ÇALIŞMA HAYATINDA KADINA YÖNELİK ŞİDDET: SAĞLIK SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2013, Cilt: 71 Sayı: 1, 67 - 78, 05.08.2013

Serpil Aytaç , Salih Dursun

Öz

Kadınların çalışma hayatında karşılaştıkları en önemli sorunlardan biri de işyeri şiddetidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de çalışma hayatında kadın­ların şiddete maruz kalma sıklığının ortaya konulmasıdır. Çalışmanın örnekle­mini, sağlık sektöründe farklı görevlerde çalışan 865 kadın oluşturmaktadır. Kadınların ortalama yaşı, 31, 14±7, 28 ve çalışma yılı 8, 57±7, 00'dır. Katılım­cıların, %61, 6'sı evli, %38, 4'ü bekardır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, son bir yıl içinde kadınların, %5, 8'i fiziksel şiddete, %39, 1'i duygusal baskı ve yıldırma davranışına, %49, 9'u sözel şiddete ve %2, 4'ü cinsel taciz olaylarına maruz kalmışlardır. Herhangi bir şiddet olayına maruz kalanların oranı, %55, 7, herhangi bir şiddet olayına tanık olanların oranı ise, %64, 6'dır. Bu bulgular ışığında kadın çalışanların yarısından fazlasının işlerini yürüttük­leri esnada, çalışma arkadaşlarının, üstleri veya hizmet vermiş oldukları kişile­rin şiddet içeren davranışlarına maruz kaldıkları görülmektedir. Ayrıca t testi sonucu elde edilen bulgulara göre, işyerinde şiddete maruz kalan kadın çalı­şanların stres ve depresyon düzeyleri, şiddete maruz kalmayan çalışanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Diğer taraftan, şiddete maruz kalan kadınların iş tatmini düzeyi, şiddete maruz kalmayan kadınların iş tatmini düzeyinden an­lamlı bir şekilde daha düşük tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Kadın Çalışanlar, İşyerinde Şiddet, İş Tatmini, Dep­resyon, Anksiyete ve Stres

Anahtar Kelimeler

Kadın Çalışanlar, İşyerinde Şiddet, İş Tatmini, Depresyon, Anksiyete ve Stres

Kaynakça

• Acar, A. B.; Dündar, G. (2008), “İşyerinde Psikolojik Yıldırmaya (Mobbing) Maruz Kalma Sıklığı İle Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2): 111-120. Akgeyik, T.; Güngör, M. (2008), “Profile of Victims Customer Aggression: Case of Call-Center and Retail Workers (A Study)”, European Journal of Management, 8 (4): 95-102. Akgeyik, T.; Güngör, M. D. (2009), “Müşteri Saldırganlığı: Yaygınlığı ve Aktörleri (Bir Alan Araştırması), TİSK Akademi, 2:106-144. Ayrancı, Ü.; Yenilmez, Ç.; Günay, Y.; Kaptanoğlu, C. (2002), “Çeşitli Sağlık Kurumlarında Ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3: 147-154. Aytaç, S.; Bozkurt, V.; Bayram N.; Bilgel, N. (2009), “Violence against Health Workers at a University Hospital in Turkey“, Journal of The World Universities Forum, 2, http://www.universities-journal.com/ (Erişim Tarihi: 02011). Aytaç, S.; Bozkurt, V.; Bayram, N.; Yıldız, S.; Aytaç M.; Akıncı, S. F.; Bilgel, N. (2011) “Workplace Violence: A Study of Turkish Workers”, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 17 (4): 385-402. Bilgin, N.; (1995), “Sosyal Psikoloji’de Yöntem ve Pratik Çalışmalar”, Sistem Yayıncılık, İstanbul. Chappell, D.; Di Martino, V. (1999) “Violence at Work”, http://www.acosomoral.org/pdf/violwk.pdf, (Erişim Tarihi: 17.07.2010). Çöl, S. Ö. (2008), “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma” Çalışma ve Toplum, 4: 107-134. Dİ Martino V. (2002), “Workplace Violence in the Health Sector: Country Case Studies”, http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/activities/workplace/ WVsynthesisreport.pdf, (Erişim Tarihi: 29.06.2010). Douglas, S. C.; Martinko, M. C. (2001), “Exploring the Role of Individual Differences in the Prediction of Workplace Aggression”, Journal of Applied Psychology, 86 (4): 547-559. Dursun, S.; Aytaç, S. (2011), “İşyerinde Şiddet Davranışlarının Çalışanlar Üzerine Etkisi: Bir Uygulama”, TİSK Akademi, 6 (11): 6-29. Erkol, H.; Gökdoğan, M. R.; Erkol, Z.; Boz, B. (2007), “Aggression and Violence Towards Health Care Providers – A Problem in Turkey?”, Journal of Forensic and Legal Medicine, 14: 423–428. Greenberg, L.; Barling, J. (1999), “Predicting Employee Aggression against Co-workers, Subordinates and Supervisors: The Roles of Person Behaviors and Perceived Workplace Factors”, Journal of Organizational Behavior, 20: 897-913. Hepworth, W.; Towler, A. (2004), “The Effects of Individual Differences and Charismatic Leadership on Workplace Aggression”, Journal of Occupational Health Psychology, 9 (2): 176–185. Hogh, A.; Henriksson, M. E.; Burr, H. (2005), “A 5-Year Follow-up Study of Aggression at Work and Psychological Health”, International Journal of Behavioral Medicine, 12 (4): 256–265.
• Kaukiainen, A.; Salmivalli, C.; Björkqvist, K.; Österman, K.; Lahtinen, A.; Kostamo, A.; Lagerspetz, K. (2001), “Overt and Covert Aggression in Work Settings in Relation to the Subjective Well-Being of Employees”, Aggressive Behavior, 27: 360–371. Kaya, Y.; Özdevecioğlu, M. (2008), “Organizasyonlarda Algılanan Mağduriyetin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10 (1): 19-37. Kessler, S. R.; Spector, P. E.; Chang, C. H.; Parr, A. D. (2008), “Organizational Violence and Aggression: Development of The Three-Factor Violence Climate Survey”, Work&Stres, 22 (2): 108-124. Köse, S.; Uysal, Ş. (2010), “Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Çalışma: Manisa İl Tarım Müdürlüğü Örneği”, C.B.Ü Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1): 263-278. Leymann, H., Gustafsson, A. (1996), “Mobbing at Work and The Development of Post-Traumatic Stress Disorder”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2): 251-276. Merecz, D.; Drabek, M.; Mościcka, A. (2009), “Aggression at The Workplace —Psychological Consequences of Abusive Encounter with Coworkers and Clients” International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 22 (3): 243-260. Özdevecioğlu, M. (2003), “Organizasyonlarda Saldırgan Davranışlar ve Bireyler Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (1): 121-150. Spector, P. E.; Coulter, M. L.; Stockwell, H. G.; Matz M. W. (2007), “Perceived violence climate: A new construct and its relationship to workplace physical violence and verbal aggression, and their potential consequences”, Work & Stress, 21 (2): 117-130. Thirion, A. P.; Macías, E. F.; Hurley, J.; Vermeylen, G. (2005), “Fourth European Working Conditions Survey”, http://www.eurofound.europa.eu/ ewco/surveys/EWCS2005/index.htm (Erişim 01.07.2010). Türkiye’de Kadının Durumu (2011), T.C Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara. Uncu Y.; Bayram, N.; Bilgel N. (2006), “Job Related Affective Well-Being among Primary Health Care Physicians”, European Journal of Public Health, 17 (5): 514-519. Wiskow, C. (2003), “Guidelines on Workplace Violence in the Health Sector: Comparison of Major Known National Guidelines and Strategies: United Kingdom, Australia, Sweden, USA (OSHA and California)” http://www.who.int/ violence_injury_prevention/violence/interpersonal/en/WV_ComparisonGuideli nes.pdf, (Erişim Tarihi: 17.07.2010). World Health Organization (2002), “World Report on Violence and Health: Summary” http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/ world_report/en/summary_en.pdf (Erişim Tarihi: 30.06.2010). Yaman, E.; Vidinlioğlu, Ö.; Çitemel, N. (2010), “İşyerinde Psikoşiddet, Motivasyon ve Huzur: Öğretmenler Çok Şey mi Bekliyor? Psikoşiddet Mağduru Öğretmenler Üzerine”, İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1): 1136-1151.