İHAM İçtihadı Açısından Türkiye’de Vergi ve Ceza Yargılamalarının Etkileşimi Sorunu

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 307 - 338, 31.12.2022

Barış Bahçeci

https://doi.org/10.26650/JPLC2022-1039688

Öz

Bu çalışmanın konusu, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine (İHAS/Sözleşme) ek 7 numaralı protokolün 4. maddesi (P 7-4) kapsamında geliştirilen, vergi ve ceza yargılamaları arasında içerik ve zaman yönünden bağlantılı olma koşulunun Türk hukuku açısından doğurduğu uyum sorunudur. Bu kapsamda öncelikle İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) içtihadının gelişim çizgisi incelenmiş, 2014 yılında Finlandiya’ya karşı verilen Glantz ve Nykänen kararları ile başlayan ve son olarak 2021 yılında İzlanda’ya karşı verilen Kristjansson kararına kadar, içerik ve zaman unsurlarının nasıl yorumlandığı analiz edilmiştir. Ardından İHAM’ın yarattığı içtihadın Türk hukuku ile uyumsuz yönleri ortaya konulmuştur. Son bölümde, içerik ve zaman yönünden bir bağlantının içtihat yoluyla kurulabileceği iddiasıyla bir çözüm yolu önerilmiştir. Bu bağlamda, Vergi Usûl Kanunu (VUK) md 359’da yer alan ve kasıt incelemesi yapılırken vergi tekniği bilgisine ihtiyaç duyulan ve duyulmayan suçlar arasında sistematik bir ayrım yapılmıştır. Birinci gruba giren suçlarda, mükerrer bir değerlendirmenin önüne geçmek için, kasıt incelemesinin vergi tekniği bilgisiyle öne çıkan vergi mahkemesince yapılması, varılacak sonuca göre suçun gerçek kişi failinin ceza mahkemesince belirlenmesi önerilmektedir. İkinci grup suçlarda ise kasıt incelemesi için bir vergi tekniği bilgisi gerekmediği gözetilerek, ilkinin aksine ceza mahkemesi kararının vergi mahkemesince dikkate alınması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vergi kaçakçılığı, İHAM içtihadı, İçerik ve süre yönünden bağlantı, Vergi ziyaı

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

The Question of Interaction between Tax and Criminal Proceedings in Turkiye in Terms of ECtHR Jurisprudence

Öz

This study deals with the question of harmonization between tax and criminal proceedings in Turkish law resulting from the condition of “sufficiently close in substance and in time” as applied within the scope of Article 4 of Protocol No. 7 (P7-4) of the European Convention on Human Rights (ECHR). In this context, the study first examines the developmental line of jurisprudence regarding the European Court of Human Rights (ECtHR) and then examines how the elements of “substance” and “time” have been interpreted, starting with the Glantz and Nykänen judgments against Finland in 2014 and ending with the Kristjansson judgment against Iceland in 2021. Afterward, the study finds aspects of the case-law as created by the ECtHR to be incompatible with Turkish law. Because no legal regulation exists in Turkish law that provides a connection between “substance” and “time,” the final section proposes a solution to the identified problems. In this context, a systematic distinction has been made between crimes that do and do not require knowledge of tax techniques. The study recommends with regard to the first type of crime that an investigation into deliberateness be carried out by the tax court with its expert knowledge of tax techniques in order to avoid a repetitive evaluation, and then based on the result, the criminal court should determine the real person or entity who perpetrated the crime. With regard to the second type of crime, no knowledge of tax technique is required for the investigation into intent and thus in conclusion and unlike with the first case, the tax court is recommended to take the criminal court decision into account.

Anahtar Kelimeler

Ne bis in idem, Tax evasion, ECtHR jurisprudence, Connection in substance and in time, Tax loss, Vergi kaçakçılığı, İHAM içtihadı, İçerik ve süre yönünden bağlantı, Vergi ziyaı

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Ağar, S. Vergi Kaçakçılığı Kapsamında Defter ve Belgeleri İbraz Etmeme Suçu (1. Baskı, Seçkin 2016) google scholar
• Akçaoğlu, Ertuğrul. ‘Vergi Ziyaı Kavramı Üzerine Bazı Tespit ve Değerlendirmeler içinde: Ekonomik Suçlar ve Yargı Kararları Sempozyumu (1. Baskı, Yetkin 2017) 21-28. google scholar
• Akkaya, M. ‘Vergi Kaçakçılığı Suçları: Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar’ içinde: Ekonomik Suçlar ve Yargı Kararları Sempozyumu (1. Baskı, Yetkin 2017) 29-42 google scholar
• Candan, T. Vergisel Kabahatler ve Suçlar (5. Baskı, Yetkin 2022) google scholar
• Grabenwarter, Christoph. European Convention on Human Rights: Commentary (C. H. Beck, Hart, Nomos, Helbing Lichtenstein 2014) google scholar
• Harris, O’boyle and Warbrick, Law of the European Convention on Human Rights (4th edn.Oxford University Press 2018) google scholar
• Kaneti, S. / Ekmekçi, E. / Güneş, G. / Kaşıkçı, M. Vergi Hukuku (1. Baskı, Filiz 2019) google scholar
• Kaşıkçı, M. Türk Hukukunda Vergi Kaçakçılığı Suçları (1. Baskı, Ethemler 2007) google scholar
• Leach, Philip Taking a Case to the European Court of Human Rights (3rd edn., Oxford University Press 2017) google scholar
• Trechsel, S. Human Rights in Criminal Proceedings (First Edition, Oxford 2005) google scholar
• William A. Schabas, The European Convention on Human Rights: A Commentary (Oxford University Press 2015) google scholar
• Şahbaz, İ. Aynı Fiilden Bir Kez Yargılanma (Yetkin: 2020) google scholar
• Şenyüz, D. Vergi Ceza Hukuku (8. Baskı, Ekin 2015) google scholar
• Akkaya, M. ‘Vergi Mahkemesi ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Etkileşimi Üzerine Bir İnceleme’ (2000) 49 (1) AÜHFD 85. google scholar
• Attard, Robert. The ECtHR’s Recent Tax Judgments on the Non Bis in Idem Rule’ (2017) 26 EC Tax Rev 335. google scholar
• Bahçeci, B. ‘Redefining the Concept of Penalty in the Case-law of the European Court of Human Rights’, (2020) 26 (4) European Public Law 867. google scholar
• Bahçeci, B. ‘İHAM İçtihadında Vergi Cezalarında ne bis in idem’, AÜHFD (2018) 67 (2) 253. google scholar
• Bahçeci, B. & Çelik, B. The Question of Interaction between the Tax and Criminal Proceedings In the ECtHR Case-law (2022) 50 (8-9) Intertax 649. google scholar
• Baron J. & Poelmann, E. ‘Tax Penalties: Minor Criminal Charges’ (2017) 45 Intertax 816. google scholar
• Peeters, B. ‘The New Ne Bis in Idem Rule. Do the EUCJ and the ECtHr Follow the Same Track?’ (2018) 4 EC Tax Review 182. google scholar
• Şenyüz, D. ‘Vergi Kaçakçılığı Suçunda Dava Şartı Olarak Mütalâa /Görüş’ İzmir Barosu Dergisi 2 (2016) 1. google scholar
• Ünal Gökpınar, B. No: 2018/9115, (AYM, 27.3.2019) google scholar
• E.2019/4, K.2021/78, (AYM, 04.11.2021) google scholar
• R.T. v. Switzerland App no. 31982/96 (ECtHR, 30 May 2000) google scholar
• Nilsson v. Sweden App no. 73661/01 (ECtHR, 13 December 2005) google scholar
• Glantz v. Finland App no. 37394/11 (ECtHR, 20 May 2014) google scholar
• Nykanen v. Finland, App no. 11828/11 (ECtHR, 20 May 2014) google scholar
• Lucky Dev v. Sweden, App no. 7356/10 (ECtHR 27 November 2014) google scholar
• A and B v. Norway, App no 24130/11 and 29758/11 (ECtHR GC, 15 November 2016) google scholar
• Johannesson and others v. Iceland, App no. 22007/11 (ECtHR, 18 May 2017) google scholar
• Matthildur İngvarsdottir, App no. 22779/14 (ECtHR, 4 December 2018) google scholar
• Ragnar Thorisson v. Iceland, App no 52623/14 (ECtHR, 12 February 2019) google scholar
• Bjarni Armannsson v. Iceland, App no 72098/14 (ECtHR, 16 April 2019) google scholar
• Bragi Guömundur Kristjansson v. Iceland, App no. 12951/18 (ECtHR, 31 August 2021) google scholar
• Yargıtay 11. CD, 1526/4826, 03.06.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 2455/4644, 01.06.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 10284/5958, 25.06.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 2951/2244, 08.03.2021 google scholar
• Yargıtay 7. CD, 13594/1374, 13.02.2008 google scholar
• Yargıtay CGK, 11-446/335, 01.07.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 9784/8165, 11.10.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 3543/6950, 21.09.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 7004/7923, 06.10.2021 google scholar
• Yargıtay 11. CD, 5441/5104, 10.06.2021 google scholar
• Yargıtay kararlarına Kazancı Bilgi Bankasından erişildi. google scholar