KÜRESELLEŞME, BÜYÜME VE EKONOMİK ENTEGRASYONLAR: TÜRKİYE AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2011, Cilt: 61 Sayı: 2, 3 - 22, 14.11.2011

Prof. Dr. Ahmet İncekara Arş. Gör. Mesut Savrul

Öz

Politika, kültür ve ekonomi üzerindeki yansımaları sıkça tartışılan
küreselleşmenin dünya üzerindeki en önemli etkilerinden birisi bağımlılık
unsurunu ön plana çıkarmasıdır. Bunun ekonomiye yansıması ise, yeniliğe önem
veren ve mal üretiminden hizmet üretimine doğru yönelen yeni ekonomi
kavramının ortaya çıkmasıdır. Bu süreçte sermaye ve teknoloji birikimi
bakımından dezavantaja sahip olan gelişmekte olan ülkeler ekonomik
entegrasyonlar kanalıyla rekabet avantajı sağlamaya çalışmaktadırlar.
Küreselleşmenin ekonomik entegrasyonlara yansıması ise dünyada dışa açılma
hareketlerinin hız kazandığı 1980’lerden sonra dünya ticaret ve yabancı sermaye
hacminin gelişmiş ülkeler arasında kurulan birliklerden gelişmekte olan ülkeler
arasında kurulan birliklere yönelmesi şeklinde ortaya çıkmıştır.
Bu çalışmada küreselleşmenin ülke ekonomileri ve ekonomik entegrasyonlar
üzerinde yarattığı etkiler ekonomik büyüme açısından ele alınmıştır. Dünyadaki
önde gelen ekonomik entegrasyonlar ve Türkiye’nin üyelik ilişkisi içerisinde
bulunduğu entegrasyonların ticari, yabancı sermaye ve inovasyon eğilimleri
değerlendirilerek bu birliklerin Türkiye ekonomisine olası etkileri ele alınmıştır.
Çalışma sonuçları Karadeniz İşbirliği Teşkilatı’nın gelecekte Türkiye’ye ticaret ve
yabancı yatırım anlamında daha büyük fırsatlar sunabileceği, Avrupa Birliği’nin
ise içsel büyüme açısından daha fazla getiri sağlayabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Ekonomik Büyüme, Ekonomik Entegrasyon, Yakınsama

Kaynakça

• Amin Ash ve Nigel Thrift, Globalization, Institutions, and Regional Development in Europe, European Science Foundation Series, Oxford University Press, UK, 1995.
• Balassa, B., The Theory of Economic Integration, London, Allen & Unwin, 1961.
• Bayar, Fırat, “Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye”, Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, Sayı 32, 2008, 25-34.
• Borensztein, Eduardo, Jose De Gregorio ve Jong-Wha Lee, “How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?“, Journal of International Economics 45, 1998, 115-135.
• Danışoğlu Ayşe Çelikel, “Küreselleşmenin Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk Üzerindeki Etkileri”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, Yıl: 2004 , Cilt: 3 , Sayı: 6, 35-59.
• Dış Ticaret Müsteşarlığı, Dış Ticaret İstatistikleri, 2010.
• Dollar, David, Outward-Oriented Developing Economies Really Do Grow More Rapidly: Evidence from 95LCDs, 1976-1985, Economic Development and Cultural Change; Apr 1992; 40/3: 523-544.
• Dreher, Axel, “Does Globalization Affect Growth? Evidence from a New Index of Globalization”, Applied Economics 38, 10, 2006, 1091-1110.
• Encyclopedia of 1848 Revolutions. Zollverein, Ohio University, 2004, <http://www.ohio.edu/ chastain/rz/zoll vrn.htm>, (04.01.2011).
• Gaston Noel ve Ahmed M. Khalid, Globalization and Economic Integration, Edward Elgar,UK, 2010, s. 3.
• Greenaway, David, Wyn Morgan; Peter Wright, “Exports, Export Composition and Growth, Journal of International Trade & Economic Development” 8, 1, 1999, 41-51.
• Grossman, Gene ve Helpman Elhanan, Innovation and Growth in the Global Economy, Cambridge: MIT Press, USA, 1991.
• Güran, Nevzat ve İsmail Aktürk, Uluslararası İktisadi Kuruluşlar, Anadolu Matbaacılık, İzmir, 1997.
• Halil Seyidoğlu, Uluslararası İktisat, 15. Baskı, Güzem Can Yayınları, İstanbul, 2003.
• Henrekson Magnus, Johan Torstensson ve Rasha Torstensson, “Growth Effects of European Integration, European Economic Review”, 41 (8), 1997, 1537-1557.
• Henry Kyambalesa ve Mathurin C. Houngnikpo, Economic Integration and Development in Africa, Ashgate Publishing, USA, 2006.
• INSEAD, Global Innovation Index 2009-2010, 2010 s.13-14, <http://www.globalinno-vatio nindex.org>, (24.05.2011)
• İncekara, Ahmet, Globalleşme ve Bölgeselleşme Sürecinde NAFTA ve Etkileri, İTO Yayınları, İstanbul 1995.
• Karabıçak, Mevlüt, “Küreselleşme Sürecinde Gelişmekte Olan Ülke Ekonomilerinde Ortaya Çıkan Yönelim Ve Tepkiler”, Süleyman Demirci Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y. 2002, C. 7: l15-131.
• KOF Swiss Economic Institute, KOF Index of Globalization, 2011.
• Luis A. Rivera-Batiz ve Paul M. Romer, “Economic Integration and Endogenous Growth”, The Quarterly Journal of Economics Vol. 106, No. 2, 1991, 1531-555.
• Nicholas C. Georgantzas, Evangelos Katsamakas ve Dominik Solowiej, “Giddens’ Globalization: Exploring Dynamic Implications”, 27th International Conference of the System Dynamics Society, USA, 2009.
• Özkan, Abdullah, Küreselleşme Sürecinin Medya ve Kültür Üzerindeki Etkileri, Stratejik Rapor No: 15, Mayıs 2006, Tasarım Yayınları, İstanbul.
• Romer, Paul, “Idea Gaps and Object Gaps in Economic Development”, Journal of Monetary Economics 32, 3: 1993, 543-573.
• Schiff, Maurice ve L. Alan Winters, Regional Integration and Development, Worldbank and Oxford, 2003, Washington.
• Turan Yay, “Küreselleşme Karşısında Piyasa ve Devlet”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1:1-11, 2009.
• UNCTAD. UNCTAD Stat, 2011; WTO. Merchandise Trade Indices, 2010.
• World Bank, World Development Indicators, 2011
• Yenipazarlı, Aslı ve Fuat Erdal, “Dış Ticaretin Serbestleşmesi ve Ekonomik Büyüme”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı.1:15-24, 2010.