MILGRAM DENEYİ: OTORİTE VE İTAATE DAİR

Year 2017, Volume: 75 Issue: 1, 227 - 270, 30.06.2017

Ülker Yükselbaba

Abstract

Stanley Milgram Nazi deneyiminden yola çıkıp, insanlar neden itaat eder sorusuna cevap arar. Milgram’ın aşağıda inceleyeceğimiz araştırmasında ulaştığı sonuçlar ürkütücüdür. Elinde herhangi bir zorlama gücü olmayan bir bilim insanının emirlerine insanlar, büyük oranda itaat etmişlerdir. Deneyde bu bilim adamı bir otorite figürüdür. Otorite temel olarak iki unsurun bir aradalığı ile nitelendirilebilir: Birincisi otorite sahibi; diğeri ise itaat eden kişiler. Kavramın içinde barındırdığı itaat, hukuksal düzenin anlaşılmasında önemli bir yere sahiptir. Ayrıca bu bağlamda grubun doğası, uyma, sosyal öğrenme, dil ve iletişim, davranış ve tutum gibi kavramlar otorite ve hukuk ile yakından ilişkilidirler. Hem otoritenin, hem de boyun eğme davranışının doğasının anlaşılması açısından çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar arasında Muzaffer Şerif’in “Grup Normunun Oluşması Deneyi”, Solomon Asch’in “Uyma Deneyi” ve Stanley Milgram’ın “Otoriteye İtaat Deneyi” sosyal etki deneylerine katkıları nedeniyle önemli yer tutarlar. Milgram deneyinin hem içeriği, hem de yöntemi çok tartışılmıştır, deyim yerindeyse bilim dünyasında bomba etkisi yaratmıştır. Bu çalışma otorite, itaat, uyum gibi sosyal psikolojinin içinde yer alan temel kavramların nasıl işlediğine dair çok somut verilere ulaşmamızı sağlamıştır

Keywords

Milgram, otorite, sosyal etki, itaat, uyma, otoriteryen kişilik, Asch, Şerif

MILGRAM EXPERIMENT ABOUT AUTHORITY AND OBEDIENCE

Abstract

Stanley Milgram seeks an answer for the question of “Why do peopleobey?” based on the Nazi experience. The results of Milgram’s research that we will analyze are frightening. Most of the people have obeyed the orders of a scientist who has no power of enforcement. In the experiment this scientist is an authority figure. Authority can basically be described as the existence of two elements: The first is the authority; and theother is the obedient. The obedience that the concept of authority implies, is very significant for understanding the legal order. In this context, concept ssuch as nature of the group, conformity, social learning, language and communication, behaviour and attitude are closely related to authority and law. Various studies have been carried out for understanding the nature of both the authority and submission. Among those studies, Muzaffer Şerif’s “Emergence of the Group Norm Experiment”, Solomon Asch’s “Conformity Experiment” Stanley Milgram’s“Obedience to Authority Experience” are very important due to their contributions to the social impact experiments. Milgram experiment was very much debated in the sense of both its content and method. As the phrase goes, it created a bomb effect in the science world. This study allowed us to reach very tangible findings about the nature of the basic concepts of social psychology such as authority, obedience and conformity. 

Keywords

Milgram, authority, social impact, obedience, conformity, authoritarian personality, Asch, Şerif

References

• Arnaud, Gilles, “Poweract and Organizational Work: Gérard Mendel’s Socio-psychoanalysis”,Organization Studies, Cilt 28, Sayı 3, 2007, ss.409-428.
• Bandura, Albert, “İnsanlıkdışı Suçların İşlenmesinde Ahlaki Bağlantının Kesilmesi”,Hikmet Yurdu, çev. Hamdi Onay, Cilt 3, Sayı 6, 2010, ss.235-269. Batmaz, Veysel, “Asch Çizgi Deneyi: Uyma (Konformizm) Nedir, Nasıl Oluşur?,” Otoriteryen Kişilik, çev.Nazlı Fatma Kilerci, Veysel Batmaz, İstanbul, 2006, ss.191-205. Batmaz, Veysel, “Sanford, Milgram, Şerif ve Asch’in Otoriteryen Kişilik ve Uyma Deneyleri ve Adorno’nun Sarkacı”,Otoriteryen Kişilik, İstanbul, 2006, ss.9-59. Blass, Thomas, “The Milgram Paradigm After 35 Years: Some Things We Now Know About Obedience to Authority”, Journal of Applied Social Psychology,Cilt 29, Sayı 5, 1999, ss.955-978. Bocheński, Joseph Maria Innocentius, Otorite Nedir? Otorite Mantığına Giriş, çev. Hilal Görgün, İstanbul, 2015. Cüceloğlu, Doğan, İnsan ve Davranışı,22. Basım, İstanbul, 2011. Demirkasımoğlu, Nihan, “Toplum Yaşamında Kurallar: Birey-Kural İlişkisi”,CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2015, http://dergipark. ulakbim.gov.tr/cbayarsos/article/view/5000112575/5000104843, (çevrimiçi), Erişim tarihi: 15.12.2016,ss. 138-156. Dönmezer, Sulhi, Sosyoloji,8. Basım, Ankara, 1982. Ford, Gary L./Bird, Connie, Life is Sales, Kanada, 2008. Freeman, M.D.A., “Milgram’s Obedience to Authority– Some Lessens for Legal Theory”,The Liverpool Law Review, Cilt 1, 1979, ss.45-61. Fromm, Erich, Özgürlükten Kaçış, çev. Şemsa Yeğin, 3. Basım, İstanbul, 1995. Goethals, Georger R., “A Century of Social Psychology: Individuals, Ideas, and Investigations”,The Sage Handbook of Social Psychology, Ed. A. Hogg, Joel Cooper, London, 2007, ss.3-23.