TÜRK VE FRANSIZ İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA DANIŞTAY ÜYELERİNİN İDARİ GÖREV ÜSTLENMELERİ VE BAĞIMSIZLIKLARI = (COUNCILLORS UNDERTAKING AN ADMINISTRATIVE TASK AND THEIR INDEPENDENCE IN TURKISH AND FRENCH ADMINISTRATIVE PROCEDURAL LAW)

Yıl 2015, Cilt: 73 Sayı: 1, 207 - 221, 08.11.2016

Faruk Turinay

Öz

Özet

Kuvvetler ayrılığı teorisinin doğal bir sonucu olan yargı bağımsızlığı Da­nıştay ve üyelerini güvence altına alan ilkelerden biridir. Danıştay’ın yargı mer­cileri arasındaki konumu azımsanamayacak idari görevlerinden ötürü diğer mercilerden farklıdır. Diğer taraftan, Danıştay üyelerinin Danıştay’ın faaliyet alanı dışında idari görevler üstlenmesi konunun bir başka boyutudur. Danıştay üyelerinin idari görev üstlenmeleri halinde bağımsızlıklarının nasıl etkilenebile­ceği sorunu, bu çalışmanın esasını oluşturmaktadır. Çalışmada Türk Danış­tay’ı ile Fransız Danıştay’ı üyelerinin idari görev üstlenmeleri ile bağımsızlıkları arasındaki ilişki karşılaştırmalı bir şekilde incelenmektedir. Daha önceden gö­rev yapmış veya halen görevde olan her iki kurumun Danıştay üyelerinin mes­leki geçmişi, bağımsızlık olgusunun sadece şekli önlemlerle gerçekleştirilip ger­çekleştirilemeyeceği, bağımsızlığı etkileyen hukuk ötesi etmenler ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yaklaşımı sorunun değerlendirilmesinde dikkate alınmaktadır.

 Anahtar Kelimeler: Danıştay, Conseil d’Etat, Danıştay üyelerinin idari görev üstlenmesi, Danıştay’ın bağımsızlığı, yargı bağımsızlığı

  Abstract

Judicial independence what is an inherent result of separation of powers theory is one of the principles warrant Council of State and Councillors. Council of State’s position in jurisdiction is different from other courts due to it’s administrative functions. On the other hand, Councillors undertaking an administrative task excluding Council of State’s sphere is another dimension of the matter. The problem how Councillors’ independence can be affected by undertaking administrative taskes constitute essence of this work. The relation between Councillors of Turkish Council of State and of French Council of State undertaking administrative taskes and their independence is examined comparatively in the study. Occupational past of former and present Councillors of both institution, whether or not realizing independence fact by only formal measures, beyond-law factors which influence independence and European Court of Human Right’s approach are taken into account when evaluating the matter.

 Keywords: Council of State, Conseil d’Etat, Councillors undertaking an administrative task, independence of Council of State, judicial independence

Anahtar Kelimeler

Danıştay, Conseil d’Etat, Danıştay üyelerinin idari görev üstlenmesi, Danıştay’ın bağımsızlığı, yargı bağımsızlığı

Kaynakça

• ATAY, Ender Ethem, “Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi Işığında Danıştay”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XVII, Sayı 1-2, 2013, ss. 1129-1154.
• AZRAK, Ali Ülkü, “Türkiye’de İdari Yargının Bağımsızlığı” Anayasa Yargısı, Sayı 25, 2008, ss. 213-225.
• BUI-XUAN, Olivia, “Le Conseil d’État: Quelle Composition Réelle?”, Revue Pouvoirs, n° 123, Novembre 2007, ss. 89-103.
• CLARK, Tom S., The Limits of Judicial Independence, Cambridge University Press, New York, 2011.
• CODE de Justice Administrative, http://codes.droit.org/cod/ justice_administrative.pdf.
• CONSEIL CONSTITUTIONNEL Resmi Sitesi, http://www.conseilconstitutionnel.fr/.
• CONSEIL d’ÉTAT Resmi Sitesi, http://www.conseil-etat.fr/.
• COŞKUN, Mehmet Alev, “Danıştay Üyeleri Hakkında Bir İnceleme”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, Mart 1970, ss. 118-136.
• DANIŞTAY Başkanlığı Resmi Sitesi, www.danistay.gov.tr.
• DELBLOND, Antoine, Droit Administratif, Éditions Larcier, Bruxelles, 2009.
• EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS, http://www.hudoc.echr. coe.int/.
• GÉVART, Pierre, Le Président de la République et Les Institutions Françaises, Éditions l’Étudiant, Paris, 2007.
• GÖKÇE, Abbas, “Fransız Danıştayının Yargı Bölümleri”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı 4, 1975, ss. 500-518.
• GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku Dersleri, 12. Baskı, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2012.
• GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, 10. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, 2011.
• HÂKİMLER VE SAVCILAR Yüksek Kurulu Resmi Sitesi, www.hsyk.gov.tr.
• KESSLER, Marie-Christine, “l’Évasion des Membres du Conseil d’État vers le Secteur Privé”, Le Droit Administratif en Mutation, Presses Universitaires de France, Paris, 1993, ss. 121-147.
• LATOUR, Xavier – PAUVERT, Bertrand, Libértes Publiques et Droits Fondamentaux, Studyrama, Levallois Perret, 2006.
• LATOURNERIE, Dominique, Le Conseil d’État: “au Nom de Peuple Français”, Dalloz, Paris, 2005.
• LONG, M. – WEIL, P. – BRAIBANT, G. – DEVOLVÉ, P. – GENEVOIS, B., Les Grands Arrêts de la Jurisprudence Administrative, 12e édition, Paris, Dalloz, 1999.
• MADIOT, Yves, Institutions Politiques de la France, Dalloz, Paris, 1995.
• MORLOT-DEHAN, Clotilde, Le Président de Juristiction dans l’Ordre Administratif, Éditions Publibook Université, Paris, 2005.
• MOUANNES, Hiam, “Le Conseil d’Etat et la Notion d’Impartialité, ou, la Variable Équation”, in: Actes du VI° Congrès Français de Droit Constitutionnel, Association Française de Droit Constitutionnel, Montpellier, 2005.
• PACTEAU, Bernard, “Fransız Danıştayı”, çev. Durmuş Tezcan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 52, Sayı 1-4, 1997, ss. 597-611.
• PARGUEL, Pierre-Olivier, Le Président du Tribunal Administratif, Éditions Publibook Université, Paris, 2008.
• POUJADE, Bernard, “Conseil d’État: Une Étrange Mise en Cause”, Le Monde, 26.06.2012, http://www.lemonde.fr/idees/article/2012/06/26/conseild-etat-une-etrange-mise-en-cause_1724288_3232.html.
• POULET, Nadine – LECLERC, Gibot, Droit Administratif: Sources, Moyens, Contrôles, 3e edition, Éditions Bréal, Paris, 2007.
• ROBBE, Sébastien, “Présentation”, l’Indépendance de la Justice, l’Harmattan, Paris, 2011.
• SANCAKDAR, Oğuz, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türk Yargı Sistemindeki Konumu ve Kararlarının İdari Yargı Hâkiminin Vereceği Kararlara Etkisi”, in: Danıştay ve İdari Yargı Günü: 139. Yıl Sempozyumu, 11 Mayıs 2007, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları, Ankara, 2008, ss. 211-297.
• YAYLA, Yıldızhan, İdare Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 2009.