Legitimization Process of Cash Foundations: An Analysis of the Application of Islamic Waqf Law in Ottoman Society

Yıl 2008, Sayı: 18, 235 - 248, 01.01.2008

Tahsin Özcan

Öz

Osmanlı toplumu tarihçilerin “Vakıf Medeniyeti” olarak adlandırmasına yol açacak derecede gelişmiş bir vakıf sistemine sahipti. Bu sistem içinde para vakıfları Osmanlılara özgü bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. İlk olarak ne zaman uygulandığı bilinmemekle birlikte 15. Yüzyılın ilk yarısından itibaren kayıtlarda para vakfı örneklerine tesadüf edilmektedir. Para vakıflarının vakıf sistemi içinde önem kazanmasıyla birlikte 16. Yüzyılın ortalarında önemli bir tartışmanın konusu olduğu görülmektedir. Bu tartışmalar esnasında para vakıflarının meşruiyeti konusu sorgulanmış, konu üzerinde şiddetli tartışmalar yaşanmıştır. Bir süre yasaklandıktan sonra yeniden serbest bırakılarak meşru bir uygulama olduğu kabul edilen para vakıfları Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu makalede, 16. Yüzyılın ortalarında Osmanlı uleması ve devlet adamları arasında para vakfının meşruiyeti konusundaki tartışmanın nasıl yürütüldüğü ve hangi süreçlerden sonra muhalif görüşlerin bertaraf edilerek para vakıflarına hukuki meşruiyet sağlandığı konusu ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Toplumu, İslam Hukuku, Vakıf Hukuku, Para Vakfı, Vakıf