwischen öffentlichem und strafrechtlichem Umweltschutz’ (1988) 43 (17) Juristenzeitung 800-805. google scholar
• Saurer J, ‘Die Verwaltungsakzessorietât des Umweltstrafrechts — Eine Koordinationsstrategie Im Wandel’ (2017) 50 Die Verwaltung 339-365. google scholar
• Schall H, ‘Das Umweltstrafrecht heute: ein blofies Alibi-Instrument?’ in Roland Hefendehl and Tatjana Hörnle (eds) Festschrift für Bernd Schünemann zum 70. Geburtstag am 1. November 2014 (De Gruyter 2014) 815-826. google scholar
• Sınar H, ‘Çevre Ceza Hukukunun Gelişimi ve Çevrenin Ceza Normları ile Korunması Rejimi Yönünden Almanya ve Fransa’ (2013) 8 (2) Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 417-444. google scholar
• Şen E, Çevre Ceza Hukuku (Kazancı Hukuk Yayınları 1994). google scholar
• Talas S, ‘Türk Ceza Kanunu’nda Çevrenin Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçları’ (2013) LXXI (1) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1147-1157. google scholar
• Taşkın O. E, ‘Maddi ve Muhakeme Boyutuyla Çevre Ceza Hukukuna Dair Bazı Tespitler/Kısmi Öneriler’ (2015) 3 (1) Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi 119-166. google scholar
• Taşkın O. E, ‘Son Çare (Ultima Ratio) Olarak Ceza Hukuku’ (2016) 15 (1) Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 59-91. google scholar
• Tezcan D, ‘Çevre Suçları ile İlgili Bazı Değerlendirmeler’ Prof. Şükrü POSTACIOĞLU’na ARMAĞAN (D.E.Ü. Hukuk Fak. Dön. Sermaye İşl. yayınları No: 81 1997) 349-378. google scholar
• Tiedemann K, Die Neuordnung des Umweltstrafrechts Gutachtliche Stellungnahme zu dem Entwurf eines Sechzehnten Strafrechtsânderungsgesetzes (Gesetz zur Bekâmpfung der Umweltkriminalitöt) (Walter de Gruyter 1980). google scholar
• Toroslu N, Ceza Hukuku ve Çevre (Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını 1982). google scholar
• Ulu G, ‘İdari İşlemin Unsurlarının İşlevi’ (2020) 19 (38) İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 74-102. google scholar
• Ünal O. G, Türk Ceza Hukuku’nda Tehlike Suçları (Yayınlanmamış Doktora Tezi) (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü 2020). google scholar
• Ünver Y, Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer (Seçkin Yayıncılık 2003). google scholar
• Ünver Y, ‘Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Çevrenin Kirletilmesi Suçları’ (2005) 24 Güncel Hukuk Dergisi 52-53. google scholar
• Ünver Y ve Nuhoğlu A, Federal Almanya Çevre Ceza Hukuku (Beta 1999). google scholar
• Yaşamış F. D, ‘Çevre Ceza Hukuku’nda Son Gelişmeler: Yeni Türk Ceza Kanunu ve Kabahatler Kanunu’ (2005) 58 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137-147. google scholar
• Yıldız A. K, Çevrenin Kasten Kirletilmesi, Özel Ceza Hukuku Cilt 5 (On İki Levha 2019). google scholar
• Yılmaz S, Çevre Hukuku Bağlamında Türk Ceza Kanunundaki Çevre Suçları (Adalet 2013). google scholar
• Yokuş Sevük H, Çevre Hukuku Doğal Çevrenin Korunması (Adalet Yayınları 2013). google scholar