BELGELERDE YARGI KURULLARI, HÂKİMLERİN ATANMA VE DİSİPLİN İŞLEMLERİNE İLİŞKİN YETKİLERİ

Yıl 2014, Cilt: 72 Sayı: 2, 759 - 783, 13.06.2014

Hilal Yazıcı

Öz

Hukukun üstünlüğünün sağlanması ve hukuk devleti ilkesinin kurumsallaşabilmesi yargının diğer erklerden bağımsız kılınmasıyla mümkün hale gelir. Çalışmada, hâkimlerin atanması ve disiplin işlerini yürüten yargı kurulları, çeşitli ülke örnekleri açısından ve uluslararası belgeler eşliğinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yargı Kurulları, Yargı Kurullarının Demokratik Meşruiyeti, Hâkimlerin Atanması, Hâkimlerin Disiplin İşlemleri

Kaynakça

• “Avrupa Birliği Ülkelerinde Hakim ve Savcıların Atanmalarına İlişkin Düzenlemeler”, Adalet Bakanlığı’nın araştırması için bkz., http://www.abgm. adalet.gov.tr/e-kutuphane/avrupa%20birli%C4%9Fi%20%C3%BClkelerinde%20 hakim%20savc%C4%B1%20atamalar%C4%B1.pdf, (Erişim:18.04.2011). “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun Yeniden Yapılandırılması”, Hz. T.C. Adalet Bakanlığı, http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2010/mart10/ hsyk/hsyk.htm#_Toc257032918, (Erişim: 03.06.2011). Alman Anayasası (İngilizce metin), http://www.servat.unibe.ch/icl/ gm00000_.html, (Erişim: 5.12.2011). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi için bkz. http://www.belgenet.com/ arsiv/sozlesme/aihs_01.html, (Erişim: 25.05.2011). Belçika Anayasası İngilizce metin için bkz., http://www.servat.unibe.ch/ icl/be00000_.html, (Erişim: 24.05.2011). DÖNMEZ, “Uluslar arası Belgelerde Yüksek Yargı Kurulları, Ülke Örnekleri ve Avrupa Birliği Belgelerinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu”, s.5-6.
• BİLİR, Faruk; “Demokratik Meşruluk, Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı Bağlamında Yargı Organının (Yeniden) Yapılandırılması”, Demokratik Anayasa(Görüşler ve Öneriler), Hz. Ece GÖZTEPE, Aykut Çelebi, Metis Yayınları, İstanbul, 2012, s. (369-386). BOZLAK, Ayhan; “İngiltere Yargı Sisteminde Mahkeme ve Savcılıkların Denetimi ile Hakim ve Savcılar Hakkındaki Soruşturmaların Yapılma Usulleri” Adalet Dergisi, S.36., Y.Ocak 2010, http://www.yayin.adalet.gov.tr/dergi/ say%C4%B1/ayhanbozlak.pdf, s.17, (Erişim: 05.12.2011). BOZLAK, Ayhan; “İngiltere Yargı Sisteminde Mahkeme ve Savcılıkların Denetimi ile Hakim ve Savcılar Hakkındaki Soruşturmaların Yapılma Usulleri” Adalet Dergisi, S.36., Y.Ocak 2010, http://www.yayin.adalet.gov.tr/dergi/ say%C4%B1/ayhanbozlak.pdf, s.17, (Erişim: 05.12.2011). CDL-AD(2010)004- Report On The Independence Of The Judicial System Part:I, The Independence of Judges, on the basis of comments by, Guido NEPPI MODONA, Angelika NUSSBERGER, Hjortur TORFASON, Valery ZORKIN, http://www.venice.coe.int/docs/2010/CDL-AD(2010)004-tur.pdf, s.7, (Erişim: 02011). CDL-JD(2007)001- “Judicial Appointments”: Revised discussion paper prepared by the Secretariat for the meeting of the Sub-commission on the Judiciary (14 March 2007), http://www.venice.coe.int/docs/2007/CDLJD(2007)001-e.pdf, (Erişim: 26.05.2011). Constitutional Reform Act, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/ 2005/4/notes/contents, (Erişim:18.04.2011). DARAGENLİEVİK, Vesile Sonay; “İspanyol Yüksek Yargı Kurulu”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010. s. (155-157). DÖNMEZ, Celalettin; “ Uluslar arası Belgelerde Yüksek Yargı Kurulları, Ülke Örnekleri ve Avrupa Birliği Belgelerinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu”, Adalet Dergisi, S. 36. Ocak -2010, http://www.yayin.adalet.gov.tr/ dergi/36.say%C4%B1/celalettind%C3%B6nmez.pdf, (Erişim: 22.05.2011). DÖNMEZ, Celalettin; “Avrupa Birliği Ülkelerinde Hâkim ve Savcıların Atanmalarına İlişkin Düzenlemeler”, http://www.abgm.adalet.gov.tr/ekutuphane/avrupa%20birli%C4%9Fi%20%C3%BClkelerinde%20hakim%20sav c%C4%B1%20atamalar%C4%B1.pdf, s.3.(Erişim: 20.05.2011). DÖNMEZ, Celalettin; “Avrupa Birliği Ülkelerinde Hâkimlerle İlgili Disiplin İşlemlerinin Yürütülmesinde Usul ve Yetki”, http://www.abgm.adalet.gov.tr/ekutuphane/AVRUPA%20B%C4%B0RL%C4%B0%C4%9E%C4%B0%20%C3%9
• CLKELER%C4%B0NDE%20HAK%C4%B0MLERLE%20%C4%B0LG%C4%B0L% C4%B0%20D%C4%B0S%C4%B0PL%C4%B0N%20%C4%B0%C5%9ELEMLER %C4%B0.pdf, (Erişim: 22.05.2011). DÖNMEZ, Celalettin; “Avrupa Birliği Ülkelerinde Yargı Kurulları”, http://www.abgm.adalet.gov.tr/ekutuphane/AVRUPA%20B%C4%B0RL%C4%B0%C4%9E%C4%B0%20%C3%9
• CLKELER%C4%B0NDE%20YARGI%20KURULLARI.pdf, (Erişim: 24.05.2011). ERBEN, Ekmel; “Fransa’da Yüksek Hâkimler Kurulu”, Adalet Dergisi, Sayı 3, 1965, s.(322-350).
• ERDEM, Kasım/SOLAK, Mehmet; “Bazı Ülkelerde Yargı Konseylerinin Oluşumu ve Görevleri”, Yasama Dergisi, S:13, Eylül-Aralık, 2009. EROĞLU, Fulya; “İngiltere ve Galler’de Hâkim Atama Sistemi”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010, Ankara, s. (115-118). FENDOĞLU, Hasan Tahsin; Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2010. Fransa Anayasası İngilizce metin, http://www.servat.unibe.ch/icl/ fr00000_.html, (Erişim: 15.05.2011). GÖNENÇ, Levent; Dünyada ve Türkiye’de Yüksek Yargı Kurulları, Anayasa Çalışma Metinleri 4, TEPAV, 2011. GÖNENEÇ, Levent; Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı, Anayasa Çalışma Metinleri, TEPAV, 2011. Hâkimlerin Rolü, Etkinliği ve Bağımsızlığı Konusunda Avrupa Konseyi Üye Devlet Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararı [R(94)12] http://www. legalisplatform.net/hukuk_metinleri/Yarg%C4%B1da%20Uluslararas%C4%B1 %20Belgeler.pdf, (Erişim: 17.04.2011). HAKYEMEZ, Yusuf Şevki; “Demokratik Hukuk Devleti Bağlamında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun Yeniden Yapılandırılması”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, S.1-2, 2009, s.(59-85). HAKYEMEZ, Yusuf Şevki; “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu”, Stratejik Düşünce Enstitüsü Yargı Raporu, Şubat, Öncü Basımevi, Ankara, 2010, s.(51-70). http://www.yargitay.gov.tr/abproje/belge/temelbelge/CCJE_2001_OP1_ TR.pdf, (Erişim:26.06.2011). İNCEOĞLU, Sibel; “Karşılaştıralı Hukuk Yaklaşımıyla Yargıca Yönelik Disiplin Süreçlerinin Yargı Bağımsızlığına Etkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 72, Eylül-Ekim, 2007, s. (55-74). İNCEOĞLU, Sibel; “Yeni Anayasada Bağımsız Bir Yargı İçin Neler Yapılmalı? Uluslararası Belgeler Işığında Öneriler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y.24, S.95, Temmuz-Ağustos, 2011, s.(235- 268). İNCEOĞLU, Sibel; Yargı Bağımsızlığı ve Yargıya Güven Ekseninde Yargıcın Davranış İlkeleri, Beta Yayınları, İstanbul, 2008. İspanya Anayasası İngilizce metin için bkz.; http://www.servat. unibe.ch/icl/sp00000_.html, (Erişim: 23.05.2011). İtalyan Anayasası İngilizce metin için bkz.; http://www.servat.unibe.ch/ icl/it00000_.html#A104_, (Erişim: 16.05.2011). KIRMAZ, Birol; Avrupa Birliği Sürecinde Hakimlerin Denetimi ve Yargı Bağımsızlığı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009. Kopenhag Kriterleri için bkz. http://www.belgenet.com/arsiv/ab/ kopenhag_kri.html, (Erişim:25.05.2011). MEMİŞ, Pınar; “Fransız Yüksek Yargı Konseyi”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010, s.(125-129).
• ÖZER, Attila; Türkiye’de ve Çeşitli Ülkelerde Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Hâkim Teminatı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009. ÖZTÜRK, Bahri; “ Almanya’da Yargı Bağımsızlığı”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010, s.(119-124). Polonya Anayasası İngilizce metin; http://www.servat.unibe.ch/icl/ pl00000_.html, (Erişim: 04.06.2011). Portekiz Anayasası İngilizce metin için bkz., http://www.servat. unibe.ch/icl/po00000_.html, (Erişim: 24.05.2011). RETRONAZ, Eylem AKSOY; “Belçika Adalet Yüksek Kurulu”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010, s. (151-154). ÜLGEN, Özen/ ALTUNÇ, Sinan; “Fransız Anayasa Konseyi”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010, s. (53-58). ÜNAL, Şeref; Anayasa Hukuku Açısından Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Hâkimlik Teminatı, TBMM Kültür ve Sanat Yayınları No:65, Ankara, 1994. YANIK, Murat; “Karşılaştırmalı Hukuk ve Uluslararası Standartlar IşığındaHSYK’nın Oluşumu, Çalışma Şekli ve Kararlarının Denetimi”, Anayasa Yargısı Dergisi, S. 27, Y. 2010, s. (161-216). Yargı Bağımsızlığı ve Yargı Etiği Konusunda Uluslar arası Belgeler, (Haz. Adalet Bakanlığı Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Ankara, 2004, http://www.legalisplatform.net/hukuk_metinleri/Yarg%C4%B1da%20Uluslara ras%C4%B1%20Belgeler.pdf, (Erişim: 25.05.2011). Yargısal Atamalar ve Disiplin Ombudsmanı, http://www. judicialombudsman.gov.uk/, (Erişim:18.04.2011). YARSUVAT, Elif, “İtalya Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu”, 2010 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yargı Bağımsızlığı, TCHD, CEHAMER, Galatasaray Üniversitesi HF Ceza Hukuku Kriminoloji ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Seçkin Yayınları, 2010, s. (141-144). Yüksel METİN, “Türkiye’de Yargı Bağımsızlığına İlişkin Kimi Sorunlar ve Çözü Önerileri”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 27, Y. 2010, s. (217-272).