TÜRKİYE'DE YENİLENEBİLİR ENERJİ ALTERNATİFLERİNİN SEÇİMİ İÇİN GRAF TEORİ VE MATRİS YAKLAŞIM

Yıl 2011, Sayı: 13, 23 - 40, 08.06.2011

Fahriye Uysal

Öz

Yenilenebilir enerji, doğanın evrimi içinde, bir sonraki gün aynen mevcut olabilen hidrolik, jeotermal, güneş, biokütle ve rüzgar gibi enerji kaynaklarını ifade etmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye içinde ekonomik, politik ve çevre açısından güvenilir enerji sağlama özellikleri ile oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden, enerji yatırımları açısından en iyi yenilenebilir enerji alternatifinin seçimi önemlidir. Graf teori bir mantıksal ve sistem yaklaşımı olarak bilim ve teknolojinin çeşitli alanlarında modelleme ve analiz için kullanılan model sunumlarını kapsar. Matris yaklaşım ise, amaçları karşılamak üzere sistem fonksiyonu ve indeks türetmek için graf modellerin analizinde kullanılır. Bu çalışma, yenilenebilir enerji alternatiflerinin seçimi için somut ve soyut kriterlerin değerlendirildiği ve birbiriyle ilişkili her bir kriterin göreceli önceliğinin tanımlandığı bir graf teori ve matris yaklaşım uygulamasını içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji, Graf Teori ve Matris Yaklaşım

Kaynakça

• Afgan N.H, Carvalho M.G. (2002), “Multi-criteria assessment of new and renewable energy power plants”, Energy, 27:739–55.
• Beccali M, Cellura M, Mistretta M., (2003), “Decision-making in energy planning: application of the ELECTRE method at regional level for the diffusion of renewable energy technology”, Renewable Energy, 28:2063–87.
• Beccali, M., Cellura, M., ve Ardente, D., (1998), “Decision making in energy planning: the ELECTRE multicriteria analysis approach compared to a FUZZY-SETS methodology”, Energy Conversion and Management, 39(16): 1869-1881
• Borges, A. R.,ve Antunes, C. H. (2003), “A fuzzy multiple objective decision support model for energy-economy planning”, European Journal of Operational Research, 145:304– 16.
• Carella, R., (2001), “The future of European geothermal energy: EGEC and the Ferrara Declaration”, Renewable Energy, 24(4): 397-399
• Darvish, M., Yasaei, M., Saeedi, A., (2009), “ Application of the graph theory and matrix methods to contractor ranking”, International Journal of Project Management 27 : 610–619
• Ertürk, F., (2006), “Türkiye’nin alternatif enerji üretim imkanları ve fırsatları”, Türkiye’de Enerji ve Kalkınma, (Editörler :Sandıklı, A., Dikici, B., H.,) Tasam yayınları, İstanbul.
• Faisal M. N., Banwet D. K., Shankar R. (2007), “Quantification of risk mitigation environment of supply chains using graph theory and matrix methods”. European Journal of Industrial Engineering, 1(1):22–39.
• Georgopoulou, E., Sarafidis, Y. ve Diakoulaki, D., (1998), “Design and implementation of a group DSS for sustaining renewable energies exploitation”, European Journal of Operational Research, 109(2): 483-500
• Goletsis Y, Psarras J, Samouilidis J. E., (2003), “Project ranking in the Armenian energy sector using a multicriteria method for groups”, Annals of Operations Research, 120:135–57.
• Gürbüz, A., (2009), “Enerji piyasası içinde yenilenebilir enerji kaynaklarının yeri ve önemi”, 5. Uluslar arası İleri Teknolojiler Sempozyumu, Karabük, Türkiye.
• Haralambopoulos, D.A. ve Polatidis, H., (2003), “Renewable energy projects: structuring a multi-criteria group decision-making framework”, Renewable Energy, 28(6):961-973
• İlkiliç, C. ve Türkbay, İ., (2010), “Determination and utilization of wind energy potential for Turkey”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 14(8):2202-2207. Jurkat, W. B. ve Ryser, H. J. (1966), “Matrix factorisation of determinants and permanents”. J. Algebra, 3, 1–11.
• Kahraman, C., Kaya, İ., Cebi, S., (2009), “A comparative analysis for multiattribute selection among renewable energy alternatives using fuzzy axiomatic design and fuzzy analytic hierarchy”, Energy, 34, 1603-1616.
• Koh, M. P. ve Hoi, W. K., (2003), “Sustainable biomass production for energy in Malaysia”, Biomass and Bioenergy, 25(5): 517-529.
• Külekçi, Ö.,Ç. (2009), “Yenilenebilir enerji kaynakları arasında jeotermal enerjinin yeri ve Türkiye açısından önemi”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2, 83-91.
• Pohekar, S. D. ve Ramachandran, M., (2004), “Application of multi-criteria decision making to sustainable energy planning—A review”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 8(4): 365-381
• Rao, R. V. Decision making in the manufacturing environment: using graph theory and fuzzy multiple attribute decision making methods. London: Springer; 2007.
• Rao, R. V., (2006), “A material selection model using graph theoryand matrix approach, Materials Science and Engineering A, 431: 248–255
• Rao, R. V., Gandhi, O. P., (2002), ”Digraph and matrix methods for the machinability evaluation of work materials”, International Journal of Machine Tools & Manufacture 42, 321–330.
• Topcu Y. I, Ulengin F., (2004), “Energy for the future: an integrated decision aid for the case of Turkey”, Energy, 29:137–54.
• Ulutaş¸ B.H. (2005), “Determination of the appropriate energy policy for Turkey”, Energy , 30:1146–61.
• Wang, J., Jing, Y., Zhang, C., ve Zhao, J., (2009), “Review on multi-criteria decision analysis aid in sustainable energy decision-making”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13(9): 2263-2278
• Wani, M. F. ve Gandhi, O. P. (1999) ‘Development of maintainability index for mechanical systems’, Reliability Engineering and System Safety, Vol. 65, No. 3, pp.259–270.