Suyûtî’nin “İsbâlu’l Kisâ ale’n-Nisâ” Adlı Eseri ve Mümin Kadınların Ahirette Allah’ı Görmeleri (Ru’yetullah) Meselesi

Year 2016, Issue: 34, 173 - 220, 01.06.2016

Rabia Temiz

Abstract

Ehl-i Sünnet’e göre, ‘Allah'ın görülmesi’
anlamına gelen ru’yetullah, müminler için dünyada olmasa da ahirette
gerçekleşecektir. Ru’yetin mahiyeti hususundaki tartışmaların akabinde,
ilerleyen dönemlerde kimlerin ru’yete ereceği konusu ele alınmış ve Allah'ı
ahirette göremeyecek kimselerin olduğu görüşü ortaya atılmıştır. Bu minvalde
Celâleddîn es-Suyûtî, ‘İsbâlu’l kisâ ale’n-nisâ’ adlı risalesinde mümin
kadınlar, melekler, cinler ve önceki ümmetlerin ru’yetini ele almıştır. Bu
makale müellifin bu çalışmasının değerlendirilmesini amaçlamaktadır.

Keywords

Hadis, Kadın, Ru’yetullah, Suyûtî, Ahiret

Al-Suyūṭī’s work “Isbāl al-Kisā alā al-Nisā” and the topic of faithful women’s vision of God (Ru’yat Allah) in Hereafter

Abstract

According to ahl-Sunnah, Ru’yat-Allah
(seeing Allah) will come true for the believers on the day of Judgement, even
if he is not seen in this world. Later on, it has been discussed who will
obtain right of see of Allah. Some scholars has argued that some of people
could not gain this right. Likewise al-Suyûtî debates about muslim women,
malaikah (angels), jinn (genies) and men from other ummah, if they will be
granted this privilege or not. This article aims to interpret these issues in
al-Suyûtî’s book ‘Isbal al-kisa ala al-nisa’.

Keywords

Hadîth, Women, Seeing Allah, al-Suyûtî

References

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî, er-Red ale’z-Zenâdıka ve’l-Cehmiyye, Ğaras li’n-neşr, Kuveyt, 2005.
• --------- el-Müsned, X, Beyrût, Dâru'l-Fikr, 1991,
• Ahmed Naim, Ebû'l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. Ahmed b. Abdüllatif, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercümesi, 5. bs, Ankara, Diyanet İşleri Başkanlığı, 1978.
• Ahmet Yücel, Hadis Tarihi, 7. baskı, İstanbul 2012.
• Ali Bardakoğlu, “İstishâb”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, 2001, 23.c. s.376-381.
• Avni İlhan, “Amr b. Ubeyd”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1991, 3.c. s.94.
• Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdülhâlik el-Atekî, el-Bahru'z-zehhâr ma’ruf bi müsnedi'l-Bezzâr, I-XVIII, tahkik Mahfûzurrahmân Zeynullah, Mektebetü’l-Ulum ve’l-Hikem, Medine, t.y.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil, Sahîhi’l-Buhârî, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, IV-VIII, Beyrut-1992.
• Cevcerî, Muhammed Abdu’l-mun’im, Şerhu şüzûzu’z-zeheb, thk: Nevvâf b. Cezâ el-Hârisî, Câmiatü’l-İslamiyye bi’l-Medîneti’l-Münevvere, 2004.
• Dârimî, er-Red ale’l-Cehmiyye, thk. Bedr b. Abdullah Bedr, Kuveyt, Dâru İbni'l-Esir, 1995.
• Halebî, Ebû'l-Ferec Nureddin Ali b. İbrâhim b. Ahmed, es-Sîretü’l-Halebiyye, III, Beyrut, Dâru'l-Maârif, t.y.
• Ebû Nuaym Ahmed b. Abdullah b. Ahmed b. İshak el-İsfahânî, Sıfatu’l-cenne, Dımaşk, Dârü'l-Me'mun li't-Türas, 1987.
• Ebû’ş-Şeyh el-İsfahânî, Kitabû’l-Azame, Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed b. Ca’fer b. Hayyan, Riyad, Dârü'l-Âsıme, 1998.
• Elbânî, Muhammed Nâsırüddin Daîfu’t-tergîb ve’t-terhîb, Riyad, Mektebetü’l-Maârif, 2000.
• ---------Zaîfu Sünen-i İbn Mace, Riyâd, Mektebetü’l-Maârif , 1997.
• ---------Silsiletü’l-ehâdîsi’d-daîfeti ve’l-mevdûati ve eseruhâ’s-seyyiî f’i’l-ümmeti, Mektebetü’l-Maârif, 2001.
• Eş’arî, Ebû’l-Hasan Ali b. İsmail b. İshak, el-İbâne an usûli’d-diyâne, tahkik Sâlih b. Mukbil b. Abdullah el-Useymî et-Temîmî, Riyâd, Daru’l-Fazîle, 2011.
• Heysemî, Ebû'l-Hasan Nureddin Ali b. Ebî Bekr b. Süleyman, Mecmau'z-zevâid ve menbau'l-fevâid, V-X, Beyrut, Dâru'l-Kitâb, 1967.
• İbn Batta, Ebû Abdullah Abdullah b. Muhammed b. Batta el-Ukberî, el-İbâne an şerîati’l-fırkati’n-Nâciye, thk: Rıza b. Na’sân Mu’tî, Dâru’r-Râye, Riyâd, 1994.
• İbn Cevzî, Ebû’l-Ferec Cemâluddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed Bağdâdî, Kitâbu’l-mevzûât mine'l-ehâdîsi'l-merfûât, Riyad, Mektebetu edvai's-selef, 1997.
• İbn Hacer el-Askalânî, Ebü'l-Fazl Şehabeddin Ahmed, Takrîbu’t-Tehzîb, Beyrût, Müessesetü’r-Risâle, 1996.
• ---------Tehzîbu't-tehzîb, Beyrût, Dâru Sadır, 1968.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Hazm el-Endelûsî, ez-Zâhirî, el-İhkâm fi usûli’l-ahkâm, thk: Muhammed Ahmed Abdülaziz, Kahire, Mektebetu Âtıf, 1978.
• İbn Huzeyme, Muhammed b. İshak, Kitâbu’t-tevhîd, C.II. Dâru’l-Muğnî, 2003.
• İbn Kayyîm el-Cevziyye, Ebû Abdullah Şemseddîn Muhammed, Hâdi’l-ervâh ilâ bilâdi’l-efrâh, Kahire, Mektebetü'n-Nehdati'l-Mısriyye, 1971.
• İbn Kesîr, Ebû'l-Fida Hafız ed-Dımeşkî, en-Nihâye fî’l-fiteni’l-melâhim, thk. Muhammed Ahmed Abdülazîz, I-II, Beyrut, Dârü'l-Cil, 1988.
• ---------Tefsiru'l-Kur'âni'l-Azîm, Beyrut, Dârü'l-Ma'rife, 1969.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, Sünenu İbn Mace, tahkik Muhammed Fuad Abdülbaki, Kahire, Dâru İhyai't-Türasi'l-Arabiyye, 1975.
• İbn Receb, Ebû'l-Ferec Zeynuddin Abdurrahman b. Ahmed, Letâifu’l-meârif fîma li-mevâsimi’l-âm mine’l-vezâif, tahkik: Tarık b. Avdallah, Amman, Mektebetü’l-İslamî, 2007.
• İbn Teymiyye, Abbas Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalim, Mecmûu Fetâvâ, Riyâd, Dâru âlemi’l-kütüb, 1991.
• İshak b. İbrâhim b. Mahled b. Rahuye, Müsnedü İshâk b. Râhuye, Mektebetü’l-İmân, Medine, 1990.
• İsmail Durmuş, “Tağlib”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 2010, 39.c. s.372.
• Kâdî Ebû Bekir b. Arabî, el-Mahsûl fi usuli’l-fıkh, Ürdün, Dâru’l-beyârek, 1999, s.77.
• Kasım b. Kutluboğa, Hâşiye alâ’l-Müsâyere, (el-Müsâmere şerhü’l-Müsâyere fi’l-akâidi’l-münciye fi’l-ahire ile birlikte), Beyrut, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
• Kâtib Çelebî, Keşfu'z-zünûn an esâmi'l-kütüb ve'l-fünûn, thk: Gustavus Fluegel, Beyrût, Dâru Sadır, t.y.
• Kurtubî, Muhammed b. Ebî Bekr b. Ferec el-Ensârî, et-Tezkiretü fi ahvali’l mevtâ, Medine, Dârü’l-Buhârî, 1997.
• Mâtûrîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd, Kitâbu’t-tevhîd, Beyrut, Dâru Sâdır; İstanbul, Mektebetü’l-irşâd, 2007.
• Mizzî, Ebü'l-Haccâc Cemaleddin Yusuf b. Abdurrahman b. Yusuf, Tehzîbu’l-kemâl fî esmâi’r-ricâl, Beyrût, Müessesetü'r-risâle, 1987.
• Mervezî, Ebû Abdullah Muhammed b. Nasr b. Yahya, Ta’zîmu kadri’s-salât, tahkik Muhammed b. Süleyman Salih er-Rebiş, Mansure, Darü’l-Hedyi’n-Nebevi, 2011
• Muhammed b. Muhammed Ebû Şehbe, el-İsrailiyyât ve'l-mevzuât fî kütübi't-tefsir, Kahire, Mektebetü's-Sünne, 1987.
• Müslim, Ebu'l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî Müslim b. el-Haccâc, Sahîhu Müslim, dâru ihyâi’t-turâsi’l-arabî, V, Beyrut, t.y.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin Yahyâ b. Şeref, el-Mecmu’ şerhi'l-Mühezzeb, Beyrut, Dârü'l-Fikr, [t.y.]
• --------- Ravzatu’t-tâlibîn, Beyrut, Dârü'l-kütübi'l-ilmiyye, 1992.
• --------- Şerhu’n-Nevevî alâ Sahîh-i Müslim, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 2004.
• Suyûtî, Ebû'l-Fazl Celaleddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr el-Hâvî li'l-fetâvâ, II, Beyrut, Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, t.y.
• ---------İsbalu'l-kisa ale'n-nisa; Tuhfetü'l-cülesâ bi-ru'yetillahi li'n-nisâ, Bey-rut, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1984.
• ---------el-İtkân fi ulûmi’l-Kur'ân, II,Beyrut, Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 1987.
• Şiblî, Ebû Abdullah Bedreddîn Muhammed b. Abdullah ed-Dımaşkî, Âkâmu’l-mercân fî ahkâmi’l-cân, Beyrut, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1988.
• Taberânî, Ebû'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub, el-Mu'cemu'l-evsât, thk. Mahmûd et-Tahhân, Riyad, Mektebetü'l-Maârif, 1987.
• --------- el-Mu'cemu'l-kebîr, Beyrût, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2007.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr b. Yezid, Câmiu'l-beyân fî tefsîri'l-Kur'ân, I-XXIV, tahkik Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Riyad, Dâru Âlemi’l-Kütüb, 2003.
• Temel Yeşilyurt, Tanrı’nın Aşkınlığı Bağlamında Ru’yetullah Sorunu, Ma-latya, Kubbealtı Yayıncılık, 2001.
• ---------‘Rüyetullah’, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 2008, 35.c. s.311-314.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhamed b. İsa, el-Câmiü’l-kebîr, thk. Beşşar Avvad Ma’ruf, Beyrut, Dârü’l-garbi’l-İslâmî, 1998.
• Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osmân, Mizanu'l-i'tidâl fî nakdi'r-ricâl, Beyrut, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.
• --------- Siyeru a’lâmi’n-nübelâ, Beyrût, Müessesetü'r-Risâle, 1985.