TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİ HAKKINDA KANUN TASARISI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2013, Cilt: 71 Sayı: 1, 1243 - 1272, 16.08.2013

Esra Eren

Öz

ÖZET

Terörle mücadele noktasında alınan önlemlerden biri de terörün kaynak ve destek noktasını ortadan kaldırmak adına terörizmin finansmanının önlenmesi­dir. Terörizmin finansmanına karşı alınan önlemler GAFI (Uluslararası Mali Mü­cadele Gurubu), BM ve AB gibi kuruluşlar sayesinde çeşitlerini, kapsamını ve uygulama alanını durmadan artırmaktadır. Bu gelişmeler ışığında BM Genel Kurulunda 9 Aralık 1999 tarihinde kabul edilen Terörizmin Finansmanının Ön­lenmesine Dair Uluslararası Sözleşmenin özellikle 11 Eylül saldırıları sonrası ülkelerin daha seri bir biçimde imzalamaya başladıkları bir dönemde, 27.09.2001 tarihinde Türkiye tarafından da imzalanmış ve 10.01.2002 tarihli ve 4738 sayılı kanunla uygun bulunmuştur. Bu sözleşmenin gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun Ta­sarısı hazırlanmış ve meclis başkanlığına sunulmuştur.

Bu kanun tasarısının incelenmesinde Terörizmin Finansmanının Önlen­mesi Sözleşmesi yanında dayanak teşkil eden ve son yıllarda BM Güvenlik Kon­seyi'nin teröre karşı savaş konusunda kullandığı önemli bir araç haline gelmiş bulunan “Yaptırımlar Komitesi” kararlarının Türkiye'de Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulanıyor olması da ciddi bir sorun teşkil etmektedir. Bu hususa ilişkin Türk İdari yargı kararlarının, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1267 ve 1333 sayılı kararları ile uygulanan ekonomik yaptırımlar ve 1267 sayılı kararla kurulmuş bulunan Yaptırımlar Komitesi kararlarının üye devletlerce doğrudan uygulanması akabinde meydana gelen hak ihlallerinin ele alındığı Avrupa Top­lulukları Adalet Divanı önünde görülen Kadı, Yusuf ve Ayadi gibi davalar ışı­ğında incelenmesi gerekmektedir.

Kanun tasarısında öngörülen sistemin, yargısal mekanizma olmaksızın idari işlemlerle kişilerin malvarlıklarının dondurulması kararı verilebilmesini ön­görmesi hususu, ekonomik yaptırımlara maruz kalan bireylerin uluslararası hu­kukta BM Güvenlik Konseyi kararlarını dava edebilecekleri bir mekanizma ol­maması nedeniyle kişilerin mülkiyet hakları yanında, adil yargılanma hakkı gibi diğer bir takım temel haklarını da ihlal edecek bir uygulamadır. BM Sözleşmesi­nin uygulanmasına ilişkin bu kanun tasarısının, uluslararası ekonomik yaptırım kararlarının Türk hukukunda uygulanması konusundaki boşluğun doldurulması açısından önemli bir fırsat teşkil etmektedir. Bu düzenlemenin mülkiyet hakkına ciddi bir müdahale teşkil eden uluslararası yaptırımların, iç hukukta yargısal denetimden geçirilerek işlerlik kazanmasını sağlayacak biçimde ve hak ve öz­gürlüklerin korunmasını merkeze alan bir anlayışla düzenlenmesi gerekmektedir.

 

ABSTRACT

The suppression of terror financing is one of the most important measures in terms of struggle against terorism and violance endangering peace. The pre­cautions that are taken against teror financing has been increasing in terms of variety, scope and field of application by the help of institutions like GAFI, UN and EU. According to these improvements, “International Convention for the Sup­pression of the Financing of Terrorism” has been adopted by the General Assem­bly of the United Nations in resolution 54/109 of 9 December 1999. Turkey has signed this convention in 27.09.2001 and ratified in 10.01.2002, as many coun­tries did especiaaly after 11 September attacks. In order to fullfill the requirement of this convention “The Draft Statute on the Suppression of Terror Financing” has been prepared and presented to the Turkish Assembly.

This draft statute regulates the conditions and procedures on implementa­tion of requirements for “International Convention for the Suppression of the Fi­nancing of Terrorism” and also UN Sanctions Commitee decisions, which have been a major instrument used by the UN Security Council for the struggle against Terrorism and also the draft statute system foresees an administrative procedure for the freezing of funds belonging to certain persons and entities that has been on the list of the UN. For Turkey, these decisions have been implemented by Cabinet decisions and this administrative procedure results in the danger of hu­man rights being ignored. Especially this problem becomes particularly serious in the case of decisions imposing targeted sanctions on individuals. These sanc­tions and also the process by which the decisions on sanctions are reached should be respectful to fundamental rights. Furthermore, individuals have gener­ally limited recourse against the decisions of the Security Council. Given the gen­eral lack of "judicial review" of Security Council actions at the UN level, the tar­gets of these sanctions must generally engage the judicial protection of national authorities. Therefore the Administative court decisions should be evaluated ac­cording to the decisions of European Court Of Justice cases- Kadi, Yusuf and Ayadi- that dealt with the implementation of UN Security Council resolutions in the European Union and also human rights protection. This statute constitutes an opportunity to regulate the conditions and procedures of international sanctions implementation in the Turkish law, and the sanctions should be made valid after a judicial review, also the systemizing should be done in a manner that the hu­man rights protection should always be provided.

 

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• ALTUN, Hasan Mutlu: Terör, Seçkin Yayıncılık, 2011. BROWNLIE, Ian: Principles of Public International Law, Oxford University Press, 7. Bası, 2008.
• CENTEL, Nur, ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 8. Baskı, Beta Yayınları, 2011.
• FARER, Tom: Confronting Global Terrorism and American NeoConservatism- The Framework of a Liberal Grand Strategy, Oxford, 2008.
• KAYA, İbrahim: Terörle Mücadele ve Uluslararası Hukuk, USAK Yayınları, Ankara, 2005.
• KUNTER, Nurullah, YENİSEY, Feridun, NUHOĞLU, Ayşe: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Baskı, 2010.
• ÖZGENÇ, İzzet: Suç Örgütleri: Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma, Yö- netme ve Örgüte Üye Olma, Terör Örgütü, Suç Gelirlerini (Karapara) Aklama, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• ÖZTÜRK, Bahri, ERDEM, Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Seçkin Yayınları, 10. Baskı, Ankara 2008.
• ÖZTÜRK, Bahri, TEZCAN, Durmuş, ERDEM, Mustafa Ruhan: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin, Yayınları, 3. Baskı, 2010. PAZARCI, Hüseyin: Uluslararası Hukuk, Turhan Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 2005.
• SAMBEI, Arvinder, PLESSIS, Anton Du, POLAINE, Martin:CounterTerrorism Law and Practice- An International Handbook, Oxford, 2009.
• SAUL, Ben: Defining Terrorism in International Law, Oxford, 2008.
• SCHWEIGMAN, David: “The Authority of the Security Council Under Chapter VII of the UN Charter: Legal Limits and the Role of the International Court of Justice”, Kluwer Law International, The Hague, Boston, 2001.
• ÜNVER, Yener, HAKERİ, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• Yılmaz EREN, Esra: “The Implementation of UN Security Council Resolutions and Human Rights Protection in the EU Legal Order”, Marmara Üniversitesi AB Enstitüsü AB Hukuku Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• YÜCEBAŞ, Önder: Suç Ekonomisi ve Terörün Finansmanı, Turhan Kitabevi, Ankara 2001.