KRİZLERİ İNCELEMEDE KULLANILAN NİTEL TERCİH MODELLERİ: TÜRKİYE İÇİN BİR PROBİT MODEL UYGULAMASI: (1988-2009)

Yıl 2012, Cilt: 62 Sayı: 1, 127 - 146, 12.07.2012

Yrd. Doç. Dr. İpek Cebeci

Öz

Çalışmamızda ilk olarak nitel tercih modelleri olan logit ve probit modellere
yer verilmektedir. Ampirik kısımda; 1988-2009 döneminde Türkiye'de,
makroekonomik değişkenlerin krizleri açıklayıcılığı probit modelle incelenmektedir.
Ayrıca değişkenlere ait marjinal etkiler hesaplanarak krizlerin bu
etkilenmenin derecesine de bakılmıştır. Probit modeli sonuçlarına göre, faiz
oranı ve ithalat değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamsız çıkmıştır. Buna
karşılık, enflasyon, döviz kuru, işsizlik oranı, gayri safi milli hasıla ve endüstriyel
üretim endeksi değişkenleri anlamlı ve önemli olarak elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Logit, Probit Modeller, Kriz

Kaynakça

• Abbott, R.D.; "Logistic Regression In Survival Analysis, American Journal of Epidemiology, Vol. 121, s.465-471,
• Aktaş, Cengiz; Erkuş, Orkun (2009), "Lojistik Regresyon Analizi ile Eskişehir'in Sis Kestiriminin İncelenmesi", İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Yıl:8, Sayı:16, Güz 2009/2, s.47-59,
• Aldric, John H. and Nelson, Forrest D.; (1984) " Linear Probability, Logit and Probit Models", Sage Publications, U.S.A.,
• Amemiya,Takeshi (1981), "Qualitative Response Models: A Survey", Journal of Economic Literature,Vol 19,No 4,1483-1536,
• Bierens, Herman J. (2004), The Logit Model: Estimation, Testing and Interpretation, Pennsylvania State University, Department of Economics,
• Breslow, N.E. and Day, N.E.; (1980), "Statistical Methods in Cancer Research:, The Analysis of Case-Control Studies", International Agency of Cancer, Vol 1,No:32,
• Delice, Güven (2003), "Finansal Krizler: Teorik ve Tarihsel Perspektif , Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi, Sayı 20,s 57-83,
• Ege, İlhan; Bayrakdaroğlu, Ali (2009), "İMKB Şirketlerinin Hisse Senedi Getiri Başarılarının Lojistik Regresyon tekniği ile Analizi", ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 10, s.139-158,
• Erdal, Gülistan; Esengün, Kemal (2008), " Tokat İlinde Balık Tüketi¬ mini Etkileyen Faktörlerin Logit Model ile Analizi", Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 3,
• Esquivel, L.; Larrain, B., "Explaining Currency Crises", Harvard Institute of Development Discussion Papers, No:666, s.1-38,
• Feldstein, Martin (1999), "Self-protection for Emerging Market Economies", NBE R Working Paper Series, Vol. 6907, http://www.nber.org/ papers/w6907.pdf,
• Frank, Raphael Charles (1971), Statistics and Econometrics, Holt, Rinehart and Winston Inc., Austin, Texas,. s. 345-346,
• Frankel, J.F. and Rose, K.A. "Currency Crashes in Emerging Mar¬ kets: Empirical Indicators", National Bureau of Economic Research Working Papers, No:5437,s.1-29,
• Gerni, Cevat; Emsen, Ö. Selçuk and Değer, M . Kemal (2005); "Erken Uyarı Sistemleri Yoluyla Türkiye'deki Ekonomik Krizlerin Analizi",İ.Ü.İ.F. Ekonometri ve İstatistik Dergisi , Sayı 2,
• Gujarati, Domar N. (1999), Temel Ekonometri, Çev.Ümit Şenesen, Gülay G. Şenesen, Literatür Yayıncılık, İstanbul,s.542-546,
• Güriş, Selahattin; Çağlayan, Ebru (2000), Ekonometri, Der Yayınları, İstanbul, s. 568- 653,
• Kamin, B. S.; Schindler, W. J. and Samuel, L. S. "The Contribution of Domestic and External Factors to Emerging Market Devaluation Crises: An Early Warning Systems Approach", Board of Governors of the Federal Reserve System International Finance Discussion Papers, No:711, s.1-56,
• Karabulut, Gökhan (2005), "Konjonktürün Dönüm Noktalarının Tahmini için Bir Probit Modeli: Türkiye Örneği", D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, s.1-9,
• Kaya, Vedat; Yılmaz, Ömer (2006), "Para Krizleri Öngörüsünde Sinyal Yaklaşımı: Türkiye Örneği 1990-2002", 61(2), s. 130-155,
• Kibritçioğlu, Aykut (2001), "Türkiye'de Ekonomik Krizler ve Hükü­ metler, 1969-2001" Yeni Türkiye Dergisi, http://129.3.20.41/eps/mac/ papers/0401/0401008.pdf,
• Kurban, Mehmet; Kantar, Yeliz Mert and Hocaoğlu, Fatih Onur (2007) "Lojistik Regresyon ve Perspekteron Modelleri Kullanılarak Rüzgar-Güneş Enerji Santral Modelinin Güç Üretim Durumunun Analizi", Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11-1,
• Kruger, M. ; Osakwe, P. N. and Page, J. (1998), "Fundamentals, Contagion and Currency Crises:An Empirical Analysis", Bank of Canada Working Papers, No:10, s.1-36,
• Krugman, Paul (1999), "Currency Crises", NBE R Working Series, http://www.nber.org/chapters/c9803.pdf,
• Mishkin, Frederic S. (1997), "Understanding Financial Crises: A De¬ veloping Country Perspective", NBE R Working Paper Series, No.5600, http://www.nber.org/papers/w5600.pdf,
• Mishkin, Frederic S. (2001), "Financial Policies and The Prevention of Financial Crises in Emerging Market Countries", NBE R Working Paper Series, No.8087, http://www.nber.org/papers/w8087.pdf?new_window=1,
• Ünsal, Aydın; Güler, Hüseyin; " Türk Bankacılık Sektörünün Lojistik Regresyon ve Diskriminant Analizi ile İncelenmesi", Çevrimiçi, http://www. ekonometridernegi.org/bildiriler/o14s2.pdf, 01.10.2010,
• Özçomak, M . Suphi; Oktay, Erkan and Özer, Hüseyin, "Erzurum İlinde Potansiyel Doğal Gaz Talebini Etkileyen Faktörlerin Tespiti", (Çevrimiçi), http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o25s1.pdf, 02.10.10,
• Radelet,S; Sachs, Jeffrey (1998), "The Onset of The East Asian Financial Crisis", NBE R Working Paper, No:6680, http://www.nber.org/papers/ w6680.pdf,
• Sezgin, Funda H ; Özdamar, Elif Özge, "Finansal Krizlerin Öngörülme¬ sinde Probit Model Yaklaşımı ve Türkiye Uygulaması", Mimar Sinan Üniversitesi İstatistik, (çevrimiçi), bsy.marmara.edu.tr/Konferanslar/2008/27. pdf , 01.06.2010,
• Cevat Gerni, Ö. Selçuk Emsen, M . Kemal Değer, "Erken Uyarı Sistemleri Yoluyla Türkiye'deki Ekonomik Krizlerin Analizi", İ.Ü.İ.F. Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı 2, 2005, s.40-62,
• TCMB , Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, (Çevrimiçi), http://evds. tcmb.gov.tr/ , 05.05.2010,
• OECD , (Çevrimiçi), http://stats.oecd.org/index@aspx,, 01.05.2010,