Öz
Lafızlar, zihindeki veya dış dünyadaki manaları gösteren sembollerdir. Lafızların manalar
için belirlenmesinin / vaz' edilmesinin metodolojik ve felsefî olarak incelenmesi, "vaz'
ilmi"nin konusunu teşkil eder. Tarihimizde, özellikle de Adudüddîn el-Îcî'den (ö. 756/1355)
sonra, vaz' ilmine dâir, çoğu risâle ebadında olmak üzere, pek çok çalışma yapılmıştır. Bu
çalışmalardan biris i de, Bayezid Câmii dersiâmlarından, Meşîhat müsteşarı Eğinli İbrahim
Hakkı Efendi'nin (1247-1311/1831-1894), vaz' ilmini n temel meselelerini son derecede sistematik
ve özlü bir şekilde işlediği risâlesidir. Eğinli İbrahim Hakkı Efendi'nin vaz' ilmine dâir b u
risâlesinin tahkikini / edisyon kritiğini konu edindiğimiz makalemizde, önce risâleyi çeşitli
yönleriyle tanıtacak, ardından tahkikli metnini vereceğiz
Anahtar Kelimeler
Eğinli İbrahim Hakkı Efendi Bayezid Câmii dersiâm meşihat müsteşarı huzur dersleri icâzetnâme vaz' ilmi
Kaynakça
- Alak, Musa, "Meşîhat Müsteşarı Eğinli İbrahim Hakkı Efendi ve Vaz' İlmine Dâir Risâlesi", Araşan Sosyal Bilimler Enstitüsü İlmî Dergisi, Bişkek 2011, sayı: 11-12, s. 191-221.
- Albayrak, Sadık, Son Devir Osmanlı Ulemâsı, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1996.
- Bağdâdi, İsmâil Paşa el-Bağdâdî, Hediyyetü'l-'ârifîn esmâü'l-müellipn ve âsâru'l-musannipn, (nşr. Kilisli Rifat Bilge - İbnülemin Mahmud Kemal İnal), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1955.
- Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333.
- Çakan, İsmail Lütfi, Hadîs Edebiyatı Çeşitleri Özellikleri Faydalanma Usulleri, 4. basım, İstanbul: İFAV Yayınları, 1997.
- Eğinli İbrahim Hakkı, İcâzetnâme, (Öğrencisi: Eğinli Hâfız Muhammed Hulusi Efendi), İstanbul 4 Cemâziyelevvel 1298/4 Nisan 1881 (Fotokopisi için bkz. Ebül'ulâ Mardin, Huzur Dersleri, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1966, II-III, 760-732).
- Eğinli İbrahim Hakkı, Risâletün ma'mületün fi'l-vaz', İstanbul 1286; İstanbul ty.; Metnün f'l-vaz',İstanbul: Matbaa-i Safâ ve Enver, 1311.
- Eğinli Mehmed Rahmi, el-'Ucâletü'r-Rahmiyye fî şerhi'r-Risâleti'l- vaz'iyye, İstanbul: Matbaa-i Safâ ve Enver, 1311.
- Eğinli Mehmed Rahmi, İcâzetnâme, (Öğrencisi: Kangırılı Hâfız Ahmed Hamdi Efendi), Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar Bölümü, nr. 668.
- V Y ^ y ı*~»3-J\ İİUuJI 'J.jS'Vl - U ^ « : J & \
- Gümüş, Sadreddin, Seyyid Şerif Cürcânî, İstanbul: İSAV Neşriyatı, 1984.
- İstanbul Müftülüğü Şer'iyye Sicilleri Arşivi Sicill-i Ahvâl Dosyası-251 (Sicill-i Ahvâl Dosyası-251). Müellifin bizzat kendisinin, vefâtından yaklaşık 20 ay önce, 23 Rebîulâhir 1310 (1 Teşrînisânî 1308/13 Kasım 1892 Pazar) günü doldurduğu tercüme-i hâl varakası ve diğer evraklar (CD resim no: 1715-1737).
- Kara, İsmail, "'Unuttuklarını Hatırla ' Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç N o t " , Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, cilt: 15, sayı: 28, 2010/1, s. 1-67.
- Kâtib Çelebi (Hacı Halife), Keşfü'z-zunûn an esâmi'l-kütübi ve'l-fünûn, (nşr. Şerefettin Yaltkaya - Kilisli M u a l l i m Rifat), İstanbul: Maarif Matbaası, 1360-1362/1941-1943.
- Kehhâle, Ömer Rızâ Kehhâle, Mu'cemü'l-müellifîn terâcimu musannifl-kütübi'l-'Arabiyye (Mu'cem), Beyrut: Müessesetü'r-Risâle, ty.
- Kemaliye Kaymakamlığı, Her Yönüyle Kemaliye (Eğin), İstanbul 1996.
- Mardin, Ebül'ulâ, Huzur Dersleri, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1951 (I), 1966 (II-III).
- Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhîr-i Osmâniyye, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1311.
- Özdemir, İbrahim, İslâm Düşüncesinde Dil ve Varlık Vaz' İlminin Temel Meseleleri, İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
- Özek, A l i , Zemahşeri ve Arap Lugatçılığındaki Yeri, 1. baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2006.
- Özel, Ahmed, Hanefî Fıkıh Âlimleri, Ankara: T D V Yayınları, 1990.
- Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA).
- Ziriklî, Haymddîn ez-Ziriklî, el-Adlâm kamûsü terâcim li-eşheri'r-ricâl ve'n-nisâ' mine'l-Arab ve'l-müsta'ribîn ve'l-müsteşrikîn (A'lâm), 15. baskı, Beyrut: Dâru'l-İlm li'l-Melâyîn, 2002. ***
Öz
Kaynakça
- Alak, Musa, "Meşîhat Müsteşarı Eğinli İbrahim Hakkı Efendi ve Vaz' İlmine Dâir Risâlesi", Araşan Sosyal Bilimler Enstitüsü İlmî Dergisi, Bişkek 2011, sayı: 11-12, s. 191-221.
- Albayrak, Sadık, Son Devir Osmanlı Ulemâsı, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1996.
- Bağdâdi, İsmâil Paşa el-Bağdâdî, Hediyyetü'l-'ârifîn esmâü'l-müellipn ve âsâru'l-musannipn, (nşr. Kilisli Rifat Bilge - İbnülemin Mahmud Kemal İnal), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1955.
- Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333.
- Çakan, İsmail Lütfi, Hadîs Edebiyatı Çeşitleri Özellikleri Faydalanma Usulleri, 4. basım, İstanbul: İFAV Yayınları, 1997.
- Eğinli İbrahim Hakkı, İcâzetnâme, (Öğrencisi: Eğinli Hâfız Muhammed Hulusi Efendi), İstanbul 4 Cemâziyelevvel 1298/4 Nisan 1881 (Fotokopisi için bkz. Ebül'ulâ Mardin, Huzur Dersleri, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1966, II-III, 760-732).
- Eğinli İbrahim Hakkı, Risâletün ma'mületün fi'l-vaz', İstanbul 1286; İstanbul ty.; Metnün f'l-vaz',İstanbul: Matbaa-i Safâ ve Enver, 1311.
- Eğinli Mehmed Rahmi, el-'Ucâletü'r-Rahmiyye fî şerhi'r-Risâleti'l- vaz'iyye, İstanbul: Matbaa-i Safâ ve Enver, 1311.
- Eğinli Mehmed Rahmi, İcâzetnâme, (Öğrencisi: Kangırılı Hâfız Ahmed Hamdi Efendi), Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar Bölümü, nr. 668.
- V Y ^ y ı*~»3-J\ İİUuJI 'J.jS'Vl - U ^ « : J & \
- Gümüş, Sadreddin, Seyyid Şerif Cürcânî, İstanbul: İSAV Neşriyatı, 1984.
- İstanbul Müftülüğü Şer'iyye Sicilleri Arşivi Sicill-i Ahvâl Dosyası-251 (Sicill-i Ahvâl Dosyası-251). Müellifin bizzat kendisinin, vefâtından yaklaşık 20 ay önce, 23 Rebîulâhir 1310 (1 Teşrînisânî 1308/13 Kasım 1892 Pazar) günü doldurduğu tercüme-i hâl varakası ve diğer evraklar (CD resim no: 1715-1737).
- Kara, İsmail, "'Unuttuklarını Hatırla ' Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç N o t " , Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, cilt: 15, sayı: 28, 2010/1, s. 1-67.
- Kâtib Çelebi (Hacı Halife), Keşfü'z-zunûn an esâmi'l-kütübi ve'l-fünûn, (nşr. Şerefettin Yaltkaya - Kilisli M u a l l i m Rifat), İstanbul: Maarif Matbaası, 1360-1362/1941-1943.
- Kehhâle, Ömer Rızâ Kehhâle, Mu'cemü'l-müellifîn terâcimu musannifl-kütübi'l-'Arabiyye (Mu'cem), Beyrut: Müessesetü'r-Risâle, ty.
- Kemaliye Kaymakamlığı, Her Yönüyle Kemaliye (Eğin), İstanbul 1996.
- Mardin, Ebül'ulâ, Huzur Dersleri, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1951 (I), 1966 (II-III).
- Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhîr-i Osmâniyye, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1311.
- Özdemir, İbrahim, İslâm Düşüncesinde Dil ve Varlık Vaz' İlminin Temel Meseleleri, İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
- Özek, A l i , Zemahşeri ve Arap Lugatçılığındaki Yeri, 1. baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2006.
- Özel, Ahmed, Hanefî Fıkıh Âlimleri, Ankara: T D V Yayınları, 1990.
- Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA).
- Ziriklî, Haymddîn ez-Ziriklî, el-Adlâm kamûsü terâcim li-eşheri'r-ricâl ve'n-nisâ' mine'l-Arab ve'l-müsta'ribîn ve'l-müsteşrikîn (A'lâm), 15. baskı, Beyrut: Dâru'l-İlm li'l-Melâyîn, 2002. ***
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 7 Mart 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Sayı: 25 |