İlk Dönemin İslam Toplumunda Gayrimüslimlerin Yeri: Haklar ve Hoşgörü

Yıl 2010, Sayı: 22, 99 - 124, 08.03.2012

Mehmet Söylemez

Öz

Hz. Peygamber tarafından Medine'de ilk İslam devletinin kurulmasından sonra, önce
Yahudi ve Hıristiyanlara, arkasından da Mecusilere zimmi statüsü tanınmıştır. İslam devletin
in sınırlarının gelişmesiyle zamanla Sabiîler, Maniheistler, Budistler ve Hindular gibi farklı
dini gruplar da bu devletin vatandaşları haline gelmişlerdir. Zımmi olarak değerlendirilen bu
kitle devlete ödediği "cizye"ye karşılık askerlikten muaf tutulmasının yanı sıra tam bir dini
özgürlüğe sahip olmuşlardır. Nitekim mabetleri koruma altına alınmış, çocuklarına din eğitimi
verme hakları tanınmış, kendilerine tam bir cam ve mal emniyeti sağlanmıştır. Müslümanlarla
aynı şehirde yan yana yaşayan zımmiler onlar tarafından öteki ilan edilmemiş, aksine o topluluğun asli unsurlarından biri olarak kabul edilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Gayrimüslimler, cizye, haraç, zımmiler, dini özgürlük